Ngẫu nhiên tặng mộ cho người sống... lại thọ thêm

Như một sự trùng hợp ngẫu nhiên, nhiều người Cơ Tu kể lại rằng, phần lớn những người được xây mộ trước tuổi thường thọ tuổi hơn so với nhiều người... không xây mộ.
Do đau ốm, bệnh tật, hoặc là khi đến cái tuổi “gần đất, xa trời”, đồng bào Cơ Tu, Ve, Tà Riềng ở các huyện miền núi Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang thường muốn con cháu xây mộ trước cho mình.

Mộ của người sống

Già làng Ta Cooi Đhiếu, ở thôn Bồn G’liêng (xã Kà Dăng, huyện Đông Giang) nay đã ngoài 80 tuổi. Dù vẫn còn khá minh mẫn nhưng già Đhiếu đã được các con xây mộ từ vài năm nay, theo nguyện vọng của già. Anh Ta Cooi Phương, con của già Đhiếu cho hay, phong tục của người Cơ Tu không kiêng cữ việc xây mộ trước cho người còn sống. Bởi tâm lý của những người lớn tuổi, người thường xuyên ốm đau, bệnh tật bao giờ cũng muốn được một lần nhìn thấy ngôi mộ của chính mình trước lúc trở về với  tổ tiên, ông bà. Do vậy, nếu nhà nào có điều kiện, ông bà thường động viên con cháu xây mộ trước cho mình, coi như là đã mãn nguyện với đời. “Xây mộ trước không phải là vì mong họ chết sớm mà là thể hiện tấm lòng của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Phong tục này được gìn giữ từ rất lâu đời, là một nét đẹp trong đời sống văn hóa của người Cơ Tu” - anh Phương nói.

Ngẫu nhiên tặng mộ cho người sống... lại thọ thêm - ảnh 1

Kiến trúc nhà mồ Cơ Tu được nghệ nhân Bhơriu Nga tự tay dựng “tặng” bố vợ cách đây 20 năm.


Theo ông Alăng Thiếu - cán bộ văn hóa xã Kà Dăng, trên địa bàn xã có rất nhiều người xây mộ trước cho mình. Ông Thiếu cũng cho hay, hầu hết ngôi mộ chủ yếu được xây là bằng bê tông cốt thép. Dù không nhiều nhưng việc xây mộ trước đã trở thành “trào lưu” đối với nhiều người Cơ Tu, nhất là gia đình có điều kiện kinh tế khá giả. Như một sự trùng hợp ngẫu nhiên, nhiều người Cơ Tu kể lại rằng, phần lớn những người được xây mộ trước tuổi thường thọ tuổi hơn so với nhiều người... không xây mộ.

Nhiều người Cơ Tu cho biết, thời điểm xây mộ có thể là do người đó bị đau nặng, sắp lìa đời hoặc là ở cái tuổi “gần đất xa trời” nên họ động viên người thân đắp mộ trước cho mình để đến khi “nhắm mắt, xuôi tay” yên tâm trở về bên kia thế giới. 

Ở nhiều làng bản của đồng bào Cơ Tu, tập tục xây mộ cho người sống vẫn được duy trì như một nét văn hóa tâm linh. Bởi người Cơ Tu quan niệm, sống chết là do ý trời, người phàm không thể tự quyết định. Vì thế, đồng bào luôn tin rằng, tất cả hành động của con người (kể cả người “chết xấu”) cũng đều do… trời xui, đất khiến.

Ngẫu nhiên tặng mộ cho người sống... lại thọ thêm - ảnh 2
Ngôi mộ đôi được xây trước tại thôn K8 (xã Sông Kôn, huyện Đông Giang) của hai vợ chồng người Cơ Tu cách đây hơn 5 năm. Ảnh: ALĂNG NGƯỚC

Không quá cầu kỳ, mộ xây cho người còn sống thường phụ thuộc vào yếu tố tâm linh, kinh tế gia đình cũng như tấm lòng hiếu thuận của con cháu. Theo tìm hiểu của chúng tôi, ở địa bàn các huyện miền núi Đông Giang, Tây Giang và Nam Giang hiện có đến hàng chục ngôi mộ “trống” được đồng bào xây dựng cho chính bản thân mình, từ rất nhiều năm nay.

“Món quà” của con cháu

Đồng bào Cơ Tu ở huyện Đông Giang ai cũng tự hào khi kể về nghệ nhân Bhơriu Nga (ở thôn Aliêng, xã A Ting) - người duy nhất trong vùng còn biết chế tác nhà mồ truyền thống Cơ Tu đúng theo nguyên bản gốc. Tự hào không chỉ vì Bhơriu Nga giỏi điêu khắc, mà còn vì ngôi nhà mồ độc đáo được ông kỳ công dựng tặng cho bố vợ như một “món quà” quý giá về lòng hiếu thuận. Ngôi nhà mồ này được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ quý, cách đây hơn 20 năm, khi bố vợ của Bhơriu Nga đã ở cái tuổi “gần đất xa trời”. 

Theo nhận xét của nhiều nghệ nhân Cơ Tu, kiến trúc nhà mồ của Bhơriu Nga được xem là nguyên bản truyền thống với nhiều họa tiết điêu khắc thủ công, trở thành tuyệt tác nghệ thuật, như một “cột mốc vàng” khẳng định tấm lòng hiếu thuận của con cháu đối với ông bà, cha mẹ trong cộng đồng người Cơ Tu.

Ở cái tuổi 86, già Y Kông - nguyên Chủ tịch UBND huyện Đông Giang được biết đến như một “nhân chứng sống” trong công tác sưu tầm, bảo tồn bản sắc văn hóa của đồng bào Cơ Tu bản địa. Ông cũng chính là người đã tự “sắm” cho mình chiếc T’rang Ch’ríh (quan tài kỳ lạ) với mô hình kiến trúc đầu trâu độc đáo, từ hơn 5 năm trước.

Già Y Kông cho rằng, tập tục sắm quan tài, xây mộ trước cho người còn sống của đồng bào Cơ Tu đã hình thành từ rất lâu đời. Tập tục này xuất phát từ ý thức cá nhân của người Cơ Tu ở việc không muốn làm phiền người thân, bà con làng xóm khi bản thân qua đời. Chính vì vậy, ngày xưa nhiều người Cơ Tu thường chuẩn bị trước cho mình những chiếc quan tài to đẹp nhất, thậm chí là đem tặng cho người thân, nhất là bố mẹ vợ như một món quà vô giá.

Ông Bhyriu Long - Trưởng phòng VH-TT huyện Đông Giang cho biết, việc sắm trước quan tài hay xây mộ cho người còn sống là một tập tục đẹp trong đời sống văn hóa của đồng bào Cơ Tu. Tuy nhiên, ông Long cũng cho rằng, nếu việc xây mộ cho người còn sống trở thành “trào lưu” thì cũng không nên, vì ảnh hưởng đến kinh tế gia đình. 

“Mỗi ngôi mộ được xây hiện nay có giá trên dưới 10 triệu đồng, rất tốn kém về tiền bạc và công sức. Đó là chưa nói đến việc sau một thời gian dài, ngôi mộ bị hư hỏng hoặc đã lỗi thời, không còn phù hợp với sở thích của chủ nhân ngôi mộ thì việc tu sửa còn tốn kém gấp nhiều lần” - ông Long nói.

Theo Quảng Nam online

(Tiêu đề do BTV Infonet đặt lại)

Nữ thạc sỹ 8X về quê khởi nghiệp: Hãy bắt đầu với quy mô nhỏ, vốn ít

Hãy bắt đầu với số vốn và quy mô nhỏ, tới khi có khách hàng rồi mở rộng cũng không muộn. Điểm quan trọng nữa là phải có nguồn lực tài chính của mình hay có chỗ để vay.

6 người con bất ngờ 'làm đám cưới' cho bố mẹ, bù đắp thanh xuân gian khó

Lễ kỷ niệm 37 năm ngày cưới của ông Trần Văn Mai và bà Mai Thị Mười là món quà bất ngờ của 6 người con dành cho ông bà nhân chuyến du lịch của đại gia đình vào dịp Tết vừa qua.

Gửi trao vị hạnh phúc, đón xuân tròn đầy cùng bộ sản phẩm Tết từ TH

Với bộ sản phẩm đồ uống Tết Ất Tỵ 2025 từ TH cùng các món ăn chế biến sẵn của TH true Food, bạn không mất nhiều thời gian chuẩn bị những bữa tiệc tinh tế, đong đầy yêu thương.

Nữ biên tập viên về quê làm việc bị gièm pha, sau chục năm giúp cả nhà đổi đời

Bỏ việc biên tập viên, chị Lương Thy Hương mở quán bán trà sữa giữa vô vàn lời gièm pha. Sau vài năm, chị có nguồn thu nhập ổn định, góp vốn giúp chồng mở xưởng nội thất.

Hành động đẹp của phụ xe dành cho vị khách đặc biệt trên chuyến xe cuối năm

Kết thúc buổi truyền hóa chất cuối cùng năm Giáp Thìn, nữ bệnh nhân mắc ung thư giai đoạn cuối, bị liệt 2 chân lên nhầm xe khách. Chỉ có một mình, chị vội vàng gọi điện cho nhà xe đặt trước đó và nhận được hành động đẹp của người phụ xe.

SHB livestream tìm ra khách hàng trúng thưởng sổ tiết kiệm 310 triệu đồng

Vừa qua, SHB đã tiến hành quay số trúng thưởng cuối kỳ chương trình “Tiết kiệm an tâm - Nhận quà xứng tầm” theo hình thức livestream công khai, nhận được sự quan tâm đông đảo của khách hàng, người dân.

Công nghệ sản xuất tạo nên nước uống Sữa trái cây mãng cầu vạn người mê

Chính quy trình và công nghệ sản xuất hiện đại đã tạo nên hương vị tự nhiên thơm ngon khác biệt cho thức uống từ mãng cầu mới của Tập đoàn TH.

Sức nóng Đô thị nghỉ dưỡng Sun Group tại Hà Nam chưa hạ nhiệt

Ngày 17/11, sự kiện giới thiệu dự án Sun Urban City với chủ đề “Sắc màu miền di sản” diễn ra tại Hà Nội thu hút hơn 700 nhà đầu tư và chuyên viên kinh doanh BĐS miền Bắc.

Khách nước ngoài 'đổ' về làng Vòng thưởng thức đặc sản nức tiếng mùa thu Hà Nội

Với những ai có tình yêu với mùa thu Hà Nội thì không thể không nhớ đến cốm làng Vòng - một món ăn, đặc sản nổi tiếng của Hà Nội, nhất là với khách du lịch nước ngoài.

Giới trẻ trải nghiệm ‘siêu xanh, siêu xinh’ cùng Vinamilk

Với hơn 11.000 vỏ hộp sữa đổi trong 2 ngày hội Việt Nam Xanh, khách hàng nhận lại gần 600 phần quà xanh, 200 chậu cây và 30 vé đi tham quan trang trại được Vinamilk trao tặng.

Đang cập nhật dữ liệu !