Mỹ mắc 'lỗi lầm tai hại' khi đẩy Nga, Trung lại gần nhau hơn

Mối quan hệ giữa Washington và Moscow đã bắt đầu trở nên căng thẳng kể từ hồi tháng Hai năm nay liên quan tới cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine, dẫn tới việc Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản liên tiếp áp đặt lệnh trừng phạt khắt khe chống lại Nga. 

Đỉnh điểm của sự chia rẽ giữa hai nhà lãnh đạo Nga – Mỹ được thể hiện thông qua việc Tổng thống Vladimir Putin và người đồng cấp Barack Obama chỉ tham dự một cuộc họp trong vòng 20 – 30 phút trong khuôn khổ diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) được tổ chức tại Bắc Kinh hồi tuần trước. Sau cuộc họp này, hai nhà lãnh đạo không thực hiện thêm bất cứ cuộc tiếp xúc nào. 

Mối quan hệ giữa Mỹ - Nga - Trung trở thành vấn đề trọng tâm trên chính trường quốc tế.

Tuy nhiên, ngay trước khi khởi hành tới Australia tham dự Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi G20, ông Putin đã lên tiếng chỉ trích Washington đang tự hủy hoại các tổ chức thương mại mà nước này từng thành lập khi áp đặt lệnh trừng phạt với Nga. Tổng thống Putin nhấn mạnh đây là một "sai lầm" chống lại chính luật pháp quốc tế và các thảo thuận thương mại. 

Trong khi đó, mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc hiện cũng không được êm ả. Bởi lâu nay, Bắc Kinh vẫn tỏ ra lo ngại về chiến lược "trở lại châu Á" của Washington. Theo Trung Quốc, chiến lược này của Mỹ là nhằm kiểm soát sức mạnh và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của quốc gia đông dân nhất thế giới tại châu Á. 

Ngoài ra, do Mỹ không thể đối chọi với sức mạnh kinh tế ngày càng lớn của Trung Quốc, Washington đã chuyển sang các biện pháp địa chính trị khi quay sang hỗ trợ Nhật Bản và tăng cường quan hệ với Philippines, Việt Nam và Ấn Độ, 3 quốc gia đang có những tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc. 

Song, những chiến lược kiểm soát của Mỹ tại châu Á vẫn chưa đủ sức răn đe Trung Quốc khi hồi tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh đã đơn phương tuyên bố thiết lập "vùng nhận diện phòng không" trên biển Hoa Đông bao trùm không phận quần đảo đang tranh chấp với Tokyo, Senkaku/Điếu Ngư. 

Want China Times dẫn trang tin của người Trung Quốc tại Mỹ, Duowei News cho hay, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ngay lập tức tổ chức nhóm họp với Tổng thống Obama sau hội nghị APEC và cùng nhấn mạnh tầm quan trọng của "mối quan hệ hợp tác và tin tưởng lẫn nhau". Tuy nhiên, 2 nhà lãnh đạo mới chỉ bày tỏ những mối quan tâm của riêng mình mà chưa thể hiện được sự đồng lòng nhất trí. Ngoài ra, dù tình hình hiện nay cho thấy mối quan hệ Trung – Mỹ đang dần được cải thiện nhưng không loại trừ khả năng hai bên có thể "trở mặt" bất cứ khi nào, Duowei chia sẻ. 

Mối quan hệ hiện nay giữa 3 nước Mỹ - Trung – Nga được ví gần giống với tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc mang tên "Tam Quốc Diễn Nghĩa". Nội dung trọng tâm của cuốn tiểu thuyết là 3 nước cùng chung sức duy trì cán cân sức mạnh và bất cứ nước nào ấp ủ ý định phá tán thế cân bằng này sẽ bị 2 nước còn lại liên minh tiêu diệt. 

Bị phương Tây cô lập, Nga xích lại gần hơn với Trung Quốc.

Còn theo Duowei, trước đây, mối quan hệ giữa Mỹ - Trung – Nga gần như ở thế cân bằng song hiện nay, Bắc Kinh và Moscow đang xích lại gần nhau hơn bởi Washington đang có những động thái muốn "mở lối đi riêng". 

Kể từ khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea thuộc Ukraine hồi đầu năm nay, Mỹ và phương Tây đã liên tiếp áp đặt lệnh trừng phạt tăng cường nhằm vào nền kinh tế Nga. Theo hãng tin Bloomberg, từ năm 2009 – 2013, 72,8% nguồn đầu tư trực tiếp vào Nga đến từ EU. 

Để lấp những khoảng trống trong nền kinh tế trong bối cảnh phương Tây tẩy chay Nga, Moscow đã chuyến hướng sang thắt chặt quan hệ với Trung Quốc. Điển hình, hồi tháng trước, các ngân hàng trung ương của 2 nước đã cùng ký kết một thỏa thuận trị giá 150 tỷ Nhân dân tệ (24,4 tỷ USD) cũng như đưa ra những biện pháp giúp hoạt động đầu tư trực tiếp liên biên giới trở nên dễ dàng hơn. Trong khuôn khổ hội nghị APEC, lãnh đạo hai nước còn thông qua hàng loạt thỏa thuận tài chính và thương mại trị giá gần 10 tỷ USD. 

Ngoài việc tiếp tục tổ chức các cuộc tập trận quân sự chung, Trung Quốc và Nga còn ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác khác trên các lĩnh vực sản xuất, giao thông và tài chính. Thậm chí, các công ty Trung Quốc còn được mở đường tiến vào thị trường tài chính Nga theo quy mô lớn. Như việc hai nước đã tiến hành thảo luận về việc xây dựng mạng lưới đường sắt tốc độ cao nối Moscow với Bắc Kinh. Ngoài ra, Trung Quốc và Nga còn ký thêm các thỏa thuận mua bán năng lượng.

Gần đây, nhà lãnh đạo Tập Cận Bình công bố rằng Trung Quốc sẽ đóng góp 40 tỷ USD vào Qũy Con đường Tơ lụa mới, nhằm cải thiện các mối liên hệ thương mại và giao thông tại châu Á. Với xu hướng hiện nay, điều rõ ràng là Mỹ sẽ phải đối mặt với một viễn cảnh "kinh hoàng" khi phải đối mặt với 2 đối thủ lớn cùng một lúc và bị đẩy dần khỏi dòng chảy châu Á, Duowei nhận định. 

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ Want China Times, trang web tin tức bằng tiếng Anh của Tập đoàn truyền thông China Times (Đài Loan). Want China Times được thành lập vào năm 2010, chuyên cung cấp các thông tin về cộng đồng quốc tế đặc biệt về Trung Quốc và Đài Loan.