Lý do cựu đại diện NATO tại Moscow cáo buộc Nga "đâm sau lưng" Ukraine?

Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Ukraine Poroshenko

Vị sĩ quan hải quân Mỹ tuyên bố việc bán đảo Crimea sáp nhập với Nga sau cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức hồi năm 2014 trên bán đảo này là mâu thuẫn, trái với bản ghi nhớ Budapest.

Ông Harry Tabah nói: "Trước đây, Ukraine đã đạt được thỏa thuận với Nga và hơn ai hết Kiev hy vọng Nga là người anh em và sẽ không bao giờ phản bội Ukraine. Điều này xảy ra khi Ukraine giao nộp vũ khí hạt nhân cho Nga, với sự bảo đảm rằng Hoa Kỳ, châu Âu và chính Liên bang Nga sẽ giữ gìn, bảo vệ biên giới Ukraine. Và người anh em, đất nước anh em này đã đâm sau lưng Ukraine  bằng một nhát dao chí mạng", ông nói.

Ngoài ra, ông Tabakh nhấn mạnh, hiến chương NATO có một điều khoản ghi rõ rằng, các quốc gia có xung đột lãnh thổ chưa giải quyết xong không thể tuyên bố trở thành thành viên của Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương, tuy nhiên ông cho rằng Ukraine có thể sớm gia nhập NATO như là một “ngoại lệ”.

Trước đó, cựu Tổng thư ký NATO, ông Anders Fog Rasmussen nhận định, để gia nhập liên minh NATO, Ukraine sẽ cần phải đạt được một số tiêu chí, việc thực hiện sẽ mất rất nhiều thời gian. Các chuyên gia cho rằng Kiev sẽ không thể đủ điều kiện trở thành thành viên của NATO trong 20 năm tới.

Ứng viên Tổng thống Ukraine, cựu Thủ tướng Tymoshenko

Ngày 12/2, Ứng cử viên tổng thống Ukraine, cựu thủ tướng Yulia Tymoshenko tuyên bố trong trường hợp chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới, bà sẽ lấy lại bán đảo Crimea về cho Ukraine từ tay Nga.

Phát biểu tại một cuộc gặp mặt với các cử tri, bà nói: "Chúng ta không chỉ cần lấy lại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng như Bán đảo Crimea và khu vực miền Đông Ukraine - Donbass, mà còn buộc Nga phải chịu trách nhiệm như một quốc gia chiếm đóng, để bù đắp những tổn thất mà đất nước chúng ta phải gánh chịu".

Bản ghi nhớ Budapest được ký kết vào ngày 5 tháng 12 năm 1994 bởi các nhà lãnh đạo của Nga, Ukraine, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Theo đó, Ukraine hủy bỏ toàn bộ kho vũ khí hạt nhân của mình, đổi lại được các quốc gia trong hội đồng bảo an LHQ đảm bảo chắc chắn an toàn toàn vẹn lãnh thổ và an ninh quốc gia cho Ukraine.

Bán đảo Crimea sáp nhập vào thành phần Liên bang Nga sau cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức vào tháng 3 năm 2014, theo đó 96,77% cử tri của bán đảo Crimea và 95,6% cư dân Sevastopol ủng hộ việc sáp nhập Nga. Chính quyền Crimea đã tổ chức cuộc trưng cầu dân ý sau cuộc đảo chính Maidan 2014 ở Ukraine.