Lần đầu tiên sau 34 năm, Tổng thống Mỹ và Iran "nói chuyện" với nhau

Tổng thống Obama đã tuyên bố trên truyền hình rằng: "Tôi vừa mới có cuộc nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Rouhani của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran". " Hai chúng tôi đã thảo luận về những nỗ lực không ngừng để đạt được thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Iran".

Tổng thống Barack Obama hội đàm với Tổng thống Iran Hassan Rouhani qua điện thoại tại Phòng Bầu dục hôm 27/9/2013 .

Cuộc gọi được thực hiện theo yêu cầu từ phía Iran. Các quan chức Iran cho biết Tổng thống Rouhani muốn nói chuyện với ông Obama trước khi rời cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc.

Trước đó, Nhà Trắng đã gợi ý về việc thực hiện cuộc gặp chính thức giữa các nhà lãnh đạo hai nước tại Liên Hiệp Quốc. Nhưng Iran cho rằng hiện tại vẫn chưa phải là thời điểm thích hợp cho một cuộc gặp như vậy.

Obama cho rằng mặc dù cuộc gọi có thể coi là bước đột phá ngoại giao nhưng ông vẫn lo lắng về những trở ngại phía trước. Ông nói: "Thực tế đây là việc thông tin liên lạc đầu tiên giữa một Tổng thống Mỹ và Iran kể từ năm 1979 khi sự ngờ vực giữa hai nước chúng ta trở lên vô cùng sâu sắc, nhưng nó cũng cho thấy những trở ngại để vượt qua được lịch sử khó khăn đó”.

Obama cho biết ông đã nói với ông Rouhani rằng hai quốc gia có thể đạt được một giải pháp toàn diện để giải quyết những tranh cãi về chương trình làm giàu uranium của Iran, mà phương Tây cho là nhằm sản xuất vũ khí hạt nhân.

Ông Rouhani cho biết Iran sẽ không bao giờ phát triển vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, Obama khẳng định Washington tôn trọng quyền tiếp cận năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình của Ỉran.

Văn phòng Tổng thống Iran cũng xác nhận cuộc gọi giữa Tổng thống Obama và Rouhani trên trang web của mình: “Hai bên đã nhấn mạnh đến việc giải quyết nhanh chóng vấn đề hạt nhân, mở đường để giải quyết các vấn đề khác, cũng như sự hợp tác trong các vấn đề khu vực”.

Một tài khoản Twitter của văn phòng Tổng thống Rouhani cũng đưa ra chi tiết của cuộc gọi.

"Trong cuộc nói chuyện qua điện thoại, Tổng thống Rouhani  và Barack Obama đã thể hiện ý chí chính trị nhằm nhanh chóng giải quyết vấn đề hạt nhân”.

Cuộc gọi diễn ra sau khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Ngoại trưởng Iran Javad Zarif có cuộc đàm phán song phương mở đường hôm 26/9 bên lề cuộc họp Ðại hội đồng ở New York nhằm giải quyết bế tắc liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.

Một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết, Washington đã thông báo với Israel cũng như các nhà lãnh đạo trong Quốc hội về cuộc gọi này.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sẽ gặp Tổng thống Obama tại Nhà Trắng vào ngày 30/9. Theo AFP,  nhà lãnh đạo Israel đã gọi Rouhani là một "con sói đội lốt cừu", trong khi đó, một quan chức cấp cao Mỹ cho biết, Washington hiểu rõ mối lo ngại của Israel . Vị này nói: "Hoàn toàn dễ hiểu về sự nghi ngờ của chính phủ Israel”.

Phát biểu trong một cuộc họp báo, ông Rouhani cho biết, Iran sẽ trình bày một kế hoạch tại các cuộc đàm phán cấp cao về chương trình hạt nhân của Iran vào tháng tới tại Geneva. Ông nói: "Iran sẽ chuẩn bị và trình bày kế hoạch đó tại Geneva. Chúng tôi hy vọng nó sẽ là một bước đi hiệu quả nhằm giải quyết vấn đề hạt nhân”.