Hiệp định lịch sử TPP đã chính thức hoàn tất

Sáng 5/10, (tối 5/10 theo giờ Việt Nam), tại hội nghị diễn ra ở thành phố Atlanta (Mỹ), Bộ trưởng Thương mại các nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã đạt được thỏa thuận cuối cùng đối với hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới này. 

Ban đầu hội nghị dự kiến diễn ra từ ngày 30/9 đến 1/10, song các bộ trưởng đã quyết định kéo dài hội nghị để quyết tâm đạt được thỏa thuận cuối cùng. Sau năm ngày đàm phán căng thẳng với rất nhiều phiên thảo luận thâu đêm, 12 nước thành viên đã cùng nhau tháo gỡ ba nút thắt chính còn lại trên con đường dẫn tới thỏa thuận lịch sử này, bao gồm vấn đề dỡ bỏ hàng rào thuế quan đối với mặt hàng linh kiện ô tô nhập khẩu vào thị trường Bắc Mỹ, Canada và Mỹ mở cửa thị trường cho các sản phẩm bơ sữa của New Zealand và thời gian giữ bảo hộ độc quyền đối với các sản phẩm sinh dược mới. 

Văn bản chính thức công bố sau hội nghị nêu rõ: “Sau hơn 5 năm đàm phán, chúng tôi vui mừng tuyên bố đã đạt thỏa thuận nhằm hỗ trợ việc làm, tăng trưởng ổn định, phát triển và thúc đẩy sáng kiến tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương vì lợi ích của người dân. Quan trọng nhất, thỏa thuận đã đạt được các mục tiêu đề ra”.

Hiệp định TPP ban đầu có tên là nhóm P-4 do bốn nước thành lập là Chile , New Zealand , Singapore và Mexico. Tháng 9/2008, Mỹ tuyên bố tham gia TPP và đến đầu năm 2009, Việt Nam quyết định tham gia TPP với tư cách thành viên liên kết. Tháng 11/2010, sau khi tham gia 3 phiên đàm phán TPP với tư cách này, Việt Nam chính thức tham gia đàm phán TPP. Cho tới nay đã có 12 nước tham gia vào đàm phán TPP bao gồm New Zealand, Brunei, Chile, Singapore, Australia, Peru, Mỹ, Malaysia, Việt Nam, Canada, Mexico và Nhật Bản.

TPP là một hiệp định thương mại tự do đa phương theo cơ chế mở, bao gồm không chỉ các vấn đề mở cửa thị trường hàng hóa và dịch vụ mà còn cả những lĩnh vực phi thương mại khác. Theo ước tính, sau khi có hiệu lực, TPP sẽ trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới với 800 triệu dân. Đàm phán TPP hiện là một trong những đàm phán thương mại quan trọng nhất của Việt Nam . 

Sau khi 12 nước ký hiệp định TPP, văn kiện này cần nhận được sự phê chuẩn của chính phủ và Quốc hội các nước thành viên để có hiệu lực. Tới nay TPP vẫn là một chủ đề gây tranh cãi trong Quốc hội Mỹ. Thượng Nghị sỹ Dân chủ Ron Wyden, thành viên Ủy ban Tài chính Thượng viện, đã kêu gọi Đại diện Thương mại Mỹ Micheal Froman phải bảo đảm kết quả đàm phán tạo thuận lợi hơn đối với việc tiếp cận thị trường cho các nhà sản xuất sản phẩm sữa của Mỹ.

Theo New York Times, lợi ích chồng chéo của 12 nền kinh tế chiếm 40% GDP toàn cầu khiến cuộc đàm phán gặp nhiều khó khăn. Tuy đã đạt được thỏa thuận nhưng các quốc gia thành viên vẫn phải tiếp tục đối mặt với các cuộc tranh luận trong Quốc hội ở nước mình để thay đổi luật định phù hợp với hiệp định thương mại mới và giữ được lợi ích cho tất cả các bên.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh, trưởng đoàn Việt Nam tham dự vòng đàm phán TPP tại Atlanta, Mỹ, trả lời phỏng vấn VTV, cho biết: “Tất cả các vướng mắc của hiệp định TPP đã đạt được thỏa thuận. Hiện các Bộ trưởng 12 nước thành viên đang ngồi lại để chốt những điểm cuối cùng của hiệp định. Việc đạt được thỏa thuận lịch sử TPP giúp tạo ra một khu vực thương mại tự do rộng lớn, chiếm tới 40% GDP toàn cầu, mang lại lợi tích cho tất cả các nước tham gia”.

Ông Trần Quốc Khánh cũng nhận định, việc cần làm nhất hiện nay sau khi đạt được thỏa thuận là rà soát lại khung pháp lý, sớm công bố rộng rãi các quy định và những kiến thức cơ bản của TPP cho toàn bộ người dân cũng như các doanh nghiệp trong nước.

Nội dung được thực hiện dựa trên tham khảo nguồn tin từ tờ The New York Times. Đây là một nhật báo trực thuộc Công ty New York Times, được phong tặng tên hiệu "Bà tóc bạc" ("Gray Lady") và được xem là tờ báo danh giá (newspaper of record) và quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.