Nga không kích ở Syria: Tin tốt hay xấu với Mỹ?
Các chiến đấu cơ của Nga bắt đầu triển khai chiến dịch không kích ở Syria hôm 30/9 nhằm tiêu diệt lực lượng Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS. Song không rõ những mục tiêu mà Nga tiến hành không kích có chắc chắn thuộc về IS. Hành động của Nga cũng đã đặt ra hàng loạt câu hỏi trong chính sách của Mỹ, quốc gia vốn thiết lập một liên minh quân sự tổ chức không kích chống lại IS ở Syria và Iraq trong suốt hơn một năm qua.
Theo Washington Post, chưa có dấu hiệu nào cho thấy quân đội Mỹ và Nga sẽ cùng hợp tác tiến hành các cuộc không kích ở Syria. Thậm chí, bên lề cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry còn khẳng định trước mặt người đồng cấp Nga Sergei Lavrov rằng hành động can thiệp của Nga chỉ là "vô ích".
![]() |
Tổng thống Obama và Tổng thống Putin gặp gỡ bên lề cuộc họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hôm 28/9. |
Tin xấu với Mỹ
Tổng thống Vladimir Putin và giới chức hàng đầu Nga không hề che giấu ý định hỗ trợ các lực lượng an ninh của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, đồng minh thân thiết lâu đời của Moscow.
Nhưng đối với Mỹ và các đồng minh, sự ra đi của Tổng thống Assad là điều kiện tiên quyết để giải quyết cuộc nội chiến kéo dài sang năm thứ 5 tại Syria, vốn cướp đi sinh mạng của hơn 300.000 người. Song trong hơn một năm qua, các cuộc không kích bằng lực lượng máy bay quân sự và máy bay không người lái của phương Tây vẫn không thể đánh bật Tổng thống Assad. Còn quân đội của Tổng thống Assad phải gồng mình chiến đấu chống lại IS.
Việc Nga tiến hành không kích ở Syria không phải là một quyết định gây ngạc nhiên. Bởi hồi tháng Tư, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Lavrov cũng đã lên tiếng khẳng định IS là "mối đe dọa lớn nhất" đối với nền an ninh quốc gia. Ngoài ra, khoảng 2.500 công dân Nga được cho đã đầu quân chiến đấu trong hàng ngũ của IS.
Điều đáng nói, trong chiến dịch không kích ở Syria lần này, Nga đứng trên phương diện thay mặt cho chính quyền Damascus.
Trong khi đó, chia sẻ với Washington Post, phát ngôn viên của Nhóm Liên minh Quốc gia (được phương Tây hậu thuẫn) lại phản đối việc Nga triển khai các cuộc không kích ở Syria. Theo ông này, giống như Tổng thống Assad, các cuộc không kích của Nga nhằm vào "mục tiêu là dân thường chứ không phải IS".
Mối quan ngại lớn hơn là ngay cả khi các cuộc không kích của Nga nhằm vào IS, ngọn lửa xung đột ở Syria sẽ bị thổi bùng lớn hơn. Bởi hoạt động triển khai quân sự gần đây của Nga diễn ra chủ yếu xung quanh thành trì của Tổng thống Assad ở bờ biển phía tây bắc Syria. Đây là khu vực sinh sống tập trung của người Alawite, tộc người thiểu số trung thành với Tổng thống Assad. Ngoài ra, kể từ khi các cuộc biểu tình phản đối Tổng thống Assad bùng phát hồi năm 2011, xung đột ở Syria đã biến thành cuộc chiến giữa các nhóm bè phái sắc tộc.
Bộ trưởng Ngoại giao Ả Rập Xê-út Adel al-Jubeir cáo buộc chiến dịch không kích mới của Nga chỉ khiến "căng thẳng leo thang nghiêm trọng". Trong khi đó, Ả Rập Xê-út hiện được cho là đang hỗ trợ trực tiếp hoặc gián tiếp cho IS và các nhóm đối lập chiến đấu ở Syria.
Theo Thượng nghị sĩ John McCain, chiến dịch không kích của Nga là "ví dụ điển hình về việc tầm ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực đang bị thu nhỏ ".
Còn theo Washington Post, trước thời điểm tiến hành các cuộc không kích, Tổng thống Obama đã không thể kìm hãm được "Nga mở rộng mạng lưới liên minh ở Syria, Iraq và Iran cũng như không thể làm giảm sức mạnh của chính quyền Tổng thống Assad. Về ngắn hạn, Tổng thống Putin đã xây dựng kế hoạch hoạt động riêng ở Syria".
Tin tốt với Mỹ
Theo giới chuyên gia, chiến dịch không kích của Nga ở Syria đơn giản chỉ là một cuộc chơi may rủi của Tổng thống Putin. Nói cách khác, việc can thiệp vào Syria giống như nhiều kế hoạch khác mà ông Tổng thống Putin đã làm trong suốt những năm cầm quyền.
Trong khi đó, theo kết quả của cuộc khảo sát mới đây, chỉ số ít người dân Nga ủng hộ chính phủ can thiệp vào tình hình chiến sự ở Syria trong khi đó đại đa số lên tiếng "phản đối hoặc phản đối mạnh mẽ".
Ngoài ra, ít nhất so với Mỹ, năng lực quân sự của Nga ở Syria vẫn còn bị giới hạn ở nhiều phương diện. Điều đó đồng nghĩa với việc Nga sẽ không thể gây thiệt hại cho IS nhiều như Mỹ và các đồng minh đã làm trong hơn một năm qua.
Theo chuyên gia Michael Cohen, sự can thiệp của Nga ở Syria chắc chắn sẽ chuyển hướng tập trung của Moscow khỏi Đông Âu. Đây là thông tin tốt cho NATO và cả Ukraine. Nhưng nó lại ảnh hưởng tới mối quan hệ các quốc gia vùng Vịnh, Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều nước trong khu vực, trước nỗ lực nhằm mở rộng tầm ảnh hưởng tại Trung Đông của Nga.
Còn theo ông Hassan Hassan, đồng tác giả của cuốn sách mới được xuất bản về sự trỗi dậy của IS, "Ý tưởng các chiến đấu cơ của Nga sẽ giúp chính quyền của Tổng thống Assad giành lại nhiều phần lãnh thổ đã mất, chỉ là hoang tưởng. Nói tóm lại, Moscow sẽ chỉ thể hỗ trợ chính quyền Assad bảo vệ các thị trấn và thành phố chủ chốt đang nắm giữ chứ không thể làm gì hơn".