Mỹ và Iran có thể ‘kết bạn’

Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Thụy Sỹ hôm thứ Tư (22/1) bên lề Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos, ông Rouhani đã chia sẻ điều này. Tại diễn đàn này, ông sẽ tọa đàm cùng cộng đồng doanh nghiệp toàn cầu và các giám đốc điều hành công ty dầu vào thứ Năm.

Tổng thống Rouhani bên lề Diễn đàn Kinh tế Thế giới ngày 22/1/2014.

Khi được hỏi liệu có thể tái khởi động Đại sứ quán Mỹ tại Tehran, Tổng thống Iran cho biết: “Không có thù địch mãi mãi, cũng không có tình bạn mãi mãi. Vì vậy, chúng ta phải chuyển đổi hận thù thành tình bạn”.

Một thỏa thuận tạm thời với 6 cường quốc trong đó có Mỹ nhằm hạn chế chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran để đổi lấy việc nới lỏng một phần biện pháp trừng phạt kinh tế sẽ có hiệu lực trong tuần này.

Ông Rouhani công du đến Davos để thuyết phục các nhà đầu tư nước ngoài trở về đầu tư tại nước mình. Hiện Iran đang có một trữ lượng tài nguyên dầu và khí đốt lớn nhất thế giới và một thị trường tiêu dùng đến 76 triệu dân.

Trong cuộc phỏng vấn, bằng vốn tiếng Pháp của mình, ông nói mối quan hệ với Washington đã rất khó khăn trong quá khứ nhưng với các hành động và nỗ lực của cả hai bên, vấn đề có thể được khắc phục.

"Nỗ lực này là cần thiết để tạo ra sự tự tin của cả hai bên. Iran sẽ chìa bàn tay của mình trong hòa bình và hữu nghị với tất cả các nước trên thế giới và muốn thân thiện, quan hệ tốt với tất cả các nước trên thế giới", Tổng thống Rouhani nói.

Ông đã không đề cập đến các cuộc đàm phán khó khăn trong tương lai tìm kiếm kết luận một thỏa thuận lâu dài về chương trình hạt nhân của Iran mà phương Tây tin là nhằm mục đích phát triển vũ khí.

Tuy nhiên, ông đã “dội một gáo nước lạnh” vào Hội nghị hòa bình Syria do Liên Hợp Quốc (LHQ) tổ chức ở Montreux, Thụy Sĩ hôm thứ Tư. Iran đã vắng mặt trong hội nghị dù nước này là một đồng minh quan trọng của Damascus do yêu cầu của phe đối lập ở Syria.

"Đạt được một kết luận sẽ rất khó khăn nhưng mong muốn của tôi là tất cả những nỗ lực nên đi theo hướng đáp ứng nhu cầu của người dân Syria, đó là hướng nên áp dụng”, ông Rouhani nói, “Tôi có rất nhiều nghi ngờ về việc hội nghị này có thể đạt được mục tiêu”.

Ông cũng cáo buộc Ả Rập Xê Út và Qatar đã hỗ trợ cho “khủng bố” ở Syria trong nỗ lực mở rộng ảnh hưởng của họ ở Trung Đông.

Ông Rouhani sẽ đưa ra một bài phát biểu ngắn hôm thứ Năm trước các giám đốc điều hành của các hãng dầu mỏ khổng lồ trên thế giới, bao gồm cả BP, Shell và Exxon Mobil.

Tehran muốn các công ty dầu phương Tây làm sống lại các giếng dầu khổng lồ và phát triển các mỏ dầu khí mới khi lệnh trừng phạt được dỡ bỏ.

Biện pháp trừng phạt phương Tây áp đặt trong chương trình hạt nhân đã khiến sản xuất dầu của Tehran gặp nhiều khó khăn, thiệt hại hàng tỷ USD doanh thu.

Các quan chức Iran cho biết các công ty dầu có thể nâng sản lượng lên 4 triệu thùng dầu mỗi ngày trong vòng sáu tháng lệnh trừng phạt được dỡ bỏ. Các chuyên gia phương Tây bảo thủ hơn, cho rằng con số chỉ có thể là 3 – 3,5 triệu thùng/ngày.