Một năm trên ghế Thủ tướng, “người đẹp” Thái Lan làm được gì?

Nhân dịp Yingluck Shinawatra vừa chính thức kỷ niệm tròn 1 năm ngày tiếp quản chiếc ghế Thủ tướng Thái Lan, hãng tin AP đã có bài viết phân tích, đánh giá lại những gì “người đàn bà đẹp” này đã làm được cho đất nước Thái Lan trong khoảng thời gian đó.

Theo AP, 12 tháng không phải là một khoảng thời gian ngắn nhưng đồng thời đó cũng là khoảng thời gian không phải dài đối với cương vị một Thủ tướng, đặc biệt là nữ Thủ tướng và là em gái ruột của người tiền nhiệm, nhân vật trung tâm cho tình trạng bất ổn chính trị kéo dài tại Thái Lan. Nhưng giờ này, bà Yingluck Shinawatra hoàn toàn có quyền tự hào bởi dưới sự lãnh đạo của bà, lần đầu tiên sau 6 năm, đất nước Thái Lan đã được trải qua một khoảng thời gian ổn định đến như vậy. Đánh giá về 1 năm cầm quyền của bà Yingluck Shinawatra, giáo sư Thitinan Pongsudhhirak của trường ĐH Chulalongkorn ở Bangkok nói: “Xuất phát điểm là một người chưa có kinh nghiệm chính trị, song người đàn bà này đã làm được rất nhiều thứ chỉ trong vòng 1 năm mà nhiều thủ tướng tiền nhiệm khác không thể làm nổi”.

Bà Yingluck khi mới đắc cử chức Thủ tướng Thái Lan

Cách đây 2 năm, Thái Lan rơi vào tình trạng gần như không thể kiểm soát nổi khi những người ủng hộ ông Thaksin chiếm đóng trung tâm thủ đô. Cuộc biểu tình kéo dài hơn 2 tháng này đã biến thành bạo lực khiến 91 người thiệt mạng và hơn 1700 người bị thương. Tình hình nghiêm trọng đến mức quân đội đã phải vào cuộc.

Nhưng cũng chỉ 1 năm sau đó, bà Yingluck đã dẫn dắt chính bộ máy chính trị của ông Thaksin giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử. Khi mới nhậm chức, nhiều người đã khinh thường bà vì cho rằng bà chưa có kinh nghiệm gì trong lĩnh vực chính trị. Tuy nhiên, bằng thứ vũ khí “lợi hại” là sắc đẹp, sự quyến rũ và tài thuyết phục, cũng như sự ủng hộ của một bộ phận lớn người dân nghèo Thái Lan với anh trai bà, Yingluck và đảng Pheu Thai đã chiến thắng.

Nhiệm vụ quan trọng đầu tiên của bà Yingluck là phải đưa đất nước Thái Lan trở lại ổn định càng sớm càng tốt. Bà phải tiếp tục duy trì được sự ủng hộ của tầng lớp dân nghèo thừa hưởng từ các chính sách dân túy của ông Thaksin đồng thời phải làm dịu sự chống đối và lôi kéo sự ủng hộ của những người dân trung lưu, thành thị. Bên cạnh đó, bà phải tìm cách để anh trai mình về nước một cách an toàn. “Đây là một màn biểu diễn đi thăng bằng trên dây, đòi hỏi phải hết sức khéo léo với rất ít không gian để xoay sở”, giáo sư Thitinan Pongsudhhirak nhận xét.

Nhưng những gì diễn ra tại Thái Lan khi đó cho thấy bà Yingluck cũng phải rất tinh tế và khéo léo. Trước bà, 2 vị thủ tướng khác đã phải “mang vạ” và phải rời nhiệm sở trước kỳ hạn vì đã ủng hộ cũng như thể hiện ý định muốn đưa ông Thaksin về nước. Phe áo vàng khi đó đã bao vây, chiếm giữ văn phòng của 2 vị thủ tướng này trong suốt 3 tháng và làm tê liệt sân bay Bangkok trong vòng 1 tuần để rồi các tòa án đã ra phán quyết “xô đổ” các vị thủ tướng này.

Chưa hết, bà Yingluck còn chứng minh được sự “cao tay” của mình khi có thể làm hạ nhiệt những cái đầu nóng của phe quân đội hay tòa án – những thế lực nắm quyền lực thực sự tại Thái Lan. Còn nhớ, cũng chính quân đội và tòa án là nguyên nhân chính khiến anh trai bà, cựu thủ tướng Thaksin phải mất chức. Trong khoảng thời gian mà Yingluck nắm quyền, quân đội và tòa án đã tỏ ra khá rộng lượng và hòa nhã hơn – một kiểu trả lễ cho cách tiếp cận “tránh đối đầu” của bà. Hồi tháng trước, khi đảng Pheu Thai nỗ lực tìm cách thông qua một dự luật có thể giúp ông Thaksin về nước, tòa án hiến pháp Thái Lan chỉ khiển trách nhẹ nhàng và gạt dự luật này ra ngoài lề chứ không phản ứng dữ dội như thường thấy là buộc đảng này phải giải thể.

Bà Yingluck còn chứng minh được sự “cao tay” của mình khi có thể làm hạ nhiệt những cái đầu nóng của phe quân đội hay tòa án – những thế lực có quyền lực rất mạnh tại Thái Lan.

Kể từ khi nhậm chức, chính phủ của bà Yingluck đã thực hiện được một số cam kết trước đây và chúng đều phù hợp với chính sách dân túy của ông Thaksin trước kia như: Cung cấp máy tính bảng cho học sinh, cấp thẻ tín dụng và trợ giá mua gạo cho nông dân, miễn thuế cho những người mua nhà và ô tô lần đầu, tăng đáng kể mức lương tối thiểu…

Nhưng một năm trôi qua, sự non kém về kinh nghiệm của bà Yingluck cũng đã bắt đầu bộc lộ. Hồi cuối năm 2011, khi thủ đô Bangkok và một số tỉnh bị nước lũ tràn về gây ngập lụt nghiêm trọng, chính phủ Thái Lan đã phản ứng rất chậm chạp, lúng túng và vụng về.

Chalidaporn Songsamphan, một chuyên gia khoa học chính trị của trường ĐH Thammasat (Bangkok) đã cho rằng bà Yingluck không thể hiện được sự quan tâm của mình với các vấn đề quan trọng, đặc biệt là ít phát biểu tại những phiên tranh luận tại Quốc hội. “Trong một số lần với những vấn đề quan trọng, bà Yingluck đã để người khác đại diện cho bà phát biểu hoặc hành động”, Chalidaporn nói.

“Tôi vẫn thấy bà Yingluck giống như một diễn viên đóng vai thủ tướng hơn là một thủ tướng thực sự”, Micheal Nelson, một giảng viên chuyên nghiên cứu về Thái Lan tại ĐH Walailak nói.

Trong lúc này, đã bắt đầu có một số ý kiến cho rằng bà Yingluck thực chất chỉ là người đang thực hiện những chỉ đạo từ xa của ông Thaksin và người ta nghi ngờ việc ai mới thực sự là người nắm quyền Thủ tướng của Thái Lan.

Câu trả lời nằm trong tay bà Yingluck và những năm tiếp theo trong nhiệm kỳ của bà.

T.D.P