Lý do khiến Ukraine sẽ thực sự lâm nguy

Tờ The New York Times mới đăng tải bài viết nhận định về các cuộc biểu tình do phe đối lập khởi xướng chống lại Tổng thống Ukraine Poroshenko trong thời gian gần đây và đưa ra những trùng hợp đáng chú ý giữa cuộc biểu tình lần này với các cuộc biểu tình 4 năm về trước dẫn đến đảo chính lật đổ chính quyền cựu Tổng thống Yanukovich.

Biểu tình ở Kiev, Ukraine

Những cuộc biểu tình đang diễn ra ở Ukraine một vài ngày gần đây đang gợi nhớ về các cuộc biểu tình cuối năm 2013 và sau đó đã dẫn đến Maidan lật đổ chính quyền cựu Tổng thống Yanukovich đầu năm 2014.

Đáng chú ý, khẩu hiệu của các cuộc biểu tình lần này cũng tương tự như những khẩu hiệu các cuộc biểu tình cuối năm 2013 là chống tham nhũng. Chính quyền Tổng thống Ukraine Poroshenko đang cáo buộc cựu Tổng thống Gruzia, cựu tỉnh trưởng Odessa Mikhail Saakashvili đứng sau tổ chức các cuộc biểu tình này, đồng thời tố cáo lực lượng biểu tình đang phục vụ cho các lợi ích của Nga.

Tuy nhiên, chính những người biểu tình, trong đó có những người mới trở lại từ các khu vực chiến trường, khẳng định rằng họ biểu tình là để phản đối sự bất lực trong việc để xảy ra nạn thất nghiệp, cũng như tình trạng tham nhũng tràn lan.

Theo The New York Times, từ khi người biểu tình đổ ra đường đòi Tổng thống Ukraine khi đó Yanukovich phải từ chức cuối năm 2013 đến nay cũng đã 4 năm. Phe biểu tình cho rằng họ đã giành chiến thắng khi lật đổ được chính quyền của ông Yanukovich. Tuy nhiên cho đến nay, sự bất bình của người dân Ukraine vẫn chưa mất đi mà lại đang gia tăng do tình trạng tham nhũng tiếp tục tràn lan trong chính quyền hiện tại ở Ukraine.

Mặc dù các cuộc biểu tình theo kiểu lều trại lần này khiêm tốn hơn nhiều so với các cuộc biểu tình cuối năm 2013, đầu năm 2014, nhưng đây vẫn là hoạt động được tổ chức bài bản.

Các chuyên gia phân tích chính trị cho rằng biểu tình lần này sẽ không dẫn đến cuộc cách mạng đường phố một lần nữa ở Ukraine vì dù sao giới cầm quyền hiện nay của Ukraine cũng đã đạt được một số thành công nhất định.

Theo tác giả bài phân tích này của The New York Times, các thành công mà chính quyền Tổng thống Poroshenko đã đạt được có thể kể đến gồm: xây dựng được quân đội hoạt động hiệu quả; cải tổ hệ thống cảnh sát chống tham nhũng và thuyết phục được Liên minh châu Âu (EU) trao cho Ukraine quy chế miễn thị thực.

Tuy nhiên, sự chậm trễ của ông Poroshenko trong việc áp dụng các biện pháp chống tham nhũng đã phần nào làm mất đi các kết quả trên. Các nhà đầu tư nước ngoài cũng mất dần kiên nhẫn. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã yêu cầu chính quyền Poroshenko phải thành lập Tòa án đặc biệt chống tham nhũng thì mới xem xét cấp cho Ukraine gói tín dụng tiếp theo.

Tổng thống Ukraine Poroshenko

Và đây là các nguyên nhân khiến nhiều người tập trung tổ chức biểu tình để yêu cầu Quốc hội Ukraine cho thành lập tòa án độc lập về điều tra tham nhũng với giới cầm quyền cấp cao ở Ukraine.

Cho dù các cuộc biểu tình chống tham nhũng lần này ở Ukraine chỉ huy động được tối đa khoảng 5 nghìn người (kém xa so với con số 250 nghìn người năm 2014) nhưng theo giới truyền thông, các nhân vật tổ chức biểu tình lần này đã cố gắng tạo ra các dấu hiệu để cảnh báo về Maidan mớinhư: tạo dựng các bếp dã chiến, các khu lều trại, sử dụng các biểu tượng của các đợt biểu tình trước đó và cáo buộc chính quyền không thực hiện các lời hứa đã đưa ra.

Tất cả những biểu hiện và sự kiện lần này đang khiến chính quyền ông Poroshenko thực sự quan ngại và lo lắng. Tổng Công tố Ukraine Yuri Lutsenko đã lên tiếng cáo buộc cựu tỉnh trưởng Odessa Mikhail Saakashvili đứng sau giật dây các cuộc biểu tình nhằm lật đổ chính quyền hiện tại của Ukraine. Tổng thống Poroshenko cũng tuyên bố rằng các cuộc biểu tình lần này được thực hiện nhằm phục vụ cho các lợi ích của Nga.

Đáng chú ý là chính quyền Tổng thống Poroshenko đang đặc biệt quan ngại trước sự bất bình của những người quay trở về từ mặt trận chống quân ly khai ở Donbass. Lực lượng này đang vấp phải tình trạng tham nhũng ở ngay trong lĩnh vực y tế, điều đối với họ là khó có thể chấp nhận được.

Chính vì vậy, tác giả bài viết trên The New York Times kết luận rằng nếu chính quyền Tổng thống Poroshenko không sớm có các hành động quyết liệt trong chống tham nhũng thì không loại trừ khả năng biểu tình lần này sẽ lại đạt đến quy mô biểu tình cuối 2013, đầu 2014. Và khi đó, chính quyền Poroshenko sẽ thực sự lâm nguy.