Liệu phe Dân chủ có quật ngã được ông Trump?

Trong hơn một tháng qua, cụm từ luận tội xuất hiện dày đặc trên truyền thông và ở Washington khi Hạ viện tiến hành các nỗ lực điều tra những hành động bị cáo buộc là phi pháp của Tổng thống Trump.

Ảnh: Reuters

Sau cuộc bỏ phiếu ngày 31/10, Hạ viện nhất trí thiết lập một số nguyên tắc luận tội, cho phép cuộc điều tra chuyển sang giai đoạn công khai hơn như cho truyền hình trực tiếp các buổi điều trần từ giữa tháng 11. Với đà đó, chắc chắn luận tội sẽ tiếp tục là chủ đề nóng và hấp dẫn trong năm tới, 2020.

Một cuộc khảo sát ý kiến mới do NBC News kết hợp Tạp chí Phố Wall thực hiện cho kết quả 49% số người tham gia trả lời ủng hộ Quốc hội luận tội và phế truất ông Trump. Còn theo thăm dò dư luận của Washington Post/ABC News trên toàn nước Mỹ, đương kim Tổng thống Mỹ đang bị cả ba đối thủ tiềm tàng thuộc đảng Dân chủ dẫn trước trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020.

Trong số các cử tri đã đăng ký, cựu Phó Tổng thống Joe Biden, thượng nghị sĩ bang Massachusetts Elizabeth Warren và thượng nghị sĩ bang Vermont vượt ông Trump với mức chênh lệch lần lượt là 17%, 15% và 14%.

Trong khi đó, tỷ lệ tín nhiệm dành cho ông Trump dao động quanh con số 40%.

Có thể nhận định qua những con số trên rằng đông đảo người Mỹ muốn "đổi" ông Trump lấy một người kế nhiệm bất kỳ của đảng Dân chủ, và đa số muốn thấy ông bị phế truất vì "các tội cả nặng và nhẹ ".

Nhưng nếu chính trị vận động theo những điều như vậy thì Hillary Clinton đã lên làm Tổng thống Mỹ năm 2016 chứ không phải Donald Trump. Năm đó, nữ ứng viên Dân chủ đã giành nhiều hơn đối thủ Cộng hòa của bà gần 3 triệu phiếu trong ngày bầu cử. Nhưng do sự thất vọng kéo dài ở các bang đông dân như California và New York, chiếc ghế Tổng thống rốt cuộc được quyết định bởi Đại cử tri đoàn, chứ không phải dân chủ trực tiếp. Ông Trump đã chiến thắng nhờ giành được đa số ở các bang then chốt, và giờ đây, ông đang trên đà lặp lại thành tích này.

Các cuộc khảo sát mới của New York Times/Siena College cho thấy năng lực cạnh tranh của Tổng thống cao hơn ở các bang trọng yếu so với thăm dò được thực hiện trước đó. Những bang này gồm Michigan, Pennsylvania, Wisconsin, Florida, Arizona, và Bắc Carolina.

Kết quả này cũng tương tự về luận tội. Thăm dò của New York Times/Siena College ở cùng 6 bang chiến trường kể trên cho thấy 50% cử tri đăng ký ủng hộ tiếp tục điều tra nhưng chỉ 43% tán thành luận tội và phế truất ông Trump, thấp hơn mức trung bình trên toàn quốc.

"Tất cả cho thấy phe Dân chủ không nên quá tự tin vào bất kỳ cuộc luận tội nào hoặc vào năm 2020. Ông Trump vẫn rất cạnh tranh ở vùng Thượng Trung Tây và chỉ một bước lệch trong các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ cũng sẽ giúp ích cho ông", tạp chí National Interest dẫn lời Jcames Antle, biên tập viên của tờ American Conservative, nhận định.

Tiến trình luận tội, như nhiều người dự đoán, sẽ qua được Hạ viện. Tuy nhiên, ở Thượng viện, chỉ thượng nghị sĩ bang Utah Mitt Romney, thượng nghị sĩ bang Maine Susan Collins, thượng nghị sĩ bang Colorado Alaska Lisa Murkowski và thượng nghị sĩ Cory Gardner là có vẻ sẽ bỏ phiếu phế truất. Con số này quá thấp so với ít nhất 20 phiếu cần thiết mà phe Dân chủ phải lôi kéo được từ phía Cộng hòa để khiến ông Trump mất chức.

Tất cả các ứng viên tổng thống nặng ký của phe Dân chủ hiện nay đều ủng hộ luận tội nên đây không phải là trọng tâm trong vòng bầu cử sơ bộ giữa họ. Vấn đề chính trị nóng bỏng này sẽ thu hút chú ý của cử tri được bao lâu khỏi các mối quan tâm thực sự như chăm sóc sức khỏe và tiền lương? Một cuộc luận tội thành công ở Hạ viện liệu có thể trở thành một điểm nhấn trong cương lĩnh của đảng Dân chủ mùa hè tới?

Các ứng viên Dân chủ có thể sẽ tiếp tục gọi Donald Trump là "tổng thống tham nhũng nhất" trong lịch sử Mỹ, nhưng nếu họ không thể hành động theo mô tả này, và nếu các khối cử tri then chốt không quan tâm chuyện này thì câu thần chú trên sẽ biến thành tín hiệu của sự bất lực.