Lợi ích bất ngờ từ việc kết nối cổng thông tin Một cửa quốc gia

Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ giao nhiệm vụ chung cho các Bộ ngành trong năm 2019 “nghiên cứu, xây dựng giải pháp kỹ thuật kết nối đồng bộ hệ thống VNACC/VCIS và tất cả các thủ tục hành chính (TTHC) về quản lý, kiểm tra chuyên ngành vào cơ chế Một cửa quốc gia”. Quyết định 1254/QĐ-TTg đóng vai trò hướng dẫn kế hoạch hành động để thúc đẩy cơ chế một cửa quốc gia.

Theo Báo cáo của Tổng cục Hải quan – Cơ quan thường trực Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN (ASW), tính đến hết ngày 15/10/2019, đã có 13 bộ, ngành đã tham gia kết nối với 184 thủ tục hành chính được đưa lên cơ chế một cửa quốc gia, với tổng số hồ sơ hành chính đã được xử lý trên cổng thông tin một cửa quốc gia xấp xỉ 2,56 triệu bộ hồ sơ của 33.200 doanh nghiệp.

Như vậy, so với thời điểm tháng 7/2019 khi diễn ra phiên họp lần thứ năm của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia thì số lượng thủ tục kết nối thêm vào cổng một cửa quốc gia tăng thêm 10.

Tính từ đầu năm 2019 đến hết ngày 15/10/2019, số thủ tục được đưa lên cơ chế một cửa quốc gia là 26 thủ tục, vẫn còn cách xa với mục tiêu trên 61 thủ tục hành chính mới trong năm 2019. Với tiến độ hiện tại, việc hoàn thành mục tiêu này có thể phải kéo dài đến cuối quý 1/2020.

Giao diện Cổng thông tin một cửa quốc gia.

Theo khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) về mức độ hài lòng của doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính qua cơ chế một cửa quốc gia, những doanh nghiệp từng thực hiện thủ tục trên cổng một cửa quốc gia nhận diện tương đối rõ những thuận lợi khi thực hiện thủ tục qua cơ chế này.

Cụ thể, lợi ích từ “giảm thời gian tiếp nhận, xử lý” (61% doanh nghiệp lựa chọn), “thủ tục nhanh gọn, đơn giản” (61%), giảm thời gian chuẩn bị hồ sơ cho doanh nghiệp (51%), giao diện thân thiện, dễ hiểu (50%), và minh bạch trong thủ tục (42%).

Cũng với các doanh nghiệp, họ cũng giảm được chi phí chuẩn bị hồ sơ (40%), giảm nhân lực khi thực hiện (35%) và tăng hiệu quả quản lý cho doanh nghiệp (32%). Tuy vậy, nhiều vấn đề khó khăn cũng phát sinh, phổ biến nhất là “hệ thống báo lỗi” (40% doanh nghiệp lựa chọn), “phải cung cấp thêm hồ sơ giấy” (25%), “chưa có nhiều thủ tục trên Cổng một cửa quốc gia” (16%) và “yêu cầu giấy tờ trùng lặp” (12%).

Hiện nay, các thủ tục kiểm tra chuyên ngành được thực hiện trên cổng một cửa quốc gia ngày càng nhiều. Số lượng các thủ tục có kết nối cũng tăng dần, số lượng hồ sơ nộp qua hệ thống một cửa cũng tăng. Tuy nhiên, số lượng thủ tục hành chính có thể làm hoàn toàn theo cấp độ 4, tức là hoàn toàn điện tử vẫn không nhiều, đa số các thủ tục phải nộp kèm bản giấy.

Đối với những người thường xuyên sử dụng Cổng một cửa quốc gia, giao diện của cổng tương đối dễ hiểu, thân thiện, dễ sử dụng, nội dung đầy đủ. Tuy nhiên, đối với những người lần đầu sử dụng thì còn thiếu những hướng dẫn thân thiện. Các công đoạn tạo tài khoản, làm thủ tục và gửi hồ sơ đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp. Giai đoạn đợi để được kiểm tra hồ sơ vẫn mất nhiều thời gian.

Ví dụ, thủ tục công bố mỹ phẩm phải mất từ 7-10 ngày mới có phản hồi về hồ sơ. Theo VCCI, vấn đề gây bức xúc nhất đối với các doanh nghiệp hiện nay là Cổng một cửa quốc gia rất khó truy cập, tốc độ tải rất chậm, thường xuyên bị nghẽn mạng, bị từ chối truy cập và chỉ tương thích với một số trình duyệt, máy tính nhất định.