Mỹ và đồng minh ‘sôi sục’ về cáo buộc vũ khí hóa học ở Syria

Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay, Ngoại trưởng John Kerry đã tổ chức 7 cuộc gọi với ngoại trưởng của nhiều nước khác, và cũng đã tham gia vào cuộc họp hội đồng an ninh quốc gia tại Nhà Trắng, mặc dù ông cho rằng vẫn chưa có bằng chứng thuyết phục về việc chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học.

Hôm 21/8, phe đối lập Syria tố cáo chính phủ tấn công bằng vũ khí hóa học khiến 1300 người chết.

Washington có những ý kiến bất đồng về phương án đối phó với cuộc tấn công vũ khí hóa học bị cáo buộc đã giết chết khoảng từ 1.000 đến 1.800 người này. Các nhà lãnh đạo quân sự như tướng Martin Dempsey - Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, đã kêu gọi chính phủ cần trọng vì lo sợ Mỹ sẽ bị lôi kéo vào một cuộc xung đột ở Trung Đông khi hiện vẫn chưa rõ các phe đối lập có ủng hộ lợi ích của Mỹ hay không.

Trong bức thư gửi tới Nghị sĩ đảng Cộng hòa Eliot Engel hôm 19/8, tướng Dempsay viết: "Hiện tại Syria không phải là sự lựa chọn giữa hai phe mà là lựa chọn một trong số rất nhiều phe cánh. Tôi tin rằng phe mà chúng ta sẽ chọn phải sẵn sàng thúc đẩy lợi ích của chúng ta và của họ khi có sự thay đổi có lợi cho họ. Hiện nay, họ không làm được điều đó".

Trong khi đó, những người khác như đại sứ của Mỹ ở Liên Hiệp Quốc, bà Susan Rice, lại muốn lới lỏng những hạn chế về việc cung cấp vũ khí cho quân nổi dậy ở Syria.

Một cậu bé được cho là đã bị tấn công bởi vũ khí hóa học.

Còn phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Jen Psaki thì cho rằng: "Giới hạn đỏ của chúng ta chính là việc sử dụng vũ khí hóa học. Giới hạn này đã bị vượt qua từ cách đây vài tháng và tổng thống đã hành động. Nếu những cáo buộc mới này là đúng sự thật thì đây là một sự leo thang thái quá trong việc sử dụng vũ khí hóa học của chính phủ ông Assad, và chúng ta sẽ phải thực hiện những phương án mạnh mẽ hơn nữa”.

Jen Psaki cho biết ông Kerry đã nói chuyện qua điện thoại với các nhà lãnh đạo của Liên minh Quốc gia Syria, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc và các Bộ trưởng Ngoại giao của Pháp, Jordan, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên minh châu Âu (EU).

Bà nói thêm: "Tổng thống đã ra lệnh cộng đồng tình báo khẩn trương thu thập thông tin”.

Trước đó, Pháp đã nêu ý định sẽ sử dụng vũ lực chống lại chính phủ Syria nếu những cáo buộc về việc sử dụng các vũ khí hóa học là đúng sự thật.

Hôm 22/8, Bộ trưởng ngoại giao Pháp, Laurent Fabius, cho biết nếu chế độ của ông Assad đã thực hiện vụ thảm sát, "chúng ta cần có sự phản ứng từ cộng đồng quốc tế, một phản ứng bằng vũ lực".

Tại London, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao cho biết: "Ngày hôm qua chúng ta đã thấy một sự leo thang nghiêm trọng trong cuộc khủng hoảng ở Syria. Ưu tiên trước mắt của chúng tôi là xác minh lại những cáo buộc và đảm bảo rằng nhóm điều tra của Liên Hiệp Quốc đã được phép điều tra về những cáo buộc mới nhất này. Chúng tôi tin tưởng rằng giải pháp chính trị là cách tốt nhất để chấm dứt đổ máu. Tuy nhiên, thủ tướng và các bộ trưởng ngoại giao đã nhiều lần nói rằng chúng tôi không thể loại trừ bất kỳ lựa chọn nào phù hợp với luật pháp quốc tế, có thể cứu sống những người dân vô tội ở Syria".

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ, Ahmet Davutoglu, tuyên bố rằng các cuộc tấn công bằng khí độc thần kinh này đã vượt qua ‘đường giới hạn đỏ’ và chỉ trích việc cộng đồng quốc tế chưa có hành động gì đối với cuộc xung đột hiện nay ở Syria.

Hôm 22/8, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã bày tỏ sự "quan tâm mạnh mẽ" và kêu gọi làm rõ về việc sử dụng vũ khí hóa học, nhưng Nga và Trung Quốc không ủng hộ những phản ứng cứng rắn đối với xung đột ở Syria từ Mỹ, Anh, Pháp và kêu gọi nhóm điều tra của Liên Hiệp Quốc ở Damascus đến ngay hiện trường của vụ tấn công để điều tra.

Trước đó, chính phủ Syria đã cho phép nhóm điều tra của tổ chức Liên Hiệp Quốc, do một nhà khoa học Thụy Điển, Sellström Åke dẫn đầu đến Syria để điều tra về việc sử dụng vũ khí hóa học.

Trước những cáo buộc trên, hôm 22/8, Bộ Ngoại giao Nga đã cho rằng quân nổi dậy đã dàn dựng vụ thảm sát để khuyến khích sự can thiệp của nước ngoài. Trung Quốc đã ban hành một tuyên bố phản đối việc sử dụng vũ khí hóa học, nhưng kêu gọi các tổ chức Liên Hiệp Quốc khách quan và chuyên nghiệp để xác định những gì thực sự đã xảy ra ở Syria.