Liên Hợp Quốc công bố điều tra về vũ khí hóa học ở Syria

Sau khi xem xét báo cáo điều tra ở Syria của các thanh sát viên LHQ, ông Ban đã gọi việc sử dụng vũ khí hóa học là một tội ác chiến tranh. Tuy nhiên, ông không cáo buộc chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad là thủ phạm gây ra các cuộc tấn công này.

Các thanh sát viên LHQ đang xem bản đồ khi điều tra về vũ khí hóa học ở Syria.

Tuyên bố của ông Ban dựa vào báo cáo điều tra các vụ tấn công ở các vùng ngoại ô Damascus hôm 21/8.

Được biết trong quá trình điều tra, các thanh sát viên LHQ đã phỏng vấn hơn 50 người dân và các nhân viên y tế. Ở những nơi vũ khí hóa học bị nghi là đã được sử dụng, các nhà điều tra phát hiện ra rằng 85% mẫu máu dương tính với khí độc thần kinh sarin. Họ cũng đã phỏng vấn 36 người có triệu chứng ngộ độc, hầu hết trong số họ đều dương tính với sarin.

Thông qua các xét nghiệm về sinh học và môi trường cũng như các cuộc phỏng vấn với các nhân chứng cũng như nhân viên y tế,  các thanh sát viên đã đưa ra kết luận rằng nhiều tên lửa đất đối đất đã rải chất độc thần kinh sarin xuống ngoại ô Ghouta của Damascus hôm 21/8.

Họ cho rằng những tên lửa này đã bắn khí độc đi khi các điều kiện thời tiết tối ưu nhất đối với tác hại chết người của sarin.

Ông Ban công bố theo báo cáo: "Dòng khí đi xuống cho phép khí độc này dễ dàng xâm nhập vào các tầng hầm và các tầng thấp hơn trong các tòa nhà và các cấu trúc xây dựng khác, nơi nhiều người dân đang trú ẩn".

Ông cũng tuyên bố, nhóm thanh sát viên đã bị bắn tỉa và gặp rất nhiều nguy hiểm khi thu thập các dữ liệu phục vụ cho công tác điều tra. Các thanh sát viên đã kết luận chắc chắn rằng vũ khí hóa học đã được sử dụng ở Syria với “quy mô tương đối lớn”.

Ông Ban khẳng định: "Nhóm thanh sát viên của LHQ đã khẳng định một cách rõ ràng và khách quan rằng vũ khí hóa học đã được sử dụng ở Syria".

Ông Ban cũng cho biết thêm, LHQ ủng hộ thỏa thuận giải trừ vũ khí hóa học ở Syria và đặt chúng dưới sự kiểm soát quốc tế. Ông cũng đồng ý với quan điểm của Mỹ và Pháp rằng Syria sẽ phải đối mặt với những biện pháp trừng phạt mạnh mẽ nếu vi phạm vào các điều kiện của thỏa thuận trên, nhưng không nói rõ có dùng biện pháp tấn công quân sự hay không nếu như trường hợp đó xảy ra.

Ông bày tỏ hy vọng rằng Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ tiến tới một giải pháp để giúp thực thi kế hoạch của Nga và Mỹ.

Hôm 14/9, sau 3 ngày đàm phán, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã đi đến thống nhất đưa ra thời hạn 1 tuần để Tổng thống Bashar al-Assad chuyển giao thông tin chi tiết về kho vũ khí hóa học và lên kế hoạch đến giữa năm 2014 sẽ tiêu hủy hoàn toàn kho vũ khí hóa học của Syria.

Tuy nhiên, quân nổi dậy Syria đã chỉ trích thỏa thuận trên và cảnh báo rằng nó sẽ không thể ngăn chặn được cuộc xung đột ở Syria. Thủ lĩnh Quân đội Syria Tự do (FSA) Selim Idriss nói: "Chúng ta, những người dân Syria sẽ phải chờ đợi cho đến giữa năm 2014, để tiếp tục bị giết mỗi ngày và chấp nhận (thỏa thuận) chỉ vì các vũ khí hóa học sẽ bị tiêu hủy vào năm 2014?".