Mỗi hiệu thuốc là một chốt kiểm dịch, ứng dụng Bluezone hoạt động như thế nào?

Trong công văn này, Ban chỉ đạo yêu cầu các cơ sở bán lẻ thuốc là một điểm kiểm dịch và cần hướng dẫn cho người dân khai báo y tế thông qua ứng dụng NCOVI hoặc Vietnam Health Declaration trước khi bán thuốc.

Theo đó, khi người dân đến mua thuốc để điều trị các bệnh về đường hô hấp hoặc có các triệu chứng như: ho, sốt, đau họng, khó thở thì cơ sở bán lẻ thuốc hướng dẫn người dân khai báo y tế trước khi bán thuốc cho họ để giúp các cơ quan chức năng thực hiện việc theo dõi sức khỏe và kiểm soát dịch bệnh được tốt hơn.

Cơ sở bán lẻ thuốc phải thực hiện đầy đủ và nghiêm túc các biện pháp phòng dịch theo hướng dẫn của Bộ Y tế trong quá trình hoạt động như: đeo khẩu trang, rửa tay sát khuẩn, giữ khoảng cách với người mua thuốc,…

Ngoài việc hướng dẫn người dân khai báo y tế khi đến mua thuốc, cơ sở bán lẻ thực hiện việc báo cáo cho cơ quan chức năng trên địa bàn hoặc qua đường dây nóng tiếp nhận thông tin về dịch bệnh Covid-19 để tiến hành theo dõi, giám sát.

Mỗi hiệu thuốc là một chốt kiểm dịch.

Tính đến 14h00 ngày 28/4/2020, đã có 532.933 tờ khai y tế tự nguyện qua ứng dụng VHD và tokhaiyte.vn, 7.007.000 lượt tải ứng dụng NCOVI, 16.115.200 bản ghi khai báo y tế tự nguyện, 4.798.500 bản ghi quét mã QR, và đã có 94.000 lượt tải ứng dụng Bluezone.

Bluezone là ứng dụng cảnh báo nếu bạn đã tiếp xúc gần với người nhiễm COVID-19, giảm thiểu các nguy cơ lây lan trong cộng đồng giúp mọi người trở lại cuộc sống bình thường mới. 

Khi có 1 ca nhiễm bệnh chỉ cần vào Bluezone là bạn có thể biết ngay là mình đã từng tiếp xúc với người này hay chưa. Càng nhiều người cài đặt Bluezone thì độ chính xác càng cao, việc bảo vệ cộng đồng sẽ tốt nhất với thông tin chính xác nhất.

Bộ TTTT khuyến nghị toàn thể người dân cài Bluezone cho mình và cho 3 người khác. Bluezone là ứng dụng sử dụng công nghệ Bluetooth năng lượng thấp, giúp bảo vệ cộng đồng trong việc phòng, chống dịch COVID-19.

Các smartphone cài ứng dụng Bluezone có thể giao tiếp với nhau trong khoảng cách 2m, ghi nhận sự tiếp xúc gần vào lúc nào và trong bao lâu. Khi có một ca nhiễm SARS-CoV-2 mới, cơ quan y tế nhập dữ liệu F0 này lên hệ thống. Hệ thống sau đó gửi dữ liệu F0 đến các smartphone khác cài ứng dụng Bluezone. Lịch sử tiếp xúc với F0 trong 14 ngày trước đó sẽ được phân tích, đối chiếu và nếu trùng khớp, ứng dụng Bluezone sẽ cảnh báo cho người dùng có nguy cơ lây nhiễm, đồng thời hướng dẫn họ liên hệ với cơ quan Y tế để nhận trợ giúp.

Sự ra đời của Bluezone dựa trên triết lý Bảo vệ mình, Bảo vệ cộng đồng: Ứng dụng cảnh báo cho bạn nếu bạn tiếp xúc gần với người nhiễm SARS-CoV-2, khi tham gia cộng đồng là bạn đã kết nối và bảo vệ cộng đồng, bảo vệ Thế giới.

Hoạt động của Bluezone dựa trên nguyên tắc Bảo mật dữ liệu. Ứng dụng chỉ lưu dữ liệu trên máy của bạn, không chuyển lên hệ thống, không thu thập vị trí, mọi người tham gia cộng đồng ẩn danh với những người khác. Chỉ cơ quan Y tế có thẩm quyền mới có thể biết những người nhiễm và nghi nhiễm do tiếp xúc gần với người nhiễm SARS-CoV-2.

Ứng dụng này cũng minh bạch với mã nguồn của dự án được phân phối theo giấy phép GNU GPL v3. Người dùng các nước trên Thế giới được tự do tìm hiểu hoạt động hệ thống ở mức mã nguồn, được tự do sử dụng, nghiên cứu, sửa đổi và chia sẻ.

Mỗi Bluezone Smartphone sẽ đóng 2 vai trò hoạt động (role), vừa là Thiết bị Peripheral (Thiết bị Phát) và vừa là Thiết bị Central (Thiết bị Thu). Trong vai trò thiết bị phát, mỗi smartphone sẽ được thực hiện một Bluezone Id (BLID) ngẫu nhiên. Mỗi BLID có độ dài 6 kí tự, BLID của thiết bị phát này sẽ được các thiết bị thu khác ghi nhận, lưu trữ để tính toán về việc tiếp xúc gần khi có phát sinh F0 sau này.

Định dạng 1 gói tin BLE phát ra như sau: Có 16 byte chứa UUID. Để phân biệt giữa Android và iOS, ứng dụng sử dụng 1 UUID cho Android Bluezoner và 1 UUID cho iOS Bluezoner - Ứng dụng đưa BLID vào gói tin quảng bá BLE để truyền luôn BLID mà không cần phải thêm thao tác kết nối giữa các thiết bị để truyền nhận BLID. Điều này sẽ tiết kiệm thời gian (vốn đòi hỏi phải thực hiện rất nhanh) và năng lượng cho việc phải kết nối 2 thiết bị với nhau mới truyền thông tin được.

Trong khi một số giải pháp khác, thực hiện đủ các công đoạn ghép nối dẫn đến tốc độ phát hiện tiếp xúc chậm và tốn pin. Trên thiết bị Android, có 2 cách thức để điền thông tin vào 15 bytes còn lại sau UUID. Cách thứ nhất là đặt 1 name của thiết bị, tuy nhiên trong thực nghiệm có một số loại thiết bị không thu được thông tin mong muốn. Vì vậy nhóm quyết định sử dụng cách thức thứ 2, điền thông tin vào 15 byte dưới hình thức Manufacture Name.

Tuy nhiên cách này sẽ tốn mất 3 byte để ghi số hiệu của Manufacture, vì vậy sẽ chỉ còn 12 byte cho BLID, đủ để ứng dụng truyền đi 6 ký tự BLID.  

Trên iOS thì việc đưa BLID vào phần tên của BLE dễ dàng hơn và không phải tính toán nhiều như trên Android. Để thu tín hiệu từ thiết bị khác, nhóm đăng kí với hệ thống sẽ nhận thông tin từ 2 UUID tương ứng với Android và iOS.  

Nếu thu được đúng tín hiệu mong muốn, thực hiện ghi lại BLID, thời gian ghi nhận và thông tin về cường độ sóng RSSI. Cường độ sóng sẽ giúp xác định khoảng cách tương đối giữa 2 smartphone.

Một vấn đề trong quá trình thu tín hiệu từ thiết bị iOS mà nhóm gặp phải là trong trường hợp Bluezone của thiết bị phát hoạt động ở chế độ background, thiết bị iOS khác sẽ không thể đọc được đầy đủ BLID như mong đợi. Vấn đề này được giải quyết thông qua yêu cầu kết nối giữa 2 thiết bị, sau đó thiết bị phát truyền BLID thông qua trường Characteristic để thiết bị thu ghi nhận.

Hệ thống Bluezone Backend.

Để tăng khả năng ghi nhận được tiếp xúc gần với các thiết bị thậm chí không cài Bluezone, nhóm quyết định đưa thêm phương thức thu nhận các tín hiệu Bluetooth Classic để ghi nhận địa chỉ MAC của Bluetooth. Địa chỉ này là cố định với các máy điện thoại kể từ khi xuất xưởng. Với địa chỉ MAC thu được, trong tình huống F0 không cài Bluezone từ trước, cơ quan Y tế vẫn có thể đưa địa chỉ MAC này lên hệ thống để báo cho các máy điện thoại cài Bluezone kiểm tra việc tiếp xúc gần với F0.

Giải pháp BLE của các nhóm/tổ chức khác trên thế giới đã triển khai thực tế hiện nay chưa trọn vẹn do không ghi được vết tiếp xúc đầy đủ. Cụ thể nếu người dùng thiết bị iOS muốn lưu vết được tiếp xúc thì bắt buộc phải chạy ứng dụng BLE ở foreground để ghi nhận các thiết bị khác.

Để giải quyết điều này thì các nhóm đưa ra khuyến cáo người dùng phải luôn bật app ở foreground, tức là người dùng phải luôn chạy app và giữ màn hình sáng. Điều này là không thực tế, sẽ rất ít người có thể thực hiện, thứ nhất nó gây tốn pin khi màn hình phải sáng liên tục, thứ 2 nó sẽ khiến người dùng không làm được gì khác với chiếc smartphone của mình khi ứng dụng luôn ở foreground.

Thay vào đó, nhóm nghiên cứu đã giải quyết để Bluezone iOS ở chế độ background vẫn có thể ghi nhận được sự tiếp xúc (nếu có) với các thiết bị Android khác, kết quả thu được rất khả quan. Tiếp theo các thiết bị Android Bluezone cũng được thiết kế để có thể ghi nhận được thiết bị iOS Bluezone với app chạy ở background. Và cuối cùng, iOS ở foreground thì ghi nhận được các thiết bị iOS ở background khác. Với cách làm này, sử dụng nguyên tắc bắc cầu, chúng tôi có thể ghi nhận được gần như tất cả các vết tiếp xúc của người dùng mà không cần yêu cầu người dùng luôn phải bật app trên iOS ở chế độ foreground.

Khi có thông tin chính thức về F0 từ nguồn dữ liệu của Cơ quan Y Tế có thẩm quyền, Quản trị hệ thống sẽ thực hiện việc cập nhật thông tin trên chức năng Nhập thông tin F0 của hệ thống Backend CPMS.

Tất cả dữ liệu về lịch sử tiếp xúc chỉ lưu trữ trên smartphone của người dùng, không chuyển lên hệ thống lưu trữ tập trung. Ứng dụng cũng không thu thập về dữ liệu vị trí của người dùng. Mọi người tham gia cộng đồng ẩn danh với những người khác. Chỉ cơ quan Y tế có thẩm quyền mới có thể biết những người nhiễm và nghi nhiễm do tiếp xúc gần với người nhiễm COVID-19.

Mỗi người dùng sẽ có một mã định danh Bluezone ID gồm 6 ký tự được sinh ngẫu nhiên. Chỉ người dùng mới biết Bluezone ID của mình, không có thông tin nào giúp suy ngược từ Bluezone ID ra chủ sở hữu.

Nguyễn Tuân