Iran vẫn xây nhà máy hạt nhân bất chấp thỏa thuận với Mỹ

Toàn cảnh lò phản ứng nước nặng Arak của Iran

Phản ứng trước tuyên bố của Bộ trưởng Zarif, Pháp – một trong sáu cường quốc tham gia cuộc đàm phán ký kết hiệp ước hạt nhân ban đầu với Iran hôm 24/11, cho biết Tehran cần tôn trọng và tuân thủ những thỏa thuận đã đạt được trong vòng đàm phán tại Geneva.

Lò phản ứng Arak đang trong quá trình xây dựng trở thành một trong những trở ngại lớn trong các vòng đàm phán giữa 6 cường quốc hạt nhân với Iran. Theo đó, Iran đã đồng ý tạm dừng các chương trình hạt nhân trong vòng 6 tháng và đổi lại các nước gỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt.

Thỏa thuận ban đầu giữa Iran và 6 cường quốc hạt nhân nhằm mục đích kéo dài thời gian tổ chức các cuộc đàm phán để đi tới thỏa thuận cuối cùng về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Tehran.

Tuy nhiên, các cường quốc phương Tây lo ngại một khi lò phản ứng nước nặng Arak vận hành, Iran có thể sản xuất nhiên liệu plutonium – một trong 2 nguyên liệu quan trọng cùng với uranium làm giàu ở mức cao, để chế tạo phần lõi của vũ khí hạt nhân. Song, phía Iran khẳng định Arak chỉ là nơi sản xuất các chất đồng vị.

Theo thỏa thuận ban đầu giữa Iran và các cường quốc hạt nhân, Tehran sẽ không "tiến hành thêm bất cứ hoạt động nào tại lò phản ứng Arak", hiện đang trong quá trình xây dựng tại thị trấn Arak, phía tây Iran.

"Năng lực tại cơ sở Arak không được gia tăng. Đồng nghĩa, không một nhiên liệu hạt nhân nào sẽ được sản xuất và không một thiết bị nào được lắp đặt thêm song quá trình xây dựng vẫn sẽ diễn ra", kênh truyền hình Press TV của Iran dẫn lại lời phát biểu của ông Zarif trước quốc hội.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Pháp - Romain Nadal nhận định: "Lò phản ứng Arak đang là mục tiêu được quan tâm đặc biệt và cần ngừng mọi hoạt động tại cơ sở này". 

Israel – quốc gia duy nhất được cho là sở hữu vũ khí hạt nhân tại khu vực Trung Đông, đã lên tiếng phản đối thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và các cường quốc trên thế giới và coi đây là "một sai lầm lịch sử" khi nó không thể buộc Tehran ngừng hoàn toàn tham vọng hạt nhân.

"Chữ ký trong bản thỏa thuận chưa kịp ráo mực thì Iran đã tiếp tục có những lời lẽ mang tính khiêu chiến", Bộ trưởng Tình báo Israel - Yuval Steinitz trả lời hãng tin Reuters.