Hiệp ước hòa bình Nga - Nhật Bản và mối quan hệ với Mỹ

Ông đã trả lời câu hỏi về quần đảo Kuril, về lập trường của Moscow trong quan hệ Nga-Mỹ và cho biết, bên nào đang là đối tác chính của Nga trên trường quốc tế.

Trong cuộc phỏng vấn, các phóng viên Nhật Bản chủ yếu đặt câu hỏi về chương trình nghị sự quốc tế và song phương, nhưng cũng có đề cập đến các vấn đề nội bộ của Nga.

Chuyến thăm của ông Putin sẽ diễn ra vào ngày 15-16/12 tại tỉnh Yamaguchi - quê hương của ông Shinzo Abe và tại Tokyo.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Nhật Bản Sinzo Abe (bên phải)

Về các vấn đề xưa cũ

Trong nhiều năm mối quan hệ giữa Nga và Nhật Bản ảm đạm do thiếu vắng một hiệp ước hòa bình. Nhật Bản tuyên bố chủ quyền đối với các đảo Iturup, Kunashir, Shikotan và Habomai khi đề cập đến Công ước song phương về thương mại và biên giới năm 1855. Tokyo đặt điều kiện trả lại các hòn đảo khi ký kết hiệp ước hòa bình với Nga, mà vào cuối Chiến tranh thế giới thứ hai vẫn chưa được ký kết. Lập trường của Moscow trong vấn đề này là quần đảo nam Kuril đã trở thành một phần của Liên Xô sau Chiến tranh thế giới thứ hai và không thể nghi ngờ chủ quyền của Nga đối với quần đảo này có đăng ký pháp lý quốc tế phù hợp.

Bình luận về chủ đề này, Tổng thống Nga nói rằng, ông coi sự thiếu vắng một hiệp ước hòa bình giữa Nga và Nhật Bản như là vấn đề xưa cũ.

"Chúng tôi muốn bình thường hóa hoàn toàn quan hệ với Nhật Bản, việc thiếu vắng một hiệp ước hòa bình là điều xưa cũ từ quá khứ và cần phải khắc phục điều này", ông Putin nói.

Theo ông Putin, Nga không có những vấn đề tranh chấp lãnh thổ với Nhật Bản, và nếu Nhật Bản cho là có thì Moscow sẵn sàng thảo luận.

Một trong những điều kiện để tạo nên mối quan hệ tin cậy và chuẩn bị hiệp ước hòa bình với Nhật Bản có thể là hoạt động kinh tế chung, bao gồm cả trên quần đảo nam Kuril, Tổng thống Nga nói.

Đồng thời, nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh: "Các bạn đặt câu hỏi về hoạt động kinh tế liệu có thể phát triển trên các hòn đảo (nam Kuril), mà Nhật Bản sẽ thực thi chủ quyền của mình hay không. Nếu đây là bước đầu tiên thì sẽ không cần đến bước thứ hai. Bởi vì có thể coi vấn đề này đã khép lại. Và rằng chúng tôi không đồng ý như vậy", ông Putin nói.

Mở ra hợp tác

Theo Tổng thống Nga, sự thiếu vắng một hiệp ước hòa bình với Nhật Bản không cho phép phát triển quan hệ đa phương giữa các quốc gia, vì vậy Nga sẽ nỗ lực ký kết hiệp ước này. Ông Putin nhấn mạnh rằng, trong chuyến thăm đến tỉnh Yamaguchi – quê hương thủ tướng Shinzo Abe – ông hy vọng sẽ đạt được sự hiểu biết để có thể giải quyết vấn đề này.

"Trên thế giới, ở vùng Viễn Đông, chúng tôi là các đối tác tự nhiên, nhưng việc thiếu vắng một hiệp ước hòa bình ngăn cản chúng tôi phát triển mối quan hệ đa phương và toàn diện. Vì vậy, tất nhiên, chúng tôi sẽ nỗ lực đi đến ký kết hiệp ước này. Chúng tôi mong muốn bình thường hóa hoàn toàn quan hệ", ông Putin nói trong cuộc phỏng vấn với giới truyền thông Nhật Bản. Cuộc phỏng vấn đã được đăng tải trên trang web của điện Kremlin.

Vị nguyên thủ quốc gia Nga nhấn mạnh, các bên cần tìm ra biện pháp thỏa hiệp, sau khi cho biết không thể dự đoán trước về quá trình và kết quả của cuộc đàm phán.

"Có cơ hội hay không? Có thể. Luôn có những cơ hội, nếu không thì sẽ không có gì để nói. Cơ hội lớn đến mức nào? Bây giờ đối với tôi là rất khó nói, bởi vì điều đó sẽ phụ thuộc một phần vào sự mềm dẻo từ phía đối tác của chúng tôi", người đứng đầu nhà nước Nga giải thích.

Quan hệ với Nga và trách nhiệm của Tokyo

Đề cập đến khả năng phát triển các mối quan hệ với Tokyo, ông Putin nói rằng, Nga cần hiểu mức độ thực thi các thỏa thuận với Nhật Bản, có lưu ý đến trách nhiệm của các nước đồng minh với Nhật Bản, và mức độ độc lập trong việc ra các quyết định này.

Tổng thống Nga nhắc lại rằng, Tokyo đã tham gia vào các biện pháp trừng phạt chống lại Liên bang Nga và tự hỏi làm thế nào để phát triển hơn nữa quan hệ kinh tế ở mức độ cao hơn trong khi đang tồn tại chế độ trừng phạt.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Nga và Mỹ

Nói về khả năng bình thường hóa quan hệ giữa Moscow và Mỹ, đặc biệt dưới thời Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump. Câu hỏi về việc có thể có cuộc gặp gỡ giữa ông Putin và ông Trump đã được đề cập nhiều lần dưới nhiều hình thức khác nhau, và cuộc phỏng vấn dành cho truyền thông Nhật Bản cũng không là ngoại lệ.

Tổng thống Nga bày tỏ sẵn sàng gặp gỡ Tổng thống mới đắc cử Donald Trump bất cứ lúc nào, nhưng ông cho rằng, đúng hơn nên chờ đợi cho đến khi ông Trump thiết lập xong chính quyền và phát biểu nhậm chức.

"Chúng tôi luôn sẵn sàng vào bất cứ lúc nào, không có vấn đề gì từ phía chúng tôi, nhưng tôi nghĩ rằng, bây giờ đang là giai đoạn khó khăn khi thành lập chính quyền mới, chúng ta cần kiên nhẫn và chờ đợi cho đến khi giai đoạn này kết thúc", ông Putin nói.

Ông cũng lưu ý rằng, ông Trump ủng hộ việc bình thường hóa quan hệ và nhấn mạnh, đó là mong muốn chung của hai bên và Nga đã sẵn sàng thực hiện phần việc của mình.

"Chúng tôi nhận thức rõ ràng rằng, trong những năm qua có nhiều người tỏ ý hoài nghi hoặc nói cần thận trọng trong việc phát triển quan hệ Nga-Mỹ, nhưng những lợi ích sâu xa, lợi ích căn bản giữa Mỹ và Nga đòi hỏi bình thường hóa quan hệ giữa chúng tôi", ông Putin nói.

Theo người đứng đầu nhà nước Nga, Nga và Mỹ có thể hợp tác trong nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, Moscow và Washington thực sự có thể đạt được rất nhiều điều trong việc dung hòa các cuộc xung đột trong khu vực, nhà lãnh đạo Nga cho biết.

Ông nhấn mạnh rằng, Nga sẵn sàng hợp tác chặt chẽ hơn nữa với Mỹ để giải quyết vấn đề chống khủng bố.

"Nếu như trước đây chúng tôi hợp nhất sức mạnh của mình thì khi đó, theo tôi, có thể tránh được nhiều vấn đề mà thế giới đang phải đối mặt ngày hôm nay, ít nhất là các vấn đề này sẽ không trở nên gay gắt như vậy, trong đó có số lượng lớn các hành động khủng bố và nạn nhân trong các vụ khủng bố tại nhiều khu vực trên thế giới: ở châu Âu và cả ở Mỹ. Chúng tôi sẽ không có vấn đề nghiêm trọng với những người tị nạn, tôi không nghi ngờ gì về điều này", ông Putin nói thêm.

Đánh giá vai trò của Mỹ trên trường quốc tế, ông Putin thừa nhận Mỹ là một nước lớn và là một dân tộc vĩ đại, đồng thời nhấn mạnh rằng, hoàn toàn không cần phải nói về sự đặc biệt của họ.

Ông cho biết, Nga dự định phát triển quan hệ với chính quyền Mỹ hiện tại, "nhưng bằng cách nào đó rất khó hợp tác với họ về các đường hướng quan trọng, mà theo tôi, đó không phải là lỗi của chúng tôi".

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Putin

Đối tác chính - Trung Quốc

Trong cuộc phỏng vấn, các phóng viên Nhật Bản nhắc lại, trong thông điệp gửi đến Quốc hội Liên bang, khi nói về hợp tác với nước ngoài, ông Putin nhắc đến Trung Quốc đầu tiên, sau đó là Ấn Độ, Nhật Bản và Mỹ, và đề nghị làm rõ có phải Bắc Kinh thực sự là đối tác chính của Nga hay không.

"Hoàn toàn đúng", người đứng đầu nhà nước Nga cho biết.

Đặc biệt, ông cho biết Moscow và Bắc Kinh có kim ngạch thương mại lớn nhất, cũng như nhiều dự án chung trong các lĩnh vực khác nhau.

"Chúng tôi đang thực hiện các dự án quy mô rất lớn trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, hậu cần, kỹ thuật, thương mại nói chung, trong lĩnh vực hàng không chúng tôi có những dự án hợp tác tốt, trong lĩnh vực chế tạo máy bay trực thăng, trong ngành công nghiệp hàng không. Chúng tôi đang xem xét về khả năng hợp tác và hợp tác tích cực trong lĩnh vực vũ trụ theo kế hoạch song phương và hiện có những triển vọng tốt ở đó", Tổng thống Nga nói.

Ông cũng cho biết hai nhà nước đang có sự tin cậy cấp cao về chính trị.

"Chúng tôi có những lập trường tương tự nhau về các vấn đề quốc tế lớn, thậm chí, các nhà ngoại giao nói rằng, những quan điểm này là trùng khớp. Chúng tôi khá thường xuyên đưa ra lập trường chung về các vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự quốc tế hiện nay", ông nhấn mạnh.

Niềm tin lớn lao của người dân Nga

Trong cuộc đối thoại với nhà lãnh đạo Nga, các phóng viên Nhật Bản đã nhắc đến chương trình nghị sự nội chính của Nga. Đặc biệt, có nói về mức độ ủng hộ mà người dân Nga dành cho Tổng thống của họ. Ông Putin nói rằng, người dân ủng hộ mạnh mẽ đối với mong muốn rằng, cảm thấy Nga an toàn hơn và cuộc sống của người dân tốt hơn.

Theo khảo sát của "Trung tâm Levada", tỷ lệ ủng hộ của người dân Nga đối với các hoạt động của ông Putin đạt 86%, lặp lại kỷ lục của tháng 11/2008.