Myanmar: Bà Suu Kyi kêu gọi quân đội "hòa giải dân tộc"

Theo trang facebook của đảng Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (NLD), bà Suu Kyi đã viết thư gửi cho Tổng thống Thein Sein, Tổng Tư lệnh quân đội Myanmar Min Aung Hlaing và Chủ tịch Quốc hội Shwe Mann để kêu gọi các bên cùng ngồi xuống bàn đàm phán về kết quả cuộc bầu cử cũng như tiến trình “hòa giải dân tộc”. 

Tờ The Guardian nhận định nếu như lời kêu gọi của bà Suu Kyi được đáp ứng, đây sẽ là bước khởi đầu cho tiến trình đàm phán chính trị kéo dài nhiều tháng trời tại Myanmar để bàn thảo về việc phân chia quyền lực vốn nằm trong tay các tướng lĩnh quân đội lâu nay.  

Lãnhđạođảng NLD, bà Aung San Suu Kyi.

"Người dân Myanmar đã bày tỏ nguyện vọng của họ trong cuộc bầu cử. Tôi muốn mời các ông tham gia một cuộc thảo luận hòa giải dân tộc trong tuần tới vào thời điểm thích hợp", bà Suu Kyi viết trong thư. 

Trên trang facebook, Bộ trưởng Thông tin Myanmar, ông Ye Htut khẳng định chính phủ đương nhiệm từng nói với bà Suu Kyi rằng cuộc họp này sẽ chỉ diễn ra sau khi kết quả chính thức của cuộc bầu cử hôm 8/11 được công bố. Ông Htut nhấn mạnh cả Tổng thống và quân đội Myanmar đều tôn trọng kết quả của cuộc bầu cử này. 

Trong khi đó, hồi tuần trước, bà Suu Kyi tuyên bố dù không được chính thức nắm quyền Tổng thống, bà vẫn sẽ lãnh đạo đất nước bằng cách đặt vị trí của mình "trên cả Tổng thống" và kêu gọi thành lập một chính quyền hòa hợp dân tộc. Theo hiến pháp sửa đổi của Myanmar, bất cứ người nào có thành viên gia đình là người nước ngoài đều không thể trở thành Tổng thống. Trong khi người chồng quá cố của bà Suu Kyi là người Anh và hai con trai của bà hiện đang mang quốc tịch Anh. 

Theo công bố của Ủy ban bầu cử Myanmar hôm 11/11, đảng NLD đã giành hơn 90% số ghế được thông báo trong Hạ viện và dự đoán tiếp tục thắng tại Thượng viện cũng như các hội đồng lập pháp địa phương. Ngoài ra, với 54.676 phiếu bầu, bà Suu Kyi đã giành được một ghế trong quốc hội từ khu vực bầu cử quận Kawhmu ở Yangon. Chiến thắng của đảng NLD cũng đã áp đảo hoàn toàn đảng Đoàn kết Thống nhất và Phát triển (USDP) cầm quyền do quân đội hậu thuẫn 

Công bố của Ủy ban bầu cử Myanmar hôm 11/11 cũng cho thấy đảng NLD đã giành được sự yêu mến của các cử tri sinh sống ở nhiều khu vực trên đất nước. Trước đó, một số dự báo cho rằng đa phần cử tri nằm trong nhóm 40% dân tộc thiểu số sẽ giành lá phiếu cho các đảng phái chính trị có quy mô nhỏ hơn và gây trở ngại cho tiến trình giành đa số phiếu của đảng NLD. 

“Bất ngờ lớn nhất không phải là số phiếu chênh lệnh giữa đảng NLD và USDP mà là việc phần lớn các đảng phái chính trị thiểu số bị áp đảo hoàn toàn”, nhà phân tích chính trị Richard Horsey nhận định. 

Theo ông Horsey, việc các đảng phái chính trị thiểu số bị áp đảo số phiếu đồng nghĩa với việc họ sẽ dường như không có tiếng nói trong bộ máy chính trị. “Đối với một quốc gia trải qua nội chiến trong suốt 60 năm, vấn đề đáng quan ngại nhất là việc quốc hội Myanmar không thể thể hiện tính đa dạng đảng phái của quốc gia”, chuyên gia Horsey nói. 

Quân đội vẫn sẽ nắm quyền?

Trong khi đó, đảng NLD chỉ cần giành ít nhất 67% số ghế tương đương 329 ghế trong Quốc hội mà không cần liên minh với đảng phái nào để lập ra chính phủ mới. Nhưng theo quy định của hiến pháp Myanmar, ngay cả khi NLD giành một tỷ lệ lớn trong tổng số 664 ghế trong Quốc hội, đảng USDP do quân đội hậu thuận vẫn sẽ tự động giữ 25% số ghế. 

Những ngườiủng hộđảng NLD tập trung xem kết quả kiểm phiếuởYangon.

Hôm 10/11, bà Suu Kyi cho biết bà tin rằng đảng NLD của mình đã giành được khoảng 75% số ghế trong Hạ viện, đủ để đưa NLD lên lãnh đạo đất nước. Sau đó, một quan chức cấp cao của NLD cho rằng đảng này đã giành được 82% số ghế ở cả hai viện.

Đáng nói, trước thời điểm diễn ra cuộc bầu cử lịch sử ở Myanmar, một sự việc không mấy thuận lợi cho đảng NLD đã xảy ra khi ông U Soe Myint, một ứng cử viên của đảng NLD tại khu vực bầu cử số 1 Myinmu ở vùng nông thôn phía tây bắc đã bị lên cơn đau tim và qua đời hôm 6/11 trong lúc đang vận động tranh cử. Ông Myint qua đời trước 2 ngày diễn ra cuộc bầu cử hôm 8/11. Tuy nhiên, trong cuộc vận động tranh cử ở vùng nông thôn phía tây bắc, ông Myint đã giành được 22.000 phiếu ủng hộ và áp đảo trước USDP khi đảng này chỉ nhận được 8.000 phiếu. 

Phái đoàn giám sát bầu cử ở Myanmar của Liên minh châu Âu cho biết cuộc bầu cử ngày 8/11 đã “diễn ra suôn sẻ hơn những gì mong đợi trước đó”. 

Theo Chủ tịch phái đoàn, ông Alexander Graf Lambsdorff , 95% quan sát viên quốc tế có mặt ở Myanmar cho biết họ đánh giá cuộc bầu cử diễn ra “tốt” và “rất tốt”. 

Tuy nhiên, theo quy định của hiến pháp Myanmar, trong trường hợp khẩn cấp, một cơ quan chuyên trách do quân đội chỉ huy còn có thể giành lại quyền quản lý đất nước. Điều quan trọng là, dù có thua trong cuộc bầu cử, quân đội vẫn sẽ giữ lại các vị trí bộ trưởng quan trọng gồm quốc phòng, nội vụ và biên phòng. Thậm chí, quân đội có thể kiểm soát tổng thể chính phủ, bao gồm cả quản lý kinh tế nếu họ thấy cần thiết. Do đó, trên phương diện không chính thức, đảng NLD của bà Suu Kyi vẫn chưa giành được thắng lợi tuyệt đối trước đảng USDP do quân đội hậu thuẫn.

Nội dung được thực hiện dựa trên tham khảo nguồn tin từ The Guardian, tờ báo thông tin đời sống xã hội có lượng bạn đọc đông đảo của Anh.