Kinh tế Nhật Bản tăng tốc, sắp thoát khỏi 'vũng lầy'?

0,9% tăng trưởng theo quý, hay 3,5% trên cơ sở hàng năm nếu dữ liệu này tiếp tục được duy trì trong một năm, chính thức khẳng định rằng Nhật Bản đã sắp sửa thoát khỏi suy thoái kinh tế khi người tiêu dùng đã chi tiêu nhiều hơn, mặc dù nhiều công ty vẫn rất thận trọng trong chi tiêu.

Số liệu trên có thể cho là một dấu hiệu ban đầu về sự thành công của Thủ tướng Shinzo Abe khi kích thích nền kinh tế từ lâu đã không tăng trưởng này bằng một chính sách chi tiêu chính phủ lớn và nới lỏng quy định đối với các ngân hàng.

Bảng niêm yết giá cổ phiếu tại một công ty môi giới chứng khoán ở Tokyo

Được mệnh danh là "Abenomics" (Chính sách kinh tế mới của tân Thủ tướng Shinzo Abe), những động thái này đã đánh dấu một cuộc tấn công đổi mới đối với tình trạng giảm phát đang cản nền kinh tế của Nhật Bản trong nhiều năm qua, tăng chi tiêu tư nhân và đầu tư kinh doanh.

Những thay đổi chính sách gần đây của các ngân hàng trung ương đã giúp giảm giá trị của đồng Yen, thúc đẩy các nhà xuất khẩu vì nó khiến cho các công ty Nhật Bản cạnh tranh dễ dàng hơn và ‘thổi phồng’ thu nhập nước ngoài hồi hương.

Việc giá trị tiền tệ giảm mạnh trong những tháng gần đây đã biến thành động lực phục hồi khổng lồ đối với thị trường chứng khoán Tokyo khi các nhà đầu tư nước ngoài đổ xô mua chứng khoán Nhật Bản.

Hideki Matsumura, nhà kinh tế cao cấp của Viện Nghiên cứu Nhật Bản cho biết: "Nền kinh tế Nhật Bản đang đi đúng hướng để hồi phục. Chi tiêu cá nhân tăng khi giá trị tài sản, bao gồm cổ phiếu, tăng do có những triển vọng kinh tế sáng sủa hơn. Xuất khẩu cũng đang hồi phục. Nền kinh tế được dự đoán sẽ phát triển hơn nữa nhờ có tác động của Abenomics".

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng, chi tiêu của các công ty vẫn còn yếu, trong khi việc tăng một loạt các khoản nhằm tăng gấp đôi thuế bán hàng quốc gia đến 10% vào năm 2015 cũng có thể ảnh hưởng đến tiêu dùng cá nhân.

Shinichiro Kobayashi của Viện nghiên cứu kinh tế UFJ nhận định: "Chi tiêu tiêu dùng có thể sẽ bị chậm lại nếu lương vẫn tiếp tục không thay đổi đặc biệt là sau khi Nhật Bản tăng thuế tiêu dùng.

Thủ tướng Nhật Bản Abe đã kêu gọi sử dụng lao động trong nước để tăng lương cho nhân viên nhằm kích thích chi tiêu.

Nền kinh tế Nhật Bản đã bắt đầu có những dấu hiệu khả quan vào cuối năm 2012, sau khi bị thu hẹp do nhu cầu xuất khẩu sụt giảm dưới sự ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính ở thị trường chủ đạo châu Âu, đồng yen mạnh và những vấn đề trong quan hệ ngoại giao với Trung Quốc đã khiến cho người dân Trung Quốc tẩy chay hàng hóa Nhật Bản.

Tuy nhiên, thâm hụt thương mại của nước này đã tăng gấp bốn lần tới 362,4 tỷ yen (tương đương 3,6 tỷ USD) trong tháng 3 so với cùng kỳ năm trước, vì đồng yen yếu hơn sẽ tăng chi phí nhập khẩu. Việc suy giảm của đồng yen, mặc dù có lợi cho các nhà xuất khẩu, nhưng lại khiến hàng hóa nước ngoài trở lên đắt hơn.

Tháng trước, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) dự kiến nền kinh tế Nhật Bản sẽ tăng trưởng khoảng 2,9% trong năm tài khóa tính đến tháng 3/2013, trong khi đó, lạm phát sẽ đạt 0,7%.

BoJ đã cam kết sẽ  đạt được mục tiêu 2% lạm phát trong vòng hai năm, một mục tiêu quan trọng của chính phủ, khi số liệu thống kê trong tuần này cho thấy gần 83% các hộ gia đình Nhật Bản nghĩ rằng giá cả sẽ tăng trong một năm.

Việc giảm phát gây tổn hại cho nền kinh tế bởi nó khiến người tiêu dùng tin rằng hàng hóa mà họ định mua sẽ rẻ hơn trong tương lai, khiến nhu cầu giảm và gây ảnh hưởng đến sản xuất.