Hiệp ước INF đổ vỡ, Mỹ triển khai tên lửa tới châu Á, Australia "muốn tránh cũng khó"

Hôm 2/8, Mỹ chính thức rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung và tầm ngắn (INF). Ngày hôm sau (3/8), Lầu Năm Góc tuyên bố Mỹ có kế hoạch triển khai các tên lửa tầm trung tới khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Tuyên bố của Mỹ có thể khiến mối quan hệ với Trung Quốc thêm phần căng thẳng, trong bối cảnh hai nước đang bất đồng quan điểm về vấn đề Biển Đông và chiến tranh thương mại.

Tàu HMAS Adelaide của hải quân Australia rời cảngDarwin. (Ảnh: Sputnik)

Sau tuyên bố triển khai tên lửa tầm trung tới châu Á – Thái Bình Dương, Australia được xem là địa điểm lý tưởng đối với Mỹ. Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Australia khẳng định quốc gia này chưa nhận được bất cứ lời đề nghị chính thức nào từ phía Washington.

Sputnik đưa tin, theo những văn bản chưa được công bố của Quốc hội Mỹ, nếu Mỹ triển khai tên lửa tầm trung tới Australia thì thành phố cảng Darwin chính là khu vực lý tưởng bởi đây cũng chính là nơi Lầu Năm Góc có ý định tăng cường sự hiện diện quân sự.

Tờ The Australian nhận định dù tuyên bố hôm 4/8 của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhấn mạnh chưa có quyết định nào được đưa ra liên quan tới vị trí triển khai các tên lửa tầm trung ở châu Á. Song ông Pompeo cũng không loại trừ khả năng tên lửa của Mỹ có thể được đặt ở phía bắc Australia cùng một căn cứ quân sự của Mỹ đang hoạt động trong khu vực. Nếu Mỹ đưa tên lửa tới Darwin, khu vực bờ biển phía nam Trung Quốc sẽ nằm trong phạm vi tấn công.

Thành phố cảng Darwin nằm ở phía bắc Australia hiện vẫn là “điểm nóng” quan tâm của cả Mỹ và Trung Quốc. Hồi năm 2015, một công ty Trung Quốc có tên Landbridge Group đã thuê cảng Darwin với thời hạn 99 năm. Đây là động thái khiến Mỹ không hài lòng.

Tuy nhiên, Trung Quốc lại hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Australia. Kim ngạch thương mại hai chiều lên tới 192,1 tỷ USD tương đương 29% tổng giá trị thương mại của Australia trong năm 2018.

Ngay cả trong các cuộc thỏa luận nằm trong khuôn khổ Hội nghị tham vấn cấp Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng thường niên giữa Australia và Mỹ (AUSMIN) với sự tham dự của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper và Ngoại trưởng Mike Pompeo, Bộ trưởng Ngoại giao Australia Marise Payne vẫn khẳng định Canberra xem Trung Quốc là “một đối tác cực kỳ quan trọng”.

Hôm 5/8, khi được hỏi liệu Australiasẽ để Mỹ triển khai các tên lửa tầm trung mới, cả Bộ trưởng Quốc phòng Australia Linda Reynolds và Thủ tướng Scott Morrison đều phủ nhận và khẳng định Washington không đề nghị Canberra về việc triển khai tên lửa.

Song chuyên gia James O'Neill tại Australia lại nhận định, “tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Australia khó có thể tin được”.

Theo ông O'Neill có 3 lý do để tin rằng Australia “không thể thoát khỏi” danh sách những địa điểm Mỹ cho triển khai tên lửa tầm trung mới tới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Thứ nhất, theo ông O'Neill, Australia lâu nay là căn cứ hoạt động của quân đội Mỹ. Thậm chí, gần đây, nhiều nguồn tin cho biết Mỹ còn có ý định xây dựng thêm một căn cứ ở phía bắc thành phố Darwin.

“Đây sẽ là phản ứng mạnh mẽ nhất của Mỹ đối với việc một công ty Trung Quốc thuê cảng Darwin với thời hạn 99 năm”, ông O'Neill nhấn mạnh.

Thứ hai, thật khó để xác định chính xác con số căn cứ quân sự Mỹ hoạt động ở Australia nhưng phải nói là có tới vài cơ sở bao gồm các căn cứ quy mô lớn ở Queensland và Tây Australia.

Thứ ba, Australia luôn sẵn sàng tham chiến cùng Mỹ trong hàng thập niên qua bao gồm cuôc chiến ở Triều Tiên, Afghanistan và Syria. Do đó, theo ông O'Neill, không có lý do gì để tin rằng Australia thay đổi chính sách và không đồng ý cho Mỹ triển khai các loại tên lửa tầm trung.

Trong khi đó, Giáo sư danh dự tại Học viện Quốc phòng Australia ở Canberra, ông Carlyle Thayer cho rằng, “trên hết, quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Australia là kiểu không cần chính thức đưa ra lời đề nghị hỗ trợ khi đã biết rõ câu trả lời. Trong trường hợp này, Ngoại trưởng Pompeo và Bộ trưởng Esper đã nêu vấn đề kêu gọi hỗ trợ chống lại Trung Quốc trước khi tới Sydney để tham dự các cuộc đối thoại AUSMIN”.

Về phần mình, hôm 5/8, tờ Thời báo Hoàn Cầu nhấn mạnh việc Mỹ đề xuất đưa các tên lửa tầm trung tới châu Á – Thái Bình Dương có thể làm leo thang căng thẳng với cả Trung Quốc và Nga.

Ngoài ra, Thời báo Hoàn Cầu còn đưa ra 3 vị trí tiềm năng trong khu vực có thể là nơi Mỹ đưa tên lửa tới gồm Hàn Quốc, Nhật Bản, và đảo Guam. Trong đó, Guam hiện là nơi hoạt động của hai căn cứ quân sự chiến lược của Mỹ.

Hôm 5/8, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cũng đã lên tiếng cho hay Seoul chưa thảo luận với Mỹ về khả năng triển khai các tên lửa tầm trung trên lãnh thổ quốc gia, theo tờ Korea Herald.

Cũng trong ngày 5/8, Thứ trưởng Ngoại giao NgaSergei Ryabkov cho hay Moscow sẽ “có hành động đáp trả” đối với việc Mỹ triển khai các tên lửa tầm trung mới tới châu Á – Thái Bình Dương. Ông Ryabkov không loại trừ khả năng Nhật Bản có thể là nơi đặt các hệ thống phóng thẳng đứng Mark-41 của Mỹ. Đây là hệ thống thích hợp để phóng các tên lửa tầm trung.