Ngày chiến thắng phát xít 9/5 là gì?

Hình ảnh nổi tiếng biểu trưng cho ngày chiến thắng phát xít 9/5/1945.

Ngày Chiến thắng Phát xít được ấn định vào 22h43, ngày 8/5/1945 theo giờ Berlin, và được tính vào ngày 9/5/1945theo giờ Moscow. Sự kiện diễn ra tại một trường quân sự cũ ở Karlshorst gần Berlin, trước sự chứng kiến của đại diện các cường quốc đồng minh,các đại diện toàn quyền được uỷ nhiệm của nước Đức Quốc xã ký vào biên bản xác nhận họ đầu hàng không điều kiện.

Các nước đồng minh chống phát xít ở phương Tây kỷ niệm Ngày chiến thắng trước đó một ngày, tức là 7/5/1945, khi tại Reims (Pháp), các đại diện quân đội Đức Quốc xã đã ký biên bản xác nhận sự đầu hàng sơ bộ của quân đội Đức Quốc xã tại mặt trận phía Tây và Bắc Ý. Kể từ năm 1946 trở đi, Liên Xô (cũ), các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu cũ, các nước xã hội chủ nghĩa khác cũng như Liên Bang Nga và các nước trong Cộng đồng SNG hiện nay đều lấy ngày 9/5 làm ngày chiến thắng phát xít. Trong khi các nước Tây Âu và Hoa Kỳ lấy ngày 8/5 theo sự công bố chính thức của văn bản Reims.

Tại Liên Xô (cũ) cũng nhưLiên Bang Nga và các nước trong cộng đồng SNG hiện nay, Ngày Chiến thắng được coi là ngày quốc lễ và là ngày nghỉ. Trong ngày này, các lễ hội kỷ niệm được tổ chức tại Moscow, thủ đô các nước cộng hoà liên bang và nhiều thành phố lớn. Tại những năm kỷ niệm tròn 5 và tròn 10 (so với năm 1945), các lễ hội được tổ chức với quy mô lớn hơn, bao gồm các cuộc duyệt binh, diễu binh của quân đội và các cuộc diễu hành của quần chúng nhân dân. Theo truyền thống có từ ngày 9/5/1947 và cho đến hiện nay, các lễ duyệt binh tại Moscow luôn được tổ chức tại Quảng trường Đỏ, lấy Lăng Lenin làm lễ đài và lấy Điện Kremli, biểu tượng quyền lực chính trị của Liên Xô (trước đây) và nước Nga (hiện nay) làm hậu cảnh chính.

Vì những lý do trên mà người Nga gọi ngày 8/5 là "Ngày Chiến thắng ở châu Âu" để phân biệt với ngày chiến thắng 9/5 của mình. Ngược lại Hoa Kỳ, Anh và các nước phương Tây gọi ngày 9/5 là "Ngày Chiến thắng (9/5)": Victory Day (9 May) để phân biệt với ngày 8/5 mà họ gọi là "Ngày Chiến thắng ở châu Âu" (Victory in Europe Day, viết tắt là V-E Day hay VE Day).

Tại các nước Tây Âu, Anh và Hoa Kỳ, trong ngày 8/5 (cũng là ngày 9/5 theo múi giờ Moscow và một số nước Đông Âu), chính quyền, các hiệp hội cựu chiến binh, các tổ chức đấu tranh vì hoà bình và nhiều tổ chức chính trị, xã hội khác cũng tổ chức lễ kỷ niệm này nhưng với tính chất của một ngày hội nhiều hơn là lễ nghi. Đối với Hoa Kỳ, quân đội và nhân dân Hoa Kỳ cũng có một ngày chiến thắng khác của riêng mình với quy mô và mức độ không thua kém ngày ngày 9/5; đó là ngày 2 tháng 9 năm 1945, trên Chiến hạm Missuri neo đậu trong vịnh Tokyo, các đại diện có thẩm quyền của Đế quốc Nhật Bản ký biên bản xác nhận sự đầu hàng vô điều kiện của họ trước đại diện toàn quyền các nước đồng minh chống phát xít.

Trong một nghị quyết cuối năm 2004, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã gọi ngày này là Ngày Tưởng niệm và Hòa giải. Không chỉ với ý nghĩa là Ngày Chiến thắng, các ngày 8 và 9/5 còn được coi là Ngày Tưởng niệm và Ngày Hoà giải để tưởng nhớ các nạn nhân đã chết trong cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai và để thực hiện sự hoà giải giữa các dân tộc.

Nội dung được thực hiện tham khảo nguồn từ trang Wikipedia.com