Kiev đã làm gì khi Crimea chuẩn bị sáp nhập vào Nga

Văn bản dài 37 trang này cho thấy chính quyền mới, được thành lập chưa đầy một tuần, đã tỏ ra cực kỳ hoang mang khi họ tin rằng quân đội Ukraine vốn chưa được chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ phải đối mặt với “hành động gây hấn bất ngờ” của Nga. Hội đồng cho biết, lý do họ công bố tài liệu này để cho thấy những gì mà Ukraine đang phải đối mặt khi quá trình sáp nhập đang diễn ra cũng như những biện pháp mà chính phủ đã bàn thảo để thực hiện.

Dưới đây là một vài nội dung chính của từ cuộc họp.

Binh lính Ukraine “đã mất ý chí chiến đấu”

Binh lính của Ukraine đóng tại Crimea lúc đó “đã mất ý chí chiến đấu”, nhiều người trong số họ chưa chấp nhận chính phủ mới được thành lập sau khi Tổng thống Viktor Yanukovych bị lật đổ, do đó họ vẫn chưa sẵn sàng nhận lệnh từ phía Kiev. Thông tin này được đưa ra bởi ông Valentyn Nalyvaychenko, chủ tịch Cơ quan An ninh Ukraine (SBU).

Các quan chức Ukraine cho rằng tại bán đảo Crimea có sự xuất hiện của binh lính Nga.

Ông Nalyvaychenko cũng nói thêm, nhiều binh lính tại Crimea đã đào ngũ. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Ukraine Arsen Avakov cũng thừa nhận điều này, nói rằng có 67 cảnh sát trấn áp bạo động Ukraine đã chuyển sang làm việc cho Nga.

Mặc dù ở Crimea có 15.000 binh lính, thành viên của Hội đồng thừa nhận rằng quân đội ở đó rất yếu. “Phần lớn binh lính đều được tuyển mộ từ địa phương, và việc nhập ngũ với họ cũng đồng nghĩa với kiếm tiền thu nhập”, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tạm quyền lúc đó là ông Ihor Tenyukh cho biết. “Tổng cộng chỉ có 1.500 đến 2.500 quân tối đa tại đó sẵn sàng thực hiện mệnh lệnh”.

Ngoài ra, Ukraine cũng chỉ có 5.000 binh lính ở ngoài Crimea đang sẵn sàng chiến đấu. “Chúng ta có thể đưa họ đến Crimea, nhưng điều đó không giải quyết được vấn đề”, ông Tenyukh nói, “Chúng ta sẽ đẩy họ vào chỗ chết nếu làm vậy”.

Người dân Crimea ủng hộ Nga

Theo ông Nalyvaychenko, phần lớn người dân sinh sống tại bán đảo Crimea đều ủng hộ những hoạt động của Nga tại đây. “Chiến dịch tuyên truyền đánh vào lòng người dân của truyền thông Nga và Crimea tỏ ra rất hiệu quả”, ông Nalyvaychenko nói.

Chủ tịch Quốc hội Ukraine Oleksandr Turchynov phát biểu rằng cần phải cho người Crimea hiểu rằng chính phủ Ukraine mới không phải là kẻ thù. “Chúng ta phải xóa bỏ quan niệm rằng người dân Crimea không nổi dậy chống lại Ukraine”, ông nói.

Crimea được đề xuất ban bố tình trang đặc biệt

Thủ tướng Arseny Yatsenyuk tiếp đó đưa ra một giải pháp chính trị, qua đó khu vực Crimea sẽ trở thành Vùng Cộng hòa Tự trị Crimea, qua đó chính quyền địa phương cho nhiều quyền hạn hơn nhằm xử lý những vấn đề nội tại. Ông cũng đề nghị ban hành một đạo luật cho phép bán đảo này có hệ thống tài chính riêng của mình.

“Chúng ta sẽ cho phép họ được độc lập với một số điều kiện nhất định”, ông Yatsenyuk nói. “Ví dụ, khi thành một khu vực tự trị, chúng ta có thể đánh thuế giá trị gia tăng, thuế hàng hóa đối với họ, đồng thời để người dân quyết định hãy chọn ngôn ngữ chính, quốc tịch và văn hóa của Nga hoặc Ukraine”.

Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng kế hoạch này sẽ không phát huy tác dụng, và Nga cũng sẽ không ủng hộ đề xuất trên do “họ không muốn một giải pháp hòa bình ở Crimea”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu trước hàng ngàn người dân Crimea.

Đề xuất thiết quân luật ở Ukraine

Chủ tịch Quốc hội Turchynov cũng đưa ra ý kiến thiết quân luật trên toàn lãnh thổ Ukraine. Khi một số người khác trong hội đồng cho rằng động thái này sẽ khiến dư luận hoang mang, ông Turchynov đáp rằng “nếu xe tăng Nga tiến vào Kiev, tình hình sẽ còn nguy cấp hơn”. Song đề xuất của ông vẫn không được hưởng ứng.

“Nếu chúng ta thiết quân luật, chuyện gì sẽ xảy ra?”, ông Yatsenyuk nói. “Bên cạnh quân đội Nga, phiến quân Chechen cũng sẽ có mặt ở Crimea. Một cuộc xung đột sắc tộc sẽ nổ ra”. Sau đó ông Turchynov kêu gọi biểu quyết về đề xuất này, nhưng sau khi chỉ có ông bỏ phiếu thuận, nó đã bị khước từ.

Cuộc gọi từ Nga

Trước khi kết thúc, cuộc họp bị gián đoạn khi Chủ tịch Quốc hội Nga Sergei Naryshkin đã có cuộc gọi trực tiếp và trao đổi với ông Turchynov.

Sau khi nhận cuộc gọi, ông Turchynov nói: “Về cơ bản ông Naryshkin gửi tối hậu thư đến cho chúng ta. Ông ta nói rằng Nga sẽ xem xét đưa ra quyết định cứng rắn đối với Ukraine. Có lẽ bọn họ sẽ đưa quân không chỉ đến Crimea mả còn những nơi khác ở Ukraine nữa”.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do (RFE/RL). RFE/RL là một cơ quan truyền thông do Quốc hội Hoa Kỳ tài trợ. Cơ quan truyền thông này cung cấp các tin tức, thông tin và phân tích thời sự tại các quốc gia Đông Âu, Trung Á và Trung Đông.