Không quân Nga đã ném "cha của các loại bom" xuống Syria?

Theo Business Insider, chỉ cách vài ngày các tay súng được Mỹ chống lưng tổ chức tấn công lực lượng  khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Deir ez-Zor, một số tin đồn từ các nhà hoạt động và người dân thành phố này cho rằng, không quân Nga đã ném "cha của các loại bom" (FOAB) để tiêu diệt IS.

Tin đồn này ban đầu xuất hiện trên mạng xã hội sau đó được trang mạng The War Zone đưa tin vào ngày 7/9. Theo trang mạng này, Nga đã ném ATBIP (bom chân không tăng cường sức công phá) còn được mệnh danh là "cha của các loại bom" (FOAB) xuống Deir Ezzor.

Sức nổ khủng khiếp từ một vụ thử nghiệm "cha của các loại bom" FOAB của Nga.

Đây là loại bom phi hạt nhân có công suất lớn nhất thế giới tương đương 44 tấn TNT được Nga phát triển vào năm 2007 và được xem là vũ khí áp nhiệt mạnh nhất tính đến thời điểm hiện nay. Thậm chí, quả bom nặng 7,1 tấn này còn có sức công phá lớn hơn "mẹ của các loại bom" (MOAB) GBU-43/B mà không quân Mỹ đã thả xuống Afghanistan để tiêu diệt IS hồi tháng Tư. Nếu thông tin trên chính xác, đây sẽ là lần đầu tiên "cha của các loại bom" được sử dụng kể từ khi loại vũ khí này ra đời.

Theo Reuters, sau vụ thử nghiệm đầu tiên vào năm 2007, một quan chức quân sự Nga đã khẳng định sức mạnh hủy diệt của FOAB  "tương đương với vũ khí hạt nhân".

Khác với MOAB của Mỹ, FOAB là loại vũ khí nhiệt áp là có thể tạo ra sự hủy diệt khủng khiếp khi tấn công vào các căn cứ ngầm, đường hầm hẹp, boong ke. Bởi một khi quả cầu lửa bùng cháy, không khí trong vùng tâm nổ sẽ đẩy không khí ra mọi hướng và tạo nên một vùng chân không rồi rút hết dưỡng khí khiến mọi sinh vật bị chết ngạt. Song điểm yếu của vũ khí nhiệt áp chính là oxy. Sức công phá mạnh hay yếu của loại vũ khí này phụ thuộc rất nhiều vào lượng oxy được nhồi trong môi trường của mục tiêu tấn công. Vì vậy, đối với môi các môi trường thiếu oxy như dưới nước hay trên cao, FOAB gần như không có tác dụng sát thương cao.

Trong khi Bộ Quốc phòng Nga xác nhận với giới truyền thông hôm 8/9 rằng, không quân Nga đã phá vỡ vòng vây IS thiết lập quanh khu vực đông nam thành phố Deir ez-Zor và khả năng tiêu diệt cả thủ lĩnh IS là Abu-Muhammad al-Shimali, kẻ bị tình nghi liên quan tới vụ tấn công khủng bố Paris năm 2015. Nhưng chính phủ Nga và cả giới truyền thông quốc gia đều không đả động gì tới tin đồn không quân Nga đã ném FOAB xuống Syria để tiêu diệt IS. 

FOAB do Nga chế tạo có sức mạnh lớn gấp 4 lần so với MOAB mà Mỹ thả xuống Afghanistan hồi tháng Tư.

Ngay cả Bộ Quốc phòng Mỹ cũng không thể xác minh tin đồn Nga đã sử dụng FOAB ở thành phố Deir ez-Zor của Syria. Điều này phần nào thể hiện mức độ lỏng lẻo trao đổi thông tin giữa liên quân của Mỹ với không quân Nga trong hoạt động quân sự ở Syria. Mặc dù trước đó, hai bên khẳng định tăng cường trao đổi thông tin trong hoạt động không quân "để đảm bảo an toàn cho các chuyến bay và tránh làm bùng nổ căng thẳng". Một phát ngôn viên của Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM) đã nhấn mạnh sẽ "không suy xét" những tin đồn trên mạng xã hội. Ngoài ra, chi tiết các cuộc thảo luận giữa không quân Nga và liên quân Mỹ ở Syria là "vấn đề riêng của hai lực lượng". 

Một số nhà phân tích nhận định, nếu việc Nga sử dụng FOAB ở Deir ez-Zor để tiêu diệt IS là sự thật thì đây được xem là hành động mang tính chiến thuật. Bởi nó giống như việc Mỹ ném MOAB xuống tỉnh Nangarhar của Afghanistan hồi tháng Tư để tiêu diệt 90 tay súng cực đoan. Hành động này là một phần trong chiến lược của chính quyền Tổng thống Donald Trump mở đầu mùa chiến đấu của lực lượng đặc nhiệm Mỹ ở Afghanistan.

Còn theo trang mạng The War Zone, khả năng chính phủ Nga quyết định ném FOAB xuống Deir ez-Zor là để mở đường cho "các lực lượng quân chính phủ Syria" giành toàn quyền kiểm soát khu vực giàu trữ lượng giàu mỏ này trước các tay súng được Mỹ hậu thuẫn cũng đang chiến đấu tiêu diệt IS ở đây. 

Hồi tháng 11/2016, The War Zone từng đăng tin cáo buộc Bộ Quốc phòng Nga lợi dụng chiến trường Syria để thử nghiệm hàng loạt vũ khí mới như hệ thống phòng thủ bờ biển Bastion-P mà Moscow đã chuyển cho chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad hồi năm 2011 để bắn hạ các tên lửa chống hạm siêu âm P-800. 

"Syria đang trở thành một chiến trường thử nghiệm vũ khí rộng lớn, nơi quảng bá vũ khí và tuyên truyền của Nga. Hoạt động quân sự của Nga ở Syria không mang tính chiến thuật. Nga sẽ đưa các hệ thống vũ khí tới chiến trường Syria để thử nghiệm từ đó chứng minh khả năng hoạt động trước các quốc gia khác để những nước này phải sợ hãi hoặc mua vũ khí của Nga", The War Zone dẫn nhận định của nhà báo quân sự Tyler Rogoway.