Mỹ: "Vũ khí hóa học đã được triển khai tại Syria"

Bằng chứng cáo buộc quân chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học tấn công thị trấn Saraqeb hôm 29/4

Tuy nhiên, phát biểu sau cuộc gặp với thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ - Recep Tayyip Erdogan hôm 16/5, Tổng thống Obama lại nhấn mạnh rằng điều quan trọng là thu thập thêm những thông tin chi tiết hơn về các vụ tấn công bị tình nghi sử dụng vũ khí hóa học tại Syria.

Trước đó, người dân sinh sống tại một thị trấn phía nam Syria đã mô tả về cách mà quân chính phủ thả những chiếc hộp chứa khí độc từ trên trực thăng xuống khu vực dân cư dưới mặt đất. Chính phủ Syria vẫn liên tiếp phủ nhận cáo buộc sử dụng các chất hóa học để chống lại chính công dân nước mình. 

Hiện nguyên nhân dẫn tới việc lực lượng quân chính phủ Syria vốn được trang bị vũ khí hiện đại lại triển khai vũ khí hóa học trong các cuộc tấn công – hành động vi phạm lệnh cấm quốc tế, vẫn chưa được làm rõ. Song những cáo buộc về việc chính quyền của tổng thống Syria - Bashar al-Assad sử dụng chất hóa học trong các vụ tấn công lại ngày càng nhiều thêm.

Mỹ từng cảnh báo rằng việc Syria triển khai vũ khí hóa học đang tiến tới "vạch đỏ", ám chỉ tới sự can thiệp từ lực lượng quân sự bên ngoài nhằm chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài 2 năm nay tại quốc gia này. Hôm 16/5, ông Obama cũng nhắc lại rằng các kênh ngoại giao và quân sự vẫn luôn túc trực sẵn sàng để giải quyết vấn đề tại Syria.

"Quân đội của chúng tôi vẫn liên tục chia sẻ thông tin. Chúng tôi đã có trong tay bằng chứng cho thấy các loại vũ khí hóa học được sử dụng bên trong lãnh thổ Syria. Thậm chí về lâu dài, những vũ khí hóa học tại Syria còn đe dọa tới an ninh nước Mỹ cũng như các đồng minh, bạn bè và quốc gia láng giềng của Mỹ. Song, các nhà chức trách vẫn cần thu thập thêm thông tin chi tiết", ông Obama nói.

Trước đó, thủ tướng Erdogan đã từng khẳng định rằng Thổ Nhĩ Kỳ có bằng chứng liên quan tới các cuộc tấn công hóa học được triển khai tại Syria và đề nghị tổng thống Obama tiếp tục đàm thoại về vấn đề Syria trong ngày hôm nay (17/5).

Phóng viên Ian Pannell của đài BBC cho biết những cư dân tại thị trấn Saraqeb gần thành phố Aleppo đã chứng kiến cảnh quân chính  phủ dùng khí độc trong cuộc tấn công hôm 29/4. Các bác sĩ tại bệnh viện địa phương cũng xác nhận 8 bệnh nhân mắc phải triệu chứng khó thở đã được chuyển tới cơ sở y tế để điều trị. Trong đó, một số người bị nôn mửa và một phụ nữ đã tử vong.

Các vật phẩm được thu thập từ vụ tấn công hôm 29/4 đã được đưa tới Pháp, Anh và Thổ Nhĩ Kỳ để kiểm định. Ngoài ra, nhiều người dân tại thị trấn Saraqeb còn ghi lại được những đoạn video cáo buộc vụ tấn công bằng vũ khí hóa học này. Một số đoạn video cho thấy hình ảnh các hộp chứa khí độc được thả từ trực thăng xuống khu vực dân cư. Một số khác là hình ảnh các nhà hoạt động thu thập những chiếc hộp trên để mang đi xét nghiệm.

Chuyên gia vũ khí hóa học - Hamish de Bretton-Gordon nhận định những bằng chứng thu thập tại thị trấn Saraqeb đã "gần đủ" để chứng minh quân chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học trong cuộc nội chiến tại quốc gia này. Ngoài ra, những nạn nhân trong 4 vụ tấn công bị tình nghi sử dụng vũ khí hóa họa xảy ra gần đây bao gồm tại thị trấn Saraqeb, đều nhắc tới "một loại chất độc thần kinh như sarin hoặc phốt phát hữu cơ".

Hồi tháng 3, chính phủ Syria và phe đối lập đã đổ lỗi cho nhau thực hiện một cuộc tấn công sử dụng vũ khí hóa học tại thị trấn Khan al-Assal, khu vực phía bắc Syria, khiến ít nhất 27 người thiệt mạng.

Thậm chí cả 2 bên cùng yêu cầu tiến hành một cuộc điều tra về vụ tấn công trên và Liên Hiệp Quốc đã cho triển khai một nhóm điều tra gồm 15 chuyên gia tới để làm rõ sự việc. Tuy nhiên, chính phủ Syria lại từ chối cho phép nhóm điều tra tiếp cận bởi họ cảm thấy không vui trước đề nghị được xem xét tất cả những sự vật đáng nghi của Liên Hiệp Quốc.

Theo ước tính của Liên Hiệp Quốc, cuộc nội chiến kéo dài 2 năm tại Syria đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 70.000 người.