Nga phát triển quân sự thông minh như thế nào?

Moscow từ lâu đã đầu tư vào việc nâng cấp triển để các loại vũ khí họ đang có trong lúc các loại khí tài hiện đại như xe tăng Armata hay máy bay PAK-FA chưa được đưa vào sử dụng. Phần lớn các vũ khí hiện có của Nga đều được chế tạo từ thời Chiến tranh Lạnh, và ưu tiên của họ là gia tăng nhanh chóng số lượng các khí tài hiện đại thay vì phát triển các vũ khí mới.

Các máy bay Nga trong một cuộc diễn tập trên không.

Vào tháng 4/2016, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga cho biết quân đội đã nhận được thêm 1.200 “máy bay chiến đấu mới đã được nâng cấp” từ năm 2013, bao gồm các phi cơ chiến đấu Su-30, Su-35, Su-25, MiG-29, MiG-31 và MiG-35. Về cơ bản, tất cả các phi cơ mới này đều là những phiên bản hiện đại của các máy bay thời Chiến tranh Lạnh, song chúng được lắp đặt các hệ thống buồng lái kỹ thuật số và thiết bị cảm biến hiện đại, cho phép chúng có thể đối đầu với nhiều loại máy bay trên thế giới.

Việc chế tạo PAK-FA, máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm của Nga đang bị chậm trễ do chi phí cao và sự hỗ trợ nhỏ giọt từ Ấn Độ. Hiện mới chỉ có 8 mẫu thử nghiệm của máy bay này và trước mắt Nga sẽ chỉ chế tạo 12 chiếc trước năm 2020. Điều này đồng nghĩa với việc Su-35 và MiG-35 vẫn sẽ tiếp tục được sản xuất để phục vụ quân đội Nga cũng như xuất khẩu ra nước ngoài.

Đây cũng là điều dễ hiểu, bởi những máy bay chiến đấu thế hệ 4,5 trên đều có khả năng chiến đấu cao và không cần nhiều thời gian để phát triển. Và trong bối cảnh các chương trình phát triển máy bay thế hệ thứ năm của Mỹ như F-22 và F-35 đều gặp những vấn đề đáng kể, Nga đã đúng khi chọn con đường ít rủi ro hơn.

Trong khi đó, công cuộc hiện đại hóa hải quân của Nga thì vẫn tiến triển rất chậm. Trong số tổng cộng 108 tàu chiến hiện đang được sử dụng, gần 3/4 trong số này đều đã được sử dụng hơn 25 năm. Nga đang tập trung chế tạo các tàu hạng nhẹ mới, và từ năm 2010 đến nay 11 tàu cỡ nhỏ và 2 tàu khu trục đã được hạ thủy. Tuy nhiên, do cuộc xung đột ở miền Đông Ukraine, Kiev đã ngừng xuất khẩu động cơ tàu chiến cho Nga. Điều này khiến quá trình phát triển tàu quân sự của Nga gặp nhiều khó khăn.

Trong số 20 tàu chiến lớn của Nga, chỉ có 2 chiếc được hoàn thiện vào nửa sau thập niên 1990 và cho đến nay Nga vẫn chưa đóng thêm tàu hạng nặng mới. Nga có 3 chiến hạm dự bị, nhưng nếu được đưa vào sử dụng chúng sẽ thay thế các mẫu tàu cũ. Cụ thể, Nga có 2 tàu lớp Kirov đang được cải tiến, một trong hai tàu sẽ thay thế tàu lớp Kirov còn lại vào năm 2020. Theo một số nguồn tin, Nga đang có kế hoạch chế tạo tàu chiến cỡ lớn, thuộc lớp Leader vào đầu thập niên 2020, nhưng cho đến nay vẫn chưa có thỏa thuận nào được ký kết.

Tàu chiến lớp Kirov của Nga.

Hạm đội tàu ngầm của Nga cũng đang trong tình trạng tương tự, khi phần lớn các tàu ngầm của Nga đều được hạ thủy từ đầu những năm 1990. Hiện tại, Nga đang tập trung vào việc nâng cấp các tàu lớp Kilo, một sản phẩm quốc phòng rất được ưa chuộng trên thế giới. Ngoài ra, Nga cũng sẽ hạ thủy tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen thứ hai cùng một tàu lớp Borei thứ tư trong năm nay.

Những khó khăn về kinh tế đã khiến Nga tiếp tục nâng cấp các loại khí tài đang có thay vì theo đuổi phát triển một loại vũ khí mới. Đây là một phương án rất hữu hiệu khi Nga đang có trong tay những dây chuyền sản xuất hiện đại, và các mẫu máy bay thời Chiến tranh Lạnh vẫn đủ khả năng để tham chiến một khi được trang bị các vũ khí và thiết bị cảm biến hiện đại.