Mảng tối của một Hong Kong phồn thịnh

Tầng lớp người giúp việc ở Hong Kong không được hưởng bất kỳ quyền lợi nào.

Shirley Dalisay (31 tuổi), đến từ Philippines, bị bỏng ở cả lưng và cánh tay sau khi chủ của cô “vô tình” đặt nồi súp nóng ngay tại kệ nơi Shirley đang cất giày.

Khi Queenie, người giúp việc Philippines, biết mình có thai, cô đã xin chủ cho quay về nước. Ngày hôm sau, cảnh sát ập đến nhà và thông báo rằng Queenie bị chủ buộc tội ăn cắp hoa tai. Cô bị kết án và tống giam ngay sau đó. Queenie tin rằng chủ nhà đứng đằng sau tất cả sự việc này do họ không muốn trả tiền nghỉ thai sản cho cô. Sau khi sinh con vào tháng 1/2015 vài ngày, Queenie cũng được mãn hạn tù. Không nơi nương tựa, cô bế con đến trú nhờ ở nhà thờ Kowloon Union. Hiện hai mẹ con Queenie đang ở Bethune House – trại tị nạn tạm thời dành cho những lao động nhập cư gặp hoàn cảnh khó khăn.

Hồi tháng 2 năm ngoái, vụ kiện của Erwiana Sulishyaningsih (giữa), cô giúp việc người Indonesia, với bà chủ Law Wan-tung đã thu hút sự chú ý của dư luận toàn thế giới. Với 18 trong số 20 tội danh được thành lập, Law phải nhận án 6 năm tù giam đồng thời chịu nộp phạt 15.000 đôla Hồng Kông (1930 USD). Các tội danh của Law bao gồm việc bạo hành Sulishyaningsih về cả thể chất, tinh thần và tâm lý trong hàng tháng trời. Sulishyaningsih đã bị đánh đập, bỏ đói, bị quịt tiền lương và sức khoẻ của cô suy yếu đến mức cô không thể tự đi lại được. Law còn đe doạ sẽ khiến gia đình Sulishyaningsih phải trả giá nếu cô dám hé răng kể về việc bị bạo hành. Cuối cùng, người chủ độc ác này đã vứt bỏ cô ở sân bay nơi một du khách Indonesia tìm thấy và giúp đỡ Sulishyaningsih.

Bức ảnh được chụp vào Ngày của mẹ, ghi lại nụ cười sảng khoái của Minarsih, người giúp việc đến từ Indonesia ở trại tị Bethune House. Để tới Hồng Kông làm việc, Minarsih phải bỏ lại cậu con trai 6 tuổi của mình ở quê nhà.

Bức chân dung của Bethune Tellez được treo trên tường trại tị nạn Bethune House. Bethune là con gái của một trong những người phụ nữ sáng lập nên Bethune House. Cô bé mất vào năm 1986, lúc mới 9 tuổi, sau khi bị một chiếc taxi đâm phải. Trại tị nạn được đặt theo tên Bethune nhằm tưởng nhớ cô gái nhỏ xấu số. Theo thống kê năm 2014, Bethune House là nơi cư trú của hơn 600 phụ nữ nhập cư.

Shirley trò chuyện cùng chồng mình, Edgar Calwing. Calwing cũng là lao động nhập cư ở Đài Loan. Như bao gia đình khác tại Philippines, để kiếm được việc làm, đôi vợ chồng trẻ phải rời bỏ quê hương, để lại đứa con 4 tuổi cho cha mẹ chăm sóc.

Hình ảnh một buổi gặp mặt cuối tuần tại trại tị nạn tạm thời Bethune, nơi những người phụ nữ nhập cư chia sẻ với nhau về phiên toà xử lý vụ kiện ngược đãi của mình. Phần lớn những vụ kiện hành hung người giúp việc kéo dài trong một tháng và thường kết thúc bằng việc bên nguyên rút đơn kiện và quyết định trở về nước. Trong thời gian kiện cáo, những phụ nữ này không được phép làm việc. Chính vì vậy thức ăn, nơi ở và các nhu cầu cấp thiết khác như thị thực, tiền khám chữa bệnh, bảo lãnh và phí đi lại (đến toà) của họ đều phụ thuộc hoàn toàn vào các tấm lòng từ thiện.

Hầu hết lao động ở trại tị nạn tạm thời Bethune House đều có chung hoàn cảnh: hợp đồng làm việc bị chấm dứt một cách bất công, bị lạm dụng tình dục hoặc thể chất, bị trả lương thấp, bị bắt ép làm việc trong điều kiện khắc nghiệt hoặc là nạn nhân của những kẻ tuyển dụng trái phép. Dù phần lớn phụ nữ đến trại tị nạn như lựa chọn cuối cùng nhưng nơi đây dường như đã trở thành nhà của họ. Đa phần thời gian, Bethune trở nên quá tải so với số 22 giường ít ỏi tại đây, nhưng những người phụ nữ vẫn chấp nhận ngủ dưới sàn, miễn là họ có một mái nhà che chắn trên đầu.

Bức ảnh được chụp vào tháng 9-2014, ghi lại cảnh những người giúp việc bị bạo hành nhảy múa ăn mừng ngày thành lập Bethune House. Ở Hồng Kông, ngày chủ nhật thường là ngày nghỉ của những người giúp việc.