Mỹ - Cuba đàm phán thúc đẩy trao đổi thông tin

Vị quan chức này cho hay các cuộc đàm phán sắp khởi động bất chấp tình trạng bế tắc giữa Washington và La Habana về vấn đề tù nhân chính trị khiến các nỗ lực hòa giải đình trệ.

Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki, dự kiến hôm nay và ngày mai (18/6-19/6), các nhà ngoại giao và quan chức bưu điện Mỹ và Cuba sẽ gặp nhau ở Washington để bàn bạc về mặt kĩ thuật nhằm chấm dứt tình trạng chuyển thư tín trực tiếp giữa hai quốc gia bị cắt đứt. 

Một thanh niên Cuba đăng nhập thư điện tử (email) tại nhà riêng ở La Habana, thủ đô Cuba, năm 2010.

“Lí do chúng tôi đang làm việc này là bởi vì điều đó sẽ có lợi cho người Cuba. Đó cũng là điều mà chúng tôi cảm thấy tốt cho chính chúng tôi. Tuy nhiên, điều đó không phải là tín hiệu hay ám chỉ sự thay đổi nào về chính sách”, ông Psaki nói.

Ông Psaki không cho biết ai đã ra chỉ thị tái khởi động lại các cuộc đàm phán nói trên.

Một quan chức Mỹ cho hay các cuộc thảo luận sẽ diễn ra theo Luật dân chủ 1992 của Cuba và phù hợp với lợi ích của Mỹ về vấn đề “thúc đẩy hoạt động trao đổi thông tin tự do từ và trong nội bộ Cuba”.

Cuba và Hoa Kỳ đã dừng các hoạt động bưu điện trực tiếp từ năm 1963 tuy nhiên các lá thư vẫn có thể đi qua một quốc gia thứ ba. Portia Siegelbaum, nhà sản xuất của hãng tin CBS News (Mỹ), cho rằng con đường thư này có vấn đề.

“Trong gần 10 năm làm tin về Cuba cho CBS News, không một bưu thiết mừng sinh nhật nào của gia đình tôi được chuyển đến tay tôi. Mặc dù đáng lẽ thư phải đi qua một quốc gia thứ ba nhưng tôi chưa bao giờ nhận được thư hay bưu thiếp của gia đình mình. Thực ra thì trong vài thập kỷ qua, tôi chỉ nhận được 2 bưu thiếp – và cả 2 đều đến từ California – và chúng đến muộn đến nỗi nếu nói là “chậm như ốc sên” cũng chưa đủ để mô tả”, chị Siegelbaum cho biết.

Theo Siegelbaum, người Cuba đang ngày càng thích sử dụng Internet để nói chuyện trực tiếp với họ hàng, chia sẻ hình ảnh và theo dõi tin tức cập nhật từ các bạn học đang sống tại Miami, Tây Ban Nha hay Thụy Điển. Và thực tế cho thấy công nghệ số đã khiến thư tay dần mất đi.

Việc thiết lập hoạt động thư tín trực tiếp giữa Mỹ và Cuba trong năm 2013 sẽ không có tác dụng giống như cách đây vài thập kỉ. Tuy nhiên, người Cuba vẫn chưa được tiếp cận nhiều Internet nên có thể sẽ vẫn hoan nghênh động thái mới này.

Nhưng điều quan trọng hơn là Mỹ - Cuba, hai quốc gia là đối thủ của nhau trong thời kì Chiến tranh lạnh, đang khởi động các cuộc đàm phán. Trong quá khứ, chính phủ hai nước đã dùng các cuộc đàm phán song phương để thảo luận các vấn đề rộng hơn. Năm 2009, một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ ở La Habana phụ trách các cuộc đàm phán về thư tín đã ở lại Cuba thêm 6 ngày và thậm chí còn có cuộc họp bí mật với Thứ trưởng Ngoại giao Cuba – cuộc họp được coi là cấp cao nhất giữa hai nước trong nhiều thập kỷ.

Các cuộc đàm phán về vấn đề thư tín và thương lượng về vấn đề nhập cư đã bị đình lại sau khi Washington yêu cầu Cuba thả nhà thầu phụ người Mỹ Alan Gross. Ông Gross bị bắt giữ hồi tháng 12/2009 và bị Cuba kết án 15 năm sau khi mang các thiết bị thông tin liên lạc vào hòn đảo này bằng con đường phi pháp.

Washington liên tục khẳng định sẽ không thể cải thiện mối quan hệ giữa hai nước nếu ông Gross vẫn bị giam giữ.Về phần mình, Cuba đang yêu cầu Washington thả tự do cho 4 điệp viên tình báo Cuba hiện đang bị giam giữ trong nhà tù của Mỹ. Điệp viên thứ năm đã hoàn thành thời hạn tù của mình hồi đầu năm và được phép trở về Cuba sau khi từ bỏ quốc tịch Mỹ.

Trong những tháng vừa qua, các quan chức Mỹ và Cuba đã đề cập đến vấn đề cải thiện quan hệ song phương. Các nhà ngoại giao hai nước đã được phê duyệt để đi lại tự do bên ngoài thủ đô hai nước. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ mối quan hệ chính thức có được cải thiện không.