Mỹ khuyên "Các bên liên quan đừng dọa nạt ở biển Đông"

Philippines lại mời thầu 3 lô dầu khí ở biển Đông

Philippines: "Trung Quốc ngày càng hống hách"

Nhật Bản dấn sâu vào vấn đề biển Đông

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tại Hội nghị thượng đỉnh Đông Nam Á diễn ra ở Phnom Penh, Campuchia.

Bà Clinton cho biết Hoa Kỳ muốn các cuộc đàm phán giải quyết tranh chấp phải có sự tham gia của tất cả các bên liên quan và điều này có thể khiến Trung Quốc khó chịu vì nước này muốn giải quyết song phương với từng quốc gia tuyên bố chủ quyền.

“Chúng tôi tin rằng các quốc gia trong khu vực nên giải quyết tranh chấp trên tinh thần hợp tác và bằng con đường ngoại giao; không dùng hành động ép buộc, dọa nạt cũng như không dùng lời lẽ đe dọa hay dùng vũ lực”, bà Clinton phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Đông Nam Á.

Trong năm nay, tình hình căng thẳng do tranh chấp chủ quyền lãnh hải tại vùng biển này gia tăng hơn bao giờ hết khi các quốc gia tuyên bố chủ quyền cùng tiến sâu hơn vào vùng biển tranh chấp để tiến hành các hoạt động khai thác dầu khí đồng thời tăng cường năng lực hải quân và quân đội.

“Những vấn đề như tự do hàng hải và khai thác tài nguyên hàng hải đúng luật thường liên quan đến một khu vực rộng lớn vì thế nếu giải quyết vấn đề đó bằng con đường song phương thì có thể sẽ gây hiểu sai hoặc thậm chí là dẫn đến hành động đối đầu”, bà Clinton cảnh báo.

Bắc Kinh ngang nhiên tuyên bố chủ quyền của nước này đối với biển Đông và cho rằng Trung Quốc có “chủ quyền không thể tranh cãi” về vùng biển này.

Philippines và Trung Quốc chỉ vừa bước ra khỏi một cuộc chạm trán kéo dài hàng tháng về bãi cạn Scarborough, nơi cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền.

Mặc dù tăng cường giúp đỡ Philippines cải thiện năng lực quân sự, Hoa Kỳ vẫn nhấn mạnh lập trường của nước này là trung lập về các tranh chấp hàng hải. Còn Trung Quốc thì cảnh cáo các “thế lực bên ngoài” không nên tham gia vào các cuộc tranh chấp về biển Đông.

Theo báo cáo năm 2008 của Cơ quan thông tin năng lượng Hoa Kỳ, biển Đông có trữ lượng dầu mỏ ước tính là 213 tỷ thùng, chỉ đứng sau Ả-rập-Xê-út và Venezuela.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã trấn an các đồng minh trong khu vực này rằng Washington sẽ là đối trọng với Trung Quốc, "anh nhà giàu mới nổi hung hăng" tại biển Đông. Đây cũng là một phần trong chiến lược chú trọng hơn đến châu Á của Hoa Kỳ sau một thập kỷ nước này tham chiến tại Iraq và Afghanistan.

Một số quốc gia Đông Nam Á hiện đang nỗ lực xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên biển (COC) và Hoa Kỳ thì tuyên bố nước này quan ngại về vấn đề ổn định trên vùng biển nơi trung chuyển một nửa lượng hàng hóa trên thế giới này.

“Hoa Kỳ sẽ cho thấy rõ quyết tâm của chúng tôi để Bộ quy tắc ứng xử trên biển (COC) phải đạt được tiến bộ qua các cuộc thương lượng giữa Trung Quốc và ASEAN”, một quan chức cấp cao của bộ ngoại giao Hoa Kỳ phát biểu hồi đầu tuần này.

Tại Phnom Penh, Các bộ trưởng ngoại giao của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á đã thảo luận với các đồng nhiệm đến từ Trung Quốc, Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu.

Trước khi bước vào cuộc họp với Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc, Dương Khiết Trì, bà Clinton phát biểu trước các phóng viên rằng hai cường quốc sẽ cùng nhau làm việc để tìm ra những điểm chung, đảm bảo giải quyết đúng đắn các vấn đề nhạy cảm ở châu Á.

Trung Quốc vẫn luôn cố tìm cách không để vấn đề biển Đông được thảo luận tại các cuộc họp ASEAN và đưa ra các câu phát biểu mang tính hòa giải nhưng tại Bắc Kinh, nước này lại “cao giọng”.

Bài xã luận của tờ Nhân dân nhật báo, cơ quan phát ngôn của Đảng Cộng Sản Trung Quốc tuyên bố những nỗ lực đưa vấn đề Biển Đông ra giải quyết tại Phnom Penh của Việt Nam và Philippines giống như hành động “bắt cóc quốc tế” và "lên giọng" cảnh báo về “hậu quả khủng khiếp”.

Vừa qua, Ngoại trưởng Mỹ Clinton đã công du khắp châu Á, trong đó có Mông Cổ, Lào và Việt Nam. Các động thái gần đây của Mỹ tại châu Á được nhìn nhận là nỗ lực nhằm ngăn chặn tầm ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.

Lê Dung