Mỹ đang chuẩn bị cho cuộc “Chạy đua vũ trụ 2.0”?

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh mới trong lĩnh vực hoạt động vũ trụ. Theo đó, Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cần tập trung tối đa vào công tác đưa người lên Mặt trăng. Lần cuối cùng Mỹ đưa người lên hành tinh này là tháng 12/1972 trong khuôn khổ sứ mệnh “Apollo-17”. Theo Nhà báo Martand Jha trong bài viết gửi The National Interest (NI), Mỹ lại muốn khôi phục chương trình này sau 45 năm gián đoạn.

Trong lễ ký sắc lệnh mới về hoạt động vũ trụ, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, chính quyền Mỹ đã tiến bước đi đầu tiên trên chặng đường “khôi phục sự thống trị của Mỹ trong vũ trụ”. Theo đó, sắc lệnh vũ trụ mới của Mỹ sẽ thực sự định hướng lại chương trình vũ trụ hiện nay của Mỹ khi tập trung nguồn lực cho các nghiên cứu và khám phá vũ trụ.

“Lần này chúng tôi sẽ không chỉ cắm cờ Mỹ và để lại dấu ấn mà chúng tôi sẽ thiết lập nền tảng cho sứ mệnh Sao Hỏa. Và có thể khi nào đó là thực hiện sứ mệnh ở các hành tinh khác”- Tổng thống Donald Trump bổ sung.

Nói về vai trò của Mỹ trong không gian vũ trụ, Tổng thống Mỹ khẳng định rằng sắc lệnh vũ trụ mới của Mỹ sẽ giúp “chương trình vũ trụ của Mỹ sẽ cổ vũ toàn bộ loài người và đưa loài người tiến về phía trước”.

Trong khi đó, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng Quốc gia về vũ trụ, cũng đã nhắc lại quan điểm của Tổng thống Donald Trump, đồng thời tuyên bố rằng, Mỹ là quốc gia đi đầu trong lĩnh vực nghiên cứu vũ trụ và việc Mỹ thông qua sắc lệnh vũ trụ mới là “sự kiện quan trọng trong lịch sử khai phá vũ trụ của Mỹ”.

Theo nhà báo Martand Jha, những tuyên bố của ông Donald Trump và Mike Pence cho thấy, Mỹ sẽ tiếp tục các nỗ lực để tái khẳng định vị thế thống trị vũ trụ của mình.

Cuộc chạy đua vũ trụ trong thời Chiến tranh lạnh giữa Mỹ với Liên Xô có thể coi là một trong những chương hấp dẫn nhất trong lịch sử hiện đại. Nguyên nhân là do cuộc đua này không chỉ liên quan đến cạnh tranh giữa hai siêu cường mà còn liên quan đến các kết quả có thể đạt được sau đó.

Giai đoạn này liên quan đến số lượng lớn các phát minh khoa học - kỹ thuật mà trước đó tưởng chừng là không thể. Việc thiết lập nền công nghiệp vũ trụ quy mô lớn còn giúp tạo ra số lượng việc làm rất lớn.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Nga Putin

Theo NI, mong muốn đạt được các kết quả thực sự như giai đoạn Chiến tranh lạnh chính là nguyên nhân Tổng thống Mỹ Donald Trump ký phê chuẩn sắc lệnh vũ trụ mới. Việc tái khởi động chương trình vũ trụ sẽ tạo ra nhiều việc làm mới- điều cần thiết để hiện thực hóa các lời hứa tranh cử của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Giám đốc đương nhiệm của NASA Robert M.Lightfoot nói: “NASA hy vọng sắc lệnh của Tổng thống sẽ được ủng hộ vì nó liên kết các nỗ lực của chúng ta trong việc đưa con người trở lại Mặt trăng, hoàn thành các chuyến bay đến Sao Hỏa và thực hiện các nghiên cứu sâu hơn về hệ mặt trời… Chúng tôi sẽ giới thiệu những đại diện ưu tú nhất của nền công nghiệp nhà nước, công nghiệp tư nhân Mỹ, cũng như các đối tác nước ngoài của chúng tôi để mở ra những ranh giới mới trên con đường đạt được các thành tựu của nhân loại”.

Vấn đề được đặt ra ở đây là: Liệu sẽ xảy ra cuộc “Chạy đua vũ trụ 2.0”? Vũ trụ luôn được đánh giá là một lĩnh vực chiến lược xét từ quan điểm an ninh quốc gia. Khi Mỹ áp dụng các bước đi mới để mở rộng các khả năng của mình ở vũ trụ, các quốc gia khác sẽ thực sự có thái độ nghiêm túc với động thái này của Mỹ.

NI cho rằng hiện chưa thể khẳng định chắc chắn rằng liệu quyết định của Tổng thống Mỹ có khiến cuộc đua vũ trụ nảy sinh trở lại hay không. Cuộc đua mới trong lĩnh vực vũ trụ có thể sẽ chỉ xuất hiện trong tương lai xa nhưng chắc chắn động thái của Mỹ sẽ khiến các quốc gia khác thúc đẩy chương trình vũ trụ riêng của mình.

Trong khi đó, chương trình vũ trụ của Mỹ là chương trình quy mô lớn, kéo dài trong nhiều năm nên trong giai đoạn đầu tiên, chưa chắc chương trình này sẽ vấp phải sự cạnh tranh quyết liệt.

Tuy nhiên, giới phân tích trong lĩnh vực quan hệ quốc tế cũng nhấn mạnh đến khả năng cạnh tranh vũ trụ giữa Mỹ với Trung Quốc trong tương lai. Chương trình vũ trụ của Trung Quốc được giấu kín thời gian dài vừa qua đã giúp Trung Quốc thực sự trở thành đối thủ cạnh tranh nặng ký trong lĩnh vực các nghiên cứu vũ trụ.

NI kết luận rằng sớm hay muộn loài người cũng sẽ chứng kiến cuộc “Chạy đua vũ trụ 2.0” vì vũ trụ sẽ chiếm vị trí trung tâm trong lĩnh vực đảm bảo an ninh quốc gia của các nước trên thế giới.