Kẻ nào dùng vũ khí hóa học ở Syria?

Các thanh sát viên của Liên Hợp Quốc ở Syria.

Phương Tây lần đầu tiên đã tuyên bố về khả năng “các hoạt động quân sự” ở Syria đã bỏ qua Hội đồng Bảo an Liên hiệp Quốc. Tuyên bố này xuất hiện sau khi Moscow bỏ phiếu chống trong Hội đồng Bảo an UN về quyết định yêu cầu chính quyền Syria cho phép đoàn thanh tra UN tiếp cận khu vực cách đây không lâu đã xảy ra cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học.

Đối thủ của ông Bashar al-Assad khẳng định với phóng viên tờ "Kommersant" (Nga) rằng, Tổng thống Syria đã chọn đúng thời điểm sử dụng vũ khí hóa học trước khi đoàn thanh tra vũ khí của UN đến Syria, với mục đích đẩy mọi trách nhiệm cho phe đối lập.

Bộ ngoại giao Liên bang Nga tuyên bố rằng những thông tin về việc quân đội Syria tấn công bằng vũ khí hóa học là “những tuyên bố khiêu khích” các chuyên gia thuộc đoàn thanh tra UN đã nói với các phóng viên "Kommersant" về một lực lượng thứ 3 – lực lượng Hồi giáo cực đoan.

"Nếu Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc không thể có quyết định đối với Syria, quyết định đó sẽ được thể hiện bằng các phương pháp khác" – hôm qua, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius đã cảnh báo và nói thêm, trong trường hợp thông tin về việc sử dụng vũ khí hóa học được chứng minh, sẽ yêu cầu được "sử dụng vũ lực" can thiệp.

Tuyên bố này được đưa ra sau một cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an, trong đó xem xét phương án yêu cầu chính quyền Syria tạo điều kiện thuận lợi cho thanh sát viên LHQ tiếp cận ốc đảo Guth, về phía đông của Damascus. Theo thông tin của phe đối lập Syria, tối thứ Tư quân đội chính phủ Syria đã sử dụng đạn hóa học, giết chết khoảng 1.300 người.

Người dân thường Syria thiệt mạng vì vũ khí hóa học.

Minh chứng cho việc sử dụng vũ khí hóa học có hàng chục video và ảnh chụp, đồng thời có cả các nhân chứng. Nhưng kết luận về ai đã gây lên vụ tấn công hóa học này hoàn toàn không đồng nhất. “Assad từ lâu đã sử dụng một kịch bản duy nhất, khi các quan sát viên Liên hiệp quốc đến Syria, ông ta tiến hành các đợt tấn công vào dân thường, bởi vì ông biết rất rõ, kết quả là tất cả sẽ kết tội phe đối lập” đại diện của Ủy ban để hỗ trợ cuộc cách mạng Syria tại Nga Mahmoud al-Hamza nói với phóng viên báo “Kommersant”.

Theo lời ông, lần này các thanh sát viên UN được kiểm tra 3 điểm. còn điểm bị thiệt hại nặng nề do vũ khí hóa học ở ngoại vi Damascus thì phái đoàn thanh tra không được phép đến, cũng như quyết định yêu cầu của Hội đồng bảo an UN cũng bị phủ quyết bởi Liên bang Nga và Trung Quốc.

Moscow nghi ngờ về việc chính quyền Syria sử dụng vũ khí hóa học. Theo lời của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Liên bang Nga ông Alexander Lukashevich, đây là một hành động khiêu khích được hẫu thuẫn, mục tiêu của nó là “ bằng mọi giá tạo cớ để đẩy mạnh phong trào đòi hỏi Hội đồng bảo an đứng về phía phe đối lập, đồng thời phá hoại khả năng các cơ hội tổ chức và triệu tập đến hội nghị tại Genève”. Nhà ngoại giao nhấn mạnh vấn đề: tên lửa được phóng từ vùng kiểm soát của phe đối lập.

“Lực lượng nổi dậy ở Syria đang kiểm soát ốc đảo Guta và không thể sử dụng tên lửa để chống lại người dân - Mahmoud al-Hamza phản biện – logic hơn là hướng tên lửa về phía khu vực đang nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ hoặc tấn công các trận địa của quân đội”.

Đồng ý với nhận định phe đối lập của ông Bashar al-Assad không có lợi khi sử dụng vũ khí hóa học là chuyên gia cao cấp tại Trung tâm an ninh quốc tế IMEMO ông Vladimir Sotnikovl : Phe đối lập, nhận được sự viện trợ to lớn về quân sự và tài chính từ phương Tây, sẽ không kích động dư luận cộng đồng quốc tế, đặc biệt là trong thời gian các quan sát viên Liên hiệp quốc có mặt tại Syria, chuyên gia Sotnikovl giải thích với “Kommersant”.

Ngoài ra, theo suy nghĩ của ông, lực lượng chính phủ cũng không có lý do gì sử dụng vũ khí hóa học, bởi vì hiện nay “ưu thế đang nằm trong tay các lực lượng vũ trang Syria”. Trong sự đan xen chằng chéo của các sự kiện – Sotnikovl cho rằng – có một lực lượng thứ 3, ví dụ như nhóm "Dzhebhat en-Nusra" hoặc các nhóm chiến binh Hồi giáo cực đoan khác.

Nếu thực sự là như vậy thì khả năng can thiệp vũ trang của các thế lực bên ngoài, được ông Laurent Fabius nhắc đến đang trở nên thực tế hơn. Tuy nhiên, Vladimir Sotnikov tin rằng Bộ trưởng Pháp chỉ thực hiện "một cảnh báo khác đối với ông Assad," vì trên thực tế “ tham gia vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng ở Syria thì người châu Âu và người Mỹ đều không sẵn sàng. Hy vọng có được một sự viện trợ cả về vật chất và tinh thần cho phe đối lập có thể nói, đã khó trở thành hiện thực. “"Hôm nay Fabius nói về vấn đề này - ông Mahmoud al-Hamza - và một tuần sau đó ông ta sẽ quên chính lời nói của mình".

 Từ những nhận định trên, có thể thấy, Syria đang trở thành một vùng chiến sự hỗn loạn, vượt quá cả những giới hạn của một cuộc nội chiến, việc một lực lượng nào đó “thứ ba” đang bỏ qua Liên hiệp quốc để sử dụng vũ khí hóa học (khí độc Sarin ảnh hưởng đến hệ thần kinh) tấn công dân thường là một tội ác chiến tranh. Đồng thời các sự kiện nêu trên cũng chứng minh một vấn đề nghiêm trọng, cái giá phải trả cho “cách mạng sắc mầu – mùa xuân Ả rập” đó là hỗn loạn phe phái chính trị, sự sụp đổ của nền kinh tế và máu của những người dân.