Mỹ - Pháp từng suýt ném bom nguyên tử xuống Điện Biên Phủ?

“Các ông có muốn 2 quả bom nguyên tử không?”, đó là câu nói của Ngoại trưởng Mỹ John Foster Dulles nói với Ngoại trưởng Pháp Georges Bidault vào tháng 4/1954 theo trí nhớ của một nhà ngoại giao kì cựu Pháp.  

Theo BBC (Anh), lời đề nghị khác thường này được đưa ra trong bối cảnh quân đội Pháp đang rơi vào tình cảnh khốn khổ trong cuộc chiến với quân đội của Hồ Chí Minh tại Điện Biên Phủ, miền tây bắc Việt Nam.

Binh lính Pháp ở chiến trường Điện Biên Phủ.

Ngày nay, trận chiến Điện Biên Phủ bị “che khuất” bởi cuộc chiến tranh giữa quân đội Mỹ và quân đội Việt Nam vào thập kỷ 1960. Nhưng trong giai đoạn 8 năm từ 1946-1954, quân Pháp đã tham chiến tại Đông Dương để bảo vệ “đế chế” của nước này ở châu Á. 

Sau khi Đảng Cộng sản Trung Quốc lên nắm quyền vào năm 1949, Trung Quốc cung cấp cho Việt Nam vũ khí và quân nhu trong khi phần lớn chi phí cho phía Pháp trong cuộc chiến này đều do Mỹ chi trả. Dù vậy, Pháp chịu thiệt hại trực tiếp về quân số trong cuộc chiến. Đến năm 1954, số quân Pháp ở Đông Dương lên tới 55.000 lính.

Vào cuối năm 1953, Tư lệnh quân đội Pháp ở Đông Dương, Tướng Navarre, đã quyết định thành lập tập đoàn cứ điểm tại thung lũng Điện Biên Phủ, cách thủ đô Hà Nội hơn 400km. Bao quanh thung lũng Điện Biên Phủ là rừng và núi.

Tình hình nguy cấp khiến quân đội Pháp cầu viện sự giúp đỡ của Mỹ trong tuyệt vọng. Hai nhân vật thuộc hàng hiếu chiến nhất chính trường Mỹ khi đó là Phó thủ tướng Richard Nixon - mặc dù ông này không có quyền lực chính trị - và Đô đốc Radford, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân. Ngoại trưởng Mỹ khi đó John Foster Dulles cũng là một nhân vật diều hâu luôn ám ảnh về việc chống lại các quốc gia thuộc “phe” Xã hội chủ nghĩa.

Thứ Bảy, ngày 3/4/1954 đã đi vào lịch sử nước Mỹ là “ngày mà chúng ta không tiến tới chiến tranh”. Vào ngày này, Ngoại trưởng Dulles gặp gỡ các nhà lãnh đạo quốc hội Mỹ, những người bày tỏ lập trường cứng rắn rằng họ sẽ không ủng hộ việc can thiệp quân sự vào Việt Nam trừ phi người Anh cũng tham gia. Ông Eisenhower gửi một bức thư tới Thủ tướng Anh Winston Churchill cảnh báo về những hậu quả mà phương Tây sẽ gánh chịu nếu Pháp thất bại ở Điện Biên Phủ. Vào chính thời điểm này, tại một cuộc họp ở Paris, ông Dulles đã đưa ra đề nghị cấp vũ khí hạt nhân chiến thuật cho Pháp.

Theo BBC, trên thực tế ông Dulles không bao giờ có đủ thẩm quyền đưa ra một đề nghị như vậy và cũng chưa có bằng chứng rõ ràng về việc ông này thực sự nói như trên. Có vẻ khi đó người Pháp đang quá hoảng loạn nên đã hiểu nhầm ý ông Dalles hoặc có thể người phiên dịch đã dịch nhầm.

“Ông ta (Ngoại trưởng Dulles) không thực sự đưa ra lời đề nghị. Ông ta chỉ đưa ra ý tưởng và đặt câu hỏi về ý tưởng đó. Ông ấy đã thốt lên 2 chữ chết người “bom hạt nhân”. Ngay lập tức Bidault phản ứng như thể ông ấy không coi trọng câu hỏi đó cho lắm”, Maurice Schumann, một cựu ngoại trưởng, kể lại.

Theo Giáo sư Fred Logevall của Đại học Cornell, ông Dulles “ít nhất cũng đã đề cập về khả năng sử dụng bom hạt nhân”.

Ngoại trưởng Bidault phủ nhận việc Ngoại trưởng Mỹ đề nghị sử dụng bom hạt nhân và cho hay “bởi lẽ ông ấy biết nếu bom hạt nhân có thể tiêu diệt quân đội Việt Minh nhưng cũng sẽ phá hủy tập đoàn cứ điểm”.