Lịch sử buồn về Ngày của mẹ

Ngày của mẹ ngày nay được kỉ niệm dưới nhiều hình thức khác nhau và đã được mở rộng ra hầu khắp các nước trên thế giới. Nhưng ít ai biết rằng người khởi xướng và đấu tranh vì ngày này đã có một kết thúc rất buồn.

Theo nhà sử học theo nhà sử học Katharine Antolini của trường đại học Wesleyan College, ngay từ những năm 1850, Ann Maria Reeves Jarvis, một người phụ nữ ở Bang West Virginia Hoa Kỳ đã tổ chức các câu lạc bộ Ngày của mẹ (Mother’s Day) để cải thiện điều kiện vệ sinh và cố gắng giảm tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh bằng cách chống lại bệnh tật và hạn chế việc sữa bị nhiễm độc. Các nhóm câu lạc bộ này cũng giúp đỡ những người lính bị thương của cả 2 phía trong suốt cuộc Nội chiến ở Mỹ từ năm 1861 đến 1865.

Trong những năm sau chiến tranh, Jarvis và những phụ nữ khác đã tổ chức những buổi dã ngoại Ngày tương thân của các bà mẹ (Mother's Friendship Day) và nhiều sự kiện khác như các sự kiện hòa bình giải quyết mâu thuẫn giữa những người đã từng ở 2 chiến tuyến khác nhau.

Nhưng chính, Anna Marie Jarvis, con gái của Ann Maria Reeves Jarvis mới là người có công lớn nhất, người đã cống hiến cả cuộc đời để đấu tranh vì Ngày của mẹ.

Không phải là "Ngày của các bà mẹ"

Đau buồn sau khi mẹ mất năm 1905, Anna Jarvis, một người không có con đã nỗ lực để tổ chức lễ kỷ niệm Ngày của mẹ chính thức tại nhà thờ Andrews Methodist Church đầu tiên vào năm 1908.

Vào ngày 10/5 của năm đó, các gia đình đã tụ tập tại nhiều điểm tổ chức sự kiện này ở quê hương của Jarvis ở Grafton, West Virginia và nhiều thành phố khác.

Với nỗ lực của Jarvis, Ngày của mẹ đã được mở rộng sang ngày càng nhiều thành phố và tiểu bang của Mỹ. Vào năm 1914, Tổng thống Mỹ Woodrow Wilson đã chính thức lấy ngày Chủ Nhật thứ 2 của tháng 5 để kỉ niệm Ngày của Mẹ.

Anna Jarvis, người đã đấu tranh bền bỉ cho Ngày của mẹ

Antolini cho biết: "Đối với Jarvis, đó là 1 ngày bạn nên về nhà với mẹ và cảm ơn bà vì tất cả những gì bà đã làm cho bạn”.

"Đó không phải là ngày kỉ niệm của tất cả các bà mẹ, mà đó là ngày để bạn cảm ơn người phụ nữ tốt nhất mà bạn có, mẹ của bạn. Đó là lý do tại sao Jarvis nhấn mạnh vào danh từ số ít “Mother’s Day” chứ không phải “Mothers’ Day”, Antolini giải thích.

Nhưng thành công của Jarvis nhanh chóng chuyển sang thất bại, ít nhất là trong mắt của bà.

Ngày của Mẹ bão tố

Ý tưởng của Anna Jarvis về Ngày của mẹ thân thương nhanh chóng trở thành một mỏ vàng thương mại cho việc kinh doanh quà tặng như hoa, bánh kẹo, và thiệp chúc mừng, điều đó làm Jarvis thực sự bối rối và đau buồn. Bà đã cố gắng để đưa Ngày của Mẹ trở về với nguồn gốc tôn kính của nó bằng cách tổ chức tẩy chay, đe dọa khởi kiện, và thậm chí tấn công đệ nhất phu nhân Eleanor Roosevelt vì đã sử dụng Ngày của Mẹ để gây quỹ cho tổ chức từ thiện.

Năm 1923, Jarvis đã rất bực bội với tổ chức The American War Mothers vì đã sử dụng Ngày của mẹ để huy động quỹ và bán hoa cẩm chướng để kiếm tiền- theo Ana cẩm chướng trắng biểu tượng cho Mẹ. Bà thậm chí còn đệ đơn xin hủy ngày lễ này. Và sau đó bà đã bị bắt vì gây rối trật tự.

Tuy nhiên, những nỗ lực rất nhiệt thành để đem lại “sự trong sáng” cho Ngày của mẹ vẫn tiếp tục tới tận ít nhất là những năm đầu 1940. Năm 1948, bà đã ra đi ở tuổi 84 tại Viện dưỡng lão Marshall Square ở Philadelphia. Antolini cho biết: “Người đàn bà đã qua đời với không một xu dính túi trong một viện dưỡng lão, là người đã có thể hưởng lợi từ Ngày của mẹ nếu bà muốn. Nhưng bà đã chống lại những người đã lợi dụng ngày của mẹ bằng tất cả những gì mình có, cả về thể chất và tinh thần”. Bà đã chẳng còn lại gì sau khi đấu tranh cho Ngày của mẹ. Được biết, bà đã cảm thấy hối hận vì đã khởi xướng ra Ngày của mẹ.

Quà tặng cho mẹ ngày nay

Tất nhiên, ngày nay, Ngày của mẹ vẫn tiếp tục bị thương mại hóa.

Hiệp hội bán lẻ Quốc gia (National Retail Federation) ước tính, chỉ riêng tại Mỹ, chi tiêu dành cho Ngày của mẹ 2012 sẽ đạt 18,6 tỷ USD. 60% người Mỹ tặng mẹ mình bằng hoa và hơn 30% số người được hỏi cho biết sẽ tặng mẹ đồ trang sức.

Hiệp hội Nhà hàng quốc gia Hoa Kỳ báo cáo rằng Ngày của Mẹ là ngày lễ có nhiều người tổ chức ăn ở ngoài nhất. Năm ngoái, Hiệp hội này ước tính có tới 75 triệu người Mỹ đi ăn ở nhà hàng vào ngày này.

Hallmark Cards, hãng đã bán thiệp Ngày của Mẹ đầu tiên vào những năm 1920 cho biết Ngày của Mẹ là ngày nghỉ có số thiệp được tiêu thụ lớn thứ 3 trong các ngày lễ ở Mỹ, sau ngày Giáng sinh và Valentine.

Đã có lần Jarvis nói: "Một tấm thiệp in chẳng có ý nghĩa gì loại trừ việc nó thể hiện bạn quá lười để có thể viết cho người phụ nữ đã đem lại cho bạn nhiều thứ hơn bất kì người nào trên thế giới này. Và kẹo, bạn đưa một hộp kẹo cho mẹ và sau đó bạn là người ăn gần hết số kẹo đó. Một tình cảm thật đẹp”.

Ngày của Mẹ đã phổ biến trên toàn cầu

Ngày lễ mà Anna Jarvis là người khởi sướng đã trải rộng ra rất nhiều nơi trên thế giới theo nhiều cách và nhiều ngày khác nhau, và thường không phải là ngày chủ nhật thứ 2 của tháng 5.

Trong nhiều nước của thế giới Ả Rập, Ngày của mẹ là ngày 21/ 3, gần với thời điểm bắt đầu của mùa xuân. Tại Panama, ngày này được tổ chức vào ngày 08/12, khi Giáo Hội Công Giáo tôn vinh người mẹ nổi tiếng nhất, Đức Mẹ đồng trinh Maria. Tại Thái Lan, các bà mẹ được tôn vinh vào ngày 12/8, ngày sinh nhật của Nữ hoàng Sirikit, người đã trị vì từ năm 1956 và được nhiều người xem là bà mẹ của tất cả người Thái.

Phạm Khánh