Khuyến khích các gia đình sinh đủ 2 con

Theo Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, hiện nay nước ta đang ở thời kỳ dân số vàng. Tuy nhiên, một thách thức với ngành dân số hiện nay đó là duy trì vững chắc mức sinh thay thế.

Ông Nguyễn Doãn Tú, Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số (Bộ Y tế) chia sẻ về công tác dân số trong tình hình mới.

Việt Nam trong thời kỳ dân số vàng

Thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; Nghị quyết số 137/NQ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2017 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25 tháng 10 năm 2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

Ông Nguyễn Doãn Tú, Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết từ năm 2007, nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng; Chất lượng dân số được cải thiện nhiều mặt, tuổi thọ trung bình tăng nhanh, đạt 73,4 tuổi vào năm 2016, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tình trạng suy dinh dưỡng, tử vong bà mẹ, trẻ em giảm mạnh. Tầm vóc, thể lực người Việt Nam có bước cải thiện. Dân số được phân bố hợp lý hơn, gắn với quá trình đô thị hóa công nghiệp hóa và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Đối với Nghị quyết 21, ông Tú cho biết sau 3 năm thực hiện đến nay một số văn bản luật, chiến lược, chương trình, đề án đã được ban hành như: luật lao động sửa đổi, chiến lược dân số đến năm 2030, chiến lược truyền thông dân số đến năm 2030; chương trình điều chỉnh mức sinh giữa các vùng, các đối tượng đến năm 2030; chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tới năm 2030; chương trình nâng cao chất lượng dân số, tầm soát sàng lọc bệnh tật trước sinh và sơ sinh,… Trong thời gian tới, mô hình tổ chức bộ máy làm công tác dân số, cơ chế phối hợp liên ngành, mô hình cộng tác viên làm công tác dân số, gia đình trẻ em cũng sẽ được hoàn thiện và trình chính phủ ban hành.

Ông Tú cho biết Tổng cục Dân số kế hoạch hóa gia đình cũng có nhiều biện pháp để đưa ra chiến lược phát triển dân số.

Đặc biệt là công tác tuyên truyền vân động là chính: Sâu rộng- Thường xuyên - Dễ hiểu - Lôi cuốn - Bám sát đối tượng. Đến nay, cả nước hiện có 170 nghìn cộng tác viên dân số “Đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” vai trò người có uy tín, hàng chục nghìn câu lạc bộ, mô hình truyền thông hiệu quả.

Cần khuyến khích sinh đủ 2 con

Song song với những thành tựu thì đến nay công tác dấn số và kế hoạch hóa gia đình vẫn còn nhiều hạn chế, mức sinh giữa các vùng miền còn chênh lệch đáng kể. Mất cân bằng giới tính khi sinh tăng nhanh, đã ở mức nghiêm trọng, chưa có giải pháp đồng bộ phát huy lợi thế cả thời kỳ dân số vàng và thích ứng với già hóa dân số; Người ít có điều kiện chăm sóc và nuôi dưỡng con còn đẻ nhiều, ảnh hưởng đến chất lượng dân số.

Ông Tú cho biết với 21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp; 33 tỉnh, thành phố thuộc diện mức sinh cao và 9 tỉnh, thành phố đạt mức sinh thay thế, tới đây Bộ Y tế sẽ có văn bản hướng dẫn chi tiết tới các tỉnh, thành phố về việc thực hiện các quy định công tác dân số - KHHGĐ đảm bảo thực hiện điều chỉnh đúng với đặc thù của địa phương mình.

Đặc biệt, để giải quyết bài toán khó khăn trong việc nâng mức sinh tại những vùng có mức sinh thấp, Tổng cục Dân số - KHHGĐ sẽ triển khai các giải pháp tổng hợp, đồng bộ, hiệu quả để khuyến khích người dân sinh đủ 2 con. Trong đó, Tổng cục đề xuất bãi bỏ các quy định của các tổ chức, cơ quan, đơn vị, cộng đồng tại địa phương liên quan đến mục tiêu giảm sinh; sửa đổi, bổ sung các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con; chú trọng các đối tượng ưu tiên, người lao động khu công nghiệp, khu kinh tế để khuyến khích sinh đủ 2 con tại địa phương.

Ông Tú cho rằng chiến lược mục tiêu trong thời gian tới đó là duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng; thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý và nâng cao chất lượng dân số, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững.

Để đạt được các mục tiêu đến năm 2030, Chiến lược đề ra 8 nhiệm vụ và giải pháp bao gồm: (1) Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp; (2) Đổi mới truyền thông, vận động về dân số; (3) Hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về dân số; (4) Phát triển mạng lưới và nâng cao chất lượng dịch vụ về dân số (5) Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, hoàn thiện hệ thống thông tin, số liệu dân số; (6) Bảo đảm nguồn lực cho công tác dân số; (7) Kiện toàn tổ chức bộ máy và đào tạo; (8) Tăng cường hợp tác quốc tế.

Khánh Chi