Hiện tại và tương lai quan hệ Nga - Mỹ

Tổng thống Nga Vladimir Putin

Nhân kỷ niệm Ngày Độc lập của nước Mỹ 4/7, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi điện mừng tới người đồng cấp Mỹ Barack Obama trong đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã kêu gọi chính quyền Mỹ đối thoại trên cơ sở tôn trọng lợi ích và quyền bình đẳng.

“Cần xây dựng đối thoại dựa trên nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng lợi ích của nhau, chỉ như vậy, Nga và Mỹ mới có thể tìm được giải pháp cho các vấn đề quốc tế phức tạp nhất và đối phó hiệu quả với các mối đe dọa và thách thức toàn cầu hiện nay”, Cơ quan báo chí Điện Kremlin trích dẫn nội dung bức điện cho biết quan điểm của ông Putin.

Tuy nhiên, theo các nhà quan sát quốc tế thì trong ngày 12/6 vừa qua - Ngày Độc lập của Nga, nhà lãnh đạo Mỹ, Obama đã không gửi một lời chúc mừng nào tới người đồng cấp Putin. Như thế cho thấy hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ có hai cách ứng xử hoàn toàn trái ngược nhau.

Mặc dù trong những năm gần đây, quan hệ Nga - Mỹ suy giảm mạnh và ngày một xấu đi. Song, Moscow và Washington cũng đã chứng minh được rằng họ vẫn có thể hợp tác trong những lĩnh vực cần có sự phối hợp tham gia của hai quốc gia.

Một ví dụ nổi bật là việc loại bỏ các kho dự trữ vũ khí hóa học của Syria, ngoài ra còn có hàng loạt các vấn đề khác như việc Nga và Mỹ cùng hợp tác, thương thuyết để giải quyết, hạn chế chương trình hạt nhân của Iran, theo Tass, hai bên thống nhất cho phép xuất khẩu urani của Iran vào Nga.

Trở lại chiến dịch tranh cử tổng thống ở Mỹ. Trong bài phát biểu của mình trước các cử tri, ứng viên Tổng thống thuộc đảng Dân chủ, bà Hillary Clinton cũng đã đề cập đến việc hợp tác với chính quyền Nga hiện nay.

"Chúng ta cần phải thông minh hơn trong việc tương tác với Tổng thống Nga Putin và những tham vọng của ông ", cựu Ngoại trưởng Mỹ tuyên bố và đồng thời nhấn mạnh "Tôi biết rõ sự nghiệp mà ông Putin theo đuổi. Tôi hiểu rõ ông ấy. Ông ấy không phải là người đơn giản, song không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc chúng ta cần phải phối hợp, tiếp xúc thường xuyên với nhà lãnh đạo Nga".

Trong khi, truyền thông phương Tây cho rằng đối với Nga, bà Hillary Clinton (nếu đắc cử Tổng thống Mỹ) thậm chí có thể sẽ trở thành "đối tác khó chịu" hơn cả ông Obama hiện nay. Tổng thống Mỹ hiện nay vẫn đánh giá cao các di sản của thời kỳ "cài đặt lại" quan hệ Nga-Mỹ,.

Tuy nhiên, bà Hillary Clinton - vốn là một nhà ngoại giao có uy tín sẽ không có chỗ cho "sự lãng mạn" trong quan hệ với Nga, cũng như chắc chắn sẽ chủ trương xây dựng mối quan hệ với Nga xuất phát từ  những chính sách thực tế và cứng rắn.

Bà Hillary Clinton phát biểu những người ủng hộ ở thành phố Glen nói rằng cần tiếp tục đối thoại với Nga.

Trao đổi với tờ Báo Độc lập, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Mỹ và Canada, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, ông Valery Garbuzov đánh giá rằng sự nghiêm túc trong việc nối lại đối thoại Nga-Mỹ có thể chỉ tồn tại ở thời gian đầu.

Ông Valery Garbuzov  cũng nhắc lại việc Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có cuộc gặp với Tổng thống Putin hồi tháng 5 vừa qua ở Sochi. Tuy nhiên, triển vọng về một cuộc đối thoại đầy đủ vẫn chưa hình thành rõ nét hơn.

Cả Nga và Mỹ đều hiểu rằng hình thức thay thế mối quan hệ hiện nay giữa hai nước là không phù hợp với các điều kiện hiện tại. Gặp gỡ, thảo luận, thuyết phục nhau để tìm ra sự thỏa hiệp là rất cần thiết – điều đó phuộc vào cả hai bên.

Ngoài ra, ông Garbuzov lưu ý thêm rằng các cuộc đối thoại có thể diễn ra chỉ trong trường hợp khi cả Nga và Mỹ đều sẵn sàng đi đến những nhượng bộ, thỏa hiệp. Ông Garbuzov nhấn mạnh "mặc dù Tổng thống Obama không chúc mừng ông Putin nhân Ngày Độc lập của Nga, nhưng Ngoại trưởng Mỹ Kerry đã làm việc này. Tuy vậy, đó là một dấu hiệu cho thấy mức độ quan hệ Nga – Mỹ đã bị giáng xuống một cấp thấp hơn".

Bình luận về triển vọng giải quyết vấn đề này và về quan hệ Nga – Mỹ, chuyên gia Garbuzov cho rằng Tổng thống Mỹ Obama là người hiểu rõ rằng các vấn đề trong quan hệ Nga - Mỹ sẽ không thể được giải quyết trước khi ông kết thúc nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của mình.

Cho nên, ông Obama sẽ chỉ cố gắng tạo một "vết nứt" giúp người kế nhiệm có thể "mở được cánh cửa" quan hệ, hợp tác song phương vốn đang bị đóng kín. Nếu đắc cử trở thành Tổng thống Mỹ, chưa chắc bà Hillary Clinton sẽ tiếp tục đường lối im lặng và không đối thoại với nhà lãnh đạo Nga như chính quyền Obama đang làm hiện nay.

Mặt khác, bà Hillary Clinton không chỉ là một chính khách mà còn được đánh giá là nhà thương thuyết giỏi. Song, ông Garbuzov cho rằng Moscow sẽ rất khó khăn để có thể tiến hành đối thoại với bà Hillary Clinton bởi "bà Clinton có thể đồng ý đàm phán, nhưng để có thể thuyết phục được bà sau tất cả những gì đã xảy ra trong quan hệ  Nga – Mỹ là điều thật không dễ dàng".

Ngoài ra, mọi việc sẽ còn phụ thuộc đáng kể vào đội ngũ cố vấn mà bà sẽ chọn nếu đắc cử Tổng thống Mỹ để thực hiện đường lối đối ngoại của Mỹ, chuyên gia Garbuzov kết luận.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ tờ báo Độc lập, một trong những tờ báo có lượng truy cập lớn nhất tại Nga.