Lãnh đạo Trung, Nhật ngượng ngịu bắt tay ở APEC

Tuy nhiên, những hình ảnh đăng tải trên truyền hình cho thấy trong lần gặp mặt đầu tiên tại Đại lễ đường Nhân dân tại thủ đô Bắc Kinh, ông Tập đã không nói bất cứ lời nào với Thủ tướng Abe sau khi hai nhà lãnh đạo bắt tay. 

Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản, hai nền kinh tế lớn thứ hai và ba trên thế giới, đã không ít lần trở nên căng thẳng trong 2 năm qua xung quanh vấn đề tranh chấp chủ quyền hòn đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. 

Cái bắt tay chính thức giữa hai nhà lãnh đạo Trung - Nhật tạiĐại lễ đường Nhân dân tại thủ đô Bắc Kinh vào hôm nay (10/11).

Do đó, cuộc hợp giữa hai nhà lãnh đạo Trung – Nhật được tổ chức sau nỗ lực của các nhà ngoại giao hàng đầu giữa hai nước vào hồi tuần trước, kêu gọi cải thiện mối quan hệ song phương cũng như hạ nhiệt căng thẳng cuộc chiến tranh chấp chủ quyền.  

"Đây là bước tiến đầu tiên nhằm cải thiện mối quan hệ song phương, và quay trở lại trọng tâm của mối quan hệ đôi bên cùng có lợi dựa trên những mối quan tâm chiến lược chung", Reuters dẫn lời Thủ tướng Abe phát biểu trước giới báo chí sau cuộc họp bên lề hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC). 

Sau cuộc họp này, giới chuyên gia cho biết lãnh đạo Trung – Nhật đã cùng nhất trí cho rằng mối quan hệ ngoại giao đóng băng gây ảnh hưởng tới các mối quan hệ kinh tế cũng như dẫn tới nguy cơ xảy ra đụng độ quân sự không mong muốn lôi kéo cả Mỹ tham gia. Điển hình, khoản đầu tư trực tiếp của Nhật Bản vào Trung Quốc đã giảm mất hơn 40% trong 9 tháng đầu năm nay. 

Gerry Curtis, Giáo sư tại Đại học Columbia nhận định cuộc họp giữa lãnh đạo Trung – Nhật là "bước tiến quan trọng và tích cực" trong nỗ lực cải thiện quan hệ. 

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho hay: "Ông Tập đã nói với Thủ tướng Abe rằng các vấn đề tranh cãi lịch sử vẫn là mối quan tâm của hơn 1,3 tỷ dân Trung Quốc, đồng thời hối thúc ông Abe tiếp tục đi theo con đường phát triển hòa bình và đưa ra những chính sách an ninh và quân sự mang tính thận trọng".  

Ngoài ra, Trung Quốc cũng hy vọng Thủ tướng Abe cam kết không lặp lại hành động tới thăm ngôi đền chiến tranh Yasukuni tại Tokyo như hồi tháng 12/2013. Đền Yasukuni vốn là nơi tưởng niệm các binh sĩ Nhật thiệt mạng trong cuộc xâm lược Trung Quốc. 

Song, lời hứa này dường như là điều "gây khó" cho ông  Abe, do đó, hôm 7/11, Thủ tướng Nhật Bản tuyên bố thỏa thuận ngoại giao giữa hai nước được ký kết hồi tuần trước, không nhắc tới việc ông này phải hủy các chuyến thăm tới ngôi đền Yasukuni. 

Còn theo phó Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Katsunubo Kato, các cuộc thảo luận giữa lãnh đạo Trung – Nhật vào hôm nay không bàn thảo trực tiếp tới những vấn đề liên quan tới tranh chấp chủ quyền quần đảo và các chuyến thăm tới ngôi đền Yasukuni. 

Ngoài ra, ông Abe khẳng định lãnh đạo hai nước đã đồng thuận chuẩn bị đề xuất cơ chế giải quyết tranh chấp hàng hải nhằm ngăn chặn những cuộc đụng độ trong tương lai khi lực lượng tàu tuần tra và chiến đấu cơ của hai nước nhiều lần rượt đuổi nhau gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. 

Trước đó, Thủ tướng Abe cũng ra tuyên bố Nhật Bản sẽ không đổi lập trường nước này có chủ quyền đối với quần đảo trên. Đáp lại, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã hối thúc Nhật Bản cần đưa ra các tuyên bố phù hợp trước những vấn đề nhạy cảm như lịch sử và tranh chấp đảo.   

Nội dung được thực hiện qua thảm khảo nguồn tin Reuters (Anh), một trong những hãng tin lớn nhất thế giới. Reuters cung cấp bài viết, hình ảnh, đồ họa và video cho rất nhiều tờ báo, đài phát thanh, đài truyền hình, Internet và các phương tiện truyền thông khác trên toàn thế giới.