Năm 2017: Nga trỗi dậy mạnh mẽ hơn, quan hệ Trung – Mỹ thêm căng thẳng?

Quan hệ Trung Quốc – Mỹ sẽ thêm căng thẳng

Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình luôn khẳng định mối quan hệ Trung – Mỹ đóng vai trò quan trọng nhất trong các vấn đề quốc tế. Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump cũng dành rất nhiều thời gian trong chiến dịch tranh cử của mình và sau khi đắc cử để nói về Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo dự báo của bà Bonnie Glaser, một chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS), dưới thời ông Trump mối quan hệ Trung – Mỹ sẽ hoàn toàn khác.

Sở dĩ bà Glaser dự đoán như vậy bởi những tuyên bố của ông Trump về Trung Quốc đều chỉ ra rằng ông sẽ đại cải tổ chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc.

Tình hình thế giới sẽ thế nào trong năm 2017?

Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích rằng Trung Quốc đang cưỡng bức Mỹ bằng các hoạt động thương mại không công bằng và rằng ông sẽ khôi phục sự công bằng trong các mối quan hệ thương mại với Trung Quốc.

Ông Donald Trump cũng đặt câu hỏi về việc liệu Mỹ có nên tiếp tục công nhận chính sách "Một Trung Quốc" không nếu Bắc Kinh từ chối nhượng bộ về thương mại cùng một số vấn đề khác.

Bà Glaser cảnh báo, bất kỳ bước đi nào của ông Trump khác với chính sách hiện tại của Mỹ với Trung Quốc đều sẽ dẫn đến nguy cơ đối đầu căng thẳng với Bắc Kinh. Bà nói: "Bắc Kinh sẽ không sẵn sàng đàm phán lại các thỏa thuận mà họ xem là nền tảng trong mối quan hệ Mỹ - Trung Quốc".

Ông David Shambaugh, một chuyên gia về chính sách Trung Quốc của Trường Đại học George Washington (Mỹ), cũng có cùng nhận định với bà Glaser khi cho rằng: “Chính quyền tiếp theo sẽ đối đầu mạnh mẽ với Trung Quốc. Tôi không chắc họ đánh giá cao sự nhạy cảm hoặc sức mạnh của Trung Quốc”.

Ông cảnh báo, cuộc đối đầu giữa Bắc Kinh và Washington có thể dẫn một sự cố ngoài tầm kiểm soát. Ông nói: "Trong trường hợp xấu nhất, có thể dẫn đến một cuộc đụng độ quân sự. Đó là điều có thể xảy ra”.

Vai trò của Nga trên thế giới ngày càng lớn

Tổng thống Nga Vladimir Putin

Theo tờ CSMonitor, một điều tất nhiên sẽ xảy ra như việc thế giới đang hướng tới năm 2017 là vai trò không thể bỏ qua của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Ông Andrew Monaghan, nhà nghiên cứu cao cấp của Chương trình Nga và Âu Á ở Viện chính sách Chatham House, London, nhận định, 25 năm sau khi Liên Xô tan rã, Tổng thống Nga Putin đã khiến nước Nga trở thành một đất nước có mặt ở khắp nơi và là một đối tác không thể thiếu đúng như mơ ước của ông.

Ông nói: "Nga sẽ hoạt động tích cực cả trên mặt trận ngoại giao, quân sự và không gian mạng”.

Theo ông, Syria là minh họa ấn tượng nhất cho những thành công đó. Vào tuần trước Giáng sinh, ông Putin đã chủ trì cuộc đàm phán chính trị với các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ và Iran về tình hình Syria. Cuộc gặp không có Ngoại trưởng Mỹ John Kerry.

Điện Kremlin cũng không giấu giếm ý định ngăn chặn Mỹ và phương Tây ở nhiều nơi khác trên thế giới. Theo tờ Sputnik của Nga, hôm 1/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thông qua Khái niệm mới về Chính sách đối ngoại của Nga. Tài liệu có ghi rõ xu hướng chính của giai đoạn phát triển thế giới hiện nay là cuộc tranh giành vai trò thống trị thế giới. Nga xem việc Mỹ xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa toàn cầu là mối đe dọa và cho phép mình có biện pháp đối phó thích hợp.

Các thỏa thuận thương mại tự do sẽ biến mất?

Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump

Theo CSMonitor, giới chuyên gia kinh tế nhận định, triển vọng của thương mại thế giới trong năm 2017 rất ảm đạm. Thậm chí có người còn gọi đây là năm kết thúc của toàn cầu hóa về thương mại.

Các giao dịch thương mại giữa các nền kinh tế lớn G20 đã khá trì trệ trong năm nay. Tình trạng đó sẽ càng xấu đi khi phong trào chống thương mại và bảo hộ đang phát triển mạnh mẽ ở Mỹ và châu Âu.

Hơn nữa, nhiều thỏa thuận thương mại tự do đang có nguy cơ tan vỡ khi ông Trump chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ. Ông Trump đã nhiều lần tuyên bố sẽ gỡ bỏ các thỏa thuận thương mại tự do, bao gồm cả Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), bởi cho rằng những hiệp định này đang cướp đi việc làm của người dân Mỹ và ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế Mỹ.

Ngoài ra, theo giới chuyên gia kinh tế, năm 2017 có thể sẽ chứng kiến cuộc đối đầu về thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc nếu ông Trump thực hiện những dự định về chính sách đối với Trung Quốc. Ông từng dọa sẽ áp dụng mức thuế 45% đối với tất cả các hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ. Đáp lại, Trung Quốc có thể sẽ hủy bỏ các đơn đặt hàng máy bay Boeing, gây khó khăn cho các công ty Mỹ tại Trung Quốc, hoặc hạn chế số lượng sinh viên Trung Quốc sang học tại Mỹ.

Caroline Freund, nhà nghiên cứu tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, cảnh báo: “Cuộc chiến thương mại này có thể rất khốc liệt".