Mỹ đình chỉ hoạt động do thám để "làm lành" Pakistan

Vụ không kích lính Pakistan: Mỹ nhất quyết không xin lỗi dù sai

Pakistan: Sẽ bắn hạ máy bay Mỹ xâm phạm không phận

Pakistan: Bắn trả nếu bị NATO tấn công

NATO "phớt lờ" lời khẩn cầu của quân đội Pakistan?

Dưới thời của Tổng thống Obama, các đợt không kích sử dụng máy bay không người lái được sử dụng nhiều hơn và quyết liệt hơn.

Việc trì hoãn các cuộc tấn công của CIA, đến nay đã được 6 tuần là nhằm cứu vãn niềm tin đang "vỡ vụn" sau hàng loạt các sự kiện gây chết người trong đó đáng kể nhất là vụ tấn công nhầm của Mỹ khiến 24 binh sĩ Pakistan thiệt mạng tháng trước.

Việc trì hoãn này cũng xảy ra vào thời điểm các cuộc tranh cãi nổi cộm về chính quyền của Tổng thống Obama tương lai của cuộc chiến do thám bí mật của CIA ở Pakistan. Cơ quan này đã làm vài chục sĩ quan Al Qaeda và hàng trăm binh sĩ thuộc lực lượng này bỏ mạng kể từ trận không kích của "Chim ăn thịt" lần đầu tiên năm 2004 nhưng chiến dịch này đã khiến rất nhiều người Pakistan phát điên.

Một số quan chức bộ Ngoại giao và Hội đồng Bảo an Quốc gia Mỹ nói rằng rất nhiều trận không kích đã phản tác dụng. Họ nói rằng các lính dân quân rất dễ thay thế và rằng những tuyên bố của về thương vong dân sự của Pakistan đã gây bất ổn cho chính quyền của tổng thống Asif Ali Zardari, một đồng minh thân cận của Mỹ.

Phía Mỹ, tuy nhiên vẫn bác bỏ các tuyên bố thương vong mà Pakistan đưa ra. Một số quan chức tình báo Mỹ đang thúc giục CIA cắt giảm bớt chức năng bán quân sự cơ quan này bắt đầu đảm trách kể từ sau vụ khủng bố 11/9 và tập trung sâu hơn vào nhiệm vụ tình báo.

Những người này đề xuất CIA trao trả lại nhiệm vụ này cho Bộ Tư lệnh Chiến dịch Đặc nhiệm của Lầu năm góc, cơ quan điều hành một đội máy bay do thám không người lái riêng và tiến hành các hoạt động chống khủng bố bí mật ở Yemen và Somalia.

Chính sách này hiện nay vẫn được giữ nguyên. Tuy nhiên, CIA đã quyết định tạm thời dừng các cuộc không kích, các vụ tấn công tên lửa bằng cách ra dấu hiệu vào các chiến binh và những người có hành động được máy bay do thám nhận biết có dấu hiệu liên quan đến Taliban và những nhóm nổi dậy ở nước Afghanistan láng giềng.

Trong số các mục tiêu năm nay có cả mạng lưới Haqqani, một nhóm nổi dậy có liên kết với Taliban. Các quan chức Mỹ cho hay, các chiến binh Haqqani tham gia vào các vụ tấn công tháng 9 vào Đại sứ quán Mỹ và trụ sở của NATO ở thủ đô Kabul ở Afghanistan. Số lượng các cuộc không kích bằng máy bay không người lái ở Pakistan tăng đáng kể trong thời kỳ tổng thống Obama nắm quyền.

Dưới thời tổng thống George W. Bush, hầu hết các cuộc tấn công nhắm vào những lãnh đạo cấp cao của nhóm Al Qaeda và Taliban. Tháng 7 năm 2008, ông Bush đã trao thêm quyền cho CIA và cơ quan này được phép thủ tiêu các chiến binh không rõ nguồn gốc và cả các phần tử mà cơ quan này thấy có dấu hiệu liên quan đến các nhóm khủng bố hoặc nổi dậy.

Dưới thời tổng thống Obama, CIA đã mở rộng các cuộc chiến sử dụng máy bay không người lái để nhắm vào bất kể những mục tiêu nào trong các khu vực hẻo lánh ở Pakistan bị tình nghi là mối nghi tiềm tàng. CIA được phép tấn công mà không cần hỏi miễn là mục tiêu nằm trong các khu vực địa lý "khoanh vùng" gần biên giới Afghanistan.

Cho rằng các vụ không kích này vi phạm chủ quyền lãnh thổ quốc gia, một quan chức quốc phòng Pakistan đã lên tiếng ở Washington nói rằng chính phủ Pakistan muốn có tiếng nói trong các cuộc tấn công bằng máy bay do tham và muốn có quyền hạn nhất định trong các chiến dịch của CIA. Chính quyền của tổng thống Obama đã thẳng thừng từ chối và đưa ra bằng chứng các chiến dịch bị tuột mất mục tiêu vì có sự chia sẻ thông tin tình báo với Pakistan.

Một trong những yếu tố chính trong xích mích giữa hai nước là vụ đột nhập thủ tiêu Osama bin Laden vào tháng 5 vừa qua, Pakistan không hề hay biết do phía Mỹ đã "kín như bưng" vì sợ thông tin bị rò rỉ.

Các quan chức Mỹ và Pakistan cho biết CIA hiện vẫn vận hành các máy bay không người lái Predator (kẻ ăn thịt) và Reaper (thần chết) trên không phận Pakistan và sẽ tiếp tục thủ tiêu lãnh đạo của Al Qaeda nếu những "cỗ máy tàng hình" này phát hiện được mục tiêu.

Dù sao cũng nhờ cuộc chiến "tàng hình" này mà cho đến nay chỉ còn vài thành viên cấp cao của nhóm Al Qaeda được cho là còn sống. Trong số đó có cả người kế vị bin Laden, Ayman Zawahiri. CIA có một danh sách gồm 20 mục tiêu và có lúc cơ quan này phải rất vất vả để tìm ra tung tích để hoàn thiện danh sách này, một cựu quan chức CIA giấu tên cho biết.

Quan chức này là một trong những người đề nghị CIA xem xét lại biện pháp này vì CIA sẽ không thể giết hết các binh lính và các máy bay do thám không thể giải quyết được các hạn chế từ các binh lính hồi giáo. "Nhiều người thắc mắc liệu chúng ta có thể tiếp tục giết chóc để giải quyết vấn đề này hay không. Thực sự nhiều người tự hỏi rồi mọi chuyện sẽ đi đến đâu?" ông này nói.

Khi giám đốc hiện tại của CIA, David H. Petraeus nhận nhiệm vụ là tư lệnh quân đội Mỹ ở Afghanistan, mọi người đều biết ông ấy biết rõ rằng CIA đã tiến hành các cuộc không kích bằng máy bay do thám mà không thèm quan tâm đến các hậu quản về ngoại giao và quân sự ở cả Afghanistan và Pakistan. Một số quan chức Ngoại giao Mỹ khẳng định rằng các cuộc không kích vào các binh lính cấp thấp hiện nay đang gây phương hại đến quyền lợi nhiều hơn là đem lại lợi lộc cho Mỹ ở Pakistan.

Shamila Chaudhary, người đã từng phục vụ ở vị trí giám đốc Hội đồng Bảo an Quốc gia Mỹ ở Pakistan cho đến tháng 7 vừa qua nói rằng, các hoạt động chống khủng bố của Mỹ là một lý do dù không phải duy nhất, khiến cho mối quan hệ Mỹ và Pakistan trở nên "rệu rã".

"Cho đến khi các xung đột về chính sách này được giải quyết, hai nước sẽ tiếp tục chìm từ khủng hoảng này sang khủng hoảng khác mà thôi", ông này nói. Các quan chức CIA tranh luận rằng máy bay do thám không người lái đã giúp bảo vệ tính mạng người Mỹ bằng cách loại bỏ các binh lính đã tham gia vào các vụ tấn công xuyên biên giới hoặc đang cung cấp bom tự chế cho các mạng lưới khủng bố.

Trong một số vụ, họ nói rằng các lãnh đạo Al Qaeda bị CIA thủ tiêu trong các cuộc không kích vào các nhóm binh lính du kích mặc dù trước đó không hề nhận dạng được các nhân vật này.

Không có cách nào đánh giá được độ chính xác và hiệu quả của các cuộc tấn công này. Kể từ khi được đưa vào danh sách các hoạt động mật, chính quyền Obama từ chối đưa ra những thông số chi tiết còn phía Pakistan đã chặn việc ra vào ở những khu vực bộ lạc này đối với tất cả các phóng viên phương Tây, hay các cơ quan nhân đạo kể cả Hội chữ thập đỏ.

Theo tổng kết qua các thông tin được đăng tải trên báo chí Pakistan do tờ Long War Journal tiến hành, trong năm nay CIA đã tiến hành 64 đợt không kích bằng máy bay do thám ở Pakistan. Cuộc không kích gần nhất diễn ra ngày 16 tháng 11. Năm ngoái là 114 trận và năm 2009 là 53. Dưới thời của tổng thống Bush, cơ quan này tiến hành 46 đợt chủ yếu là trong năm 2008.

Không có số liệu thương vong cụ thể. Tổ chức New American Foundation, một cơ quan tham mưu ở Washington, ước tính rằng các cuộc không kích "tàng hình" của CIA đã triệt tiêu 1,717 người, trong số đó có 1.424 là quân du kích.

Hoa Tạ