Mỹ chính thức trừng phạt Iran, căng thẳng mới bắt đầu

Một quan chức cấp cao cho Reuters biết: “Iran có sự lựa chọn riêng. Chúng tôi sẽ tiếp tục đáp trả lại hành động của họ ở một mức độ hợp lý và tiếp tục gây áp lực để họ thay đổi thái độ”.

Quan chức này cho biết thêm, “đây mới chỉ là những biện pháp ban đầu để đáp lại hành động khiêu khích của Iran”, điều đó có nghĩa là nếu Tehran không cắt bỏ chương trình tên lửa đạn đạo của mình cũng như tiếp tục đứng sau các cuộc xung đột trong khu vực thì sẽ phải gánh chịu thêm nhiều biện pháp trừng phạt khác. Chính quyền Donald Trump đang “xem xét một chiến lược rộng lớn hơn” để đối phó với Iran.

Người phát ngôn Nhà Trắng, Sean Spicer trả lời các câu hỏi của phóng viên hôm 3/2. Nguồn: Reuters

Những cá nhân, tập thể bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận sẽ không thể tiếp cận được với hệ thống tài chính của Hoa Kỳ hay làm ăn với các công ty Mỹ. Họ cũng trở thành đối tượng của “các lệnh trừng phạt thứ hai”, tức là các công ty và cá nhân nước ngoài khác cũng bị cấm kinh doanh với họ nếu không muốn bị cho vào “sổ đen” của Mỹ.

Nhà Trắng cho hay mặc dù các lệnh trừng phạt Iran đầu tiên của Tổng thống Donald Trump là nhằm để đáp trả những hành động gần đây của Tehran, song các quan chức đã phải cân nhắc từ rất lâu trước đó.

Nhà Trắng cũng cho biết thêm, dù các biện pháp này tương tự như hành động của chính quyền cựu Tổng thống Obama nhưng chính quyền mới đã quyết định hủy bỏ các kế hoạch “theo sau” Iran và coi thỏa thuận cắt giảm chương trình hạt nhân của nước này không phải là lợi ích tốt nhất của Hoa Kỳ.

Các lệnh trừng phạt mới vẫn nhằm vào những lĩnh vực còn đang chịu cấm vận từ sau thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015 giữa Iran và các cường quốc thế giới, ví dụ như nhằm vào lực lượng Vệ binh Cách mạng và chương trình tên lửa đạn đạo của nước này. Sự tác động của lệnh trừng phạt mới mang tính biểu tượng nhiều hơn là thực tế vì nó không ảnh hưởng hay mở rộng những lệnh cấm vận cũ mà Hoa Kỳ và quốc tế dành cho Iran.

Bên cạnh đó, một vài công ty Iran có thể sẽ bị Hoa Kỳ đóng băng tài sản và các công ty Mỹ, ngoại trừ một vài trường hợp, cũng bị cấm kinh doanh với Iran. Trong khi đó, Washington đã di chuyển một tàu khu trục Hải quân, USS Cole, tới gần eo Bab al-Mandab, bờ biển Yemen để bảo vệ khu vực này trước phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn.

Phản ứng của Iran

Ngay lập tức, Tehran đã tuyên bố các biện pháp trừng phạt ngược lại đối với Hoa Kỳ, đồng thời khẳng định rằng Tổng thống Donald Trump đã vi phạm thỏa thuận hạt nhân trước đó.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran tuyên bố: “Các lệnh trừng phạt mà Nhà Trắng mới đưa ra là bất hợp pháp và để đáp trả, Iran sẽ áp đặt những giới hạn pháp luật lên các cá nhân và tập thể Hoa Kỳ, những người đang hỗ trợ các nhóm khủng bố trong khu vực”.

Một tên lửa đạn đạo của Iran được phóng thử nghiệm hôm 9/3/2016. Nguồn: Reuters

Trong khi đó, Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel cũng bày tỏ sự thấu hiểu trước các lệnh trừng phạt mới này và cho rằng vụ thử tên lửa của Iran cuối tuần trước là sự vi phạm rõ ràng các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

Thượng nghị sĩ John McCain hoan nghênh quyết định của ông Trump và cho rằng “đã quá lâu kể từ khi Mỹ tập trung vào thỏa thuận hạt nhân với Iran mà quên đi mất chiến dịch bình ổn khu vực Trung Đông và bỏ qua các lợi ích an ninh quốc gia của chính mình”.

Bộ Tài chính Mỹ đã đăng danh sách các cá nhân và công ty chịu lệnh trừng phạt lên trang web và khẳng định quyết định này hoàn toàn phù hợp với những cam kết của Mỹ trong thỏa thuận hạt nhân. Một số công ty liên quan có trụ sở ở các Tiểu vương quốc Ả Rập, Lebanon và Trung Quốc.