Giới ăn xin còn dùng QR Code, ngành ngân hàng sao có thể chậm chân?

Lỗ hổng lớn trong bảo mật

Hiện ở Việt Nam có khoảng 70 triệu thẻ nội địa, việc 7 ngân hàng có sự tích hợp trong việc chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip không những đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế - xã hội, mà còn đảm bảo an ninh mạng cho lĩnh vực tài chính, ngân hàng.

Tại Hội thảo – Triển lãm Quốc gia về An ninh bảo mật (Security World) 2019 diễn ra sáng 29/5 tại Hà Nội, Đại tá Đỗ Anh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an (A05) – cho biết, thực tế đã phát hiện nhiều cuộc tấn công mạng nhằm vào Sở Giao dịch chứng khoán, các ngân hàng, các tổ chức tài chính trong nước, gây ra những hậu quả hết sức nghiêm trọng. Do đó, việc chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip là hết sức quan trọng.

“Thẻ từ được ngành ngân hàng ứng dụng rộng rãi trong những năm qua mang lại những thành quả rất tích cực. Tuy nhiên, tội phạm mạng đã lợi dụng những lỗ hổng, những hạn chế của tấm thẻ từ để thực hiện phạm tội, để lại nhiều hệ lụy tiêu cực cho xã hội”, Đại tá Đỗ Anh Tuấn nói. “Nhiều người Việt Nam cấu kết với tội phạm quốc tế để làm giả các loại thẻ từ nhằm rút tiền tại các cây ATM, thậm chí còn lấy trộm thông tin khách hàng và làm thẻ giả để mua hàng hóa...”

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước trải nghiệm tính năng thanh toán của thẻ chip nội địa.

Hiện trên cả nước có 26 tổ chức cung cấp dịch vụ ví điện tử, 10.000 đơn vị chấp nhận thanh toán ví điện tử. Tính đến 31/12/2018, cả nước có 4,2 triệu tài khoản ví điện tử đã liên kết với các tài khoản ngân hàng, toàn hệ thống ngân hàng đã xử lý thông suốt 73 triệu tỷ đồng, tăng 25% so với năm 2017. Chắc chắn thời gian tới những hình thức thanh toán như thế này sẽ được sử dụng nhiều.

Đại tá Đỗ Anh Tuấn cho biết, ngay bên cạnh nước ta là Trung Quốc, đến người ăn xin còn sử dụng mã QR Code để nhận tiền thông qua quẹt thẻ. “Ăn xin cũng sử dụng công nghệ, nên chúng ta phải làm thế nào tân dụng công nghệ một cách tốt nhất để phục vụ cho sự phát triển của kinh tế, nhưng cũng phải làm sao để làm tốt công tác đấu tranh phòng chống tội phạm”.

Cán bộ ngân hàng cũng bị lừa

 Theo thống kê của Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông, trong năm 2018 đã xảy ra 10.220 cuộc tấn công mạng vào các hệ thống thông tin tại Việt Nam. Trong đó, 5.932 cuộc tấn công lừa đảo, 3.198 cuộc tấn công thay đổi giao diện, và 1.090 cuộc tấn công cài cắm mã độc.

Riêng trong lĩnh vực ngân hàng và dịch vụ bán lẻ kết nối hệ thống ngân hàng, trong năm 2018 có nhiều vụ tấn công điển hình, gây hậu quả nghiêm trọng cho các doanh nghiệp, tổ chức như sự cố lộ dữ liệu của hàng nghìn nhân viên hệ thống bán lẻ Con Cưng. Trước đó là sự cố của website Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (Co-opbank) bị tấn công và nhóm tin tặc tuyên bố đã lấy được 275.000 dữ liệu khách hàng.

Ông Hoàng Minh Tiến - Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông.

Theo ông Hoàng Minh Tiến - Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông - Ngân hàng là một trong những lĩnh vực có sự chuyển biến mạnh mẽ, liên tục nhất trong mô hình dịch vụ mới. Xu thế chuyển đổi số của nền kinh tế trong lĩnh vực ngân hàng tài chính mang đến rất nhiều lựa chọn thanh toán không dùng tiền mặt cho người dân.

“Sự thay đổi đó là tất yếu nhưng chứa ẩn nhiều nguy cơ tiềm năng về an toàn thông tin trong các tổ chức tài chính, ngân hàng. Đây chính là mục tiêu mà tin tặc nhắm đến với các cuộc tấn công ngày càng tinh vi, phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng không chỉ về kinh tế mà còn thiệt hại đối với uy tín của các tổ chức ngân hàng. Chính vì vậy, đảm bảo an toàn thông tin là một trong những yếu tố sống còn của nền kinh tế kỹ thuật số, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng”, ông Tiến nói.

Theo Phó Cục trưởng Cục A05 Đỗ Anh Tuấn, gần đây xuất hiện các nhóm người nước ngoài vào Việt Nam để thực hiện các hoạt động thanh toán thẻ với nhiều thủ đoạn lừa đảo tinh vi. Các đối tượng lợi dụng hình thức kinh doanh đa cấp để phạm tội. Một số vụ việc điển hình như vụ lừa đảo tiền ảo Pincoin, iFan với số tiền lên 15.000 tỷ đồng.

Đại tá Đỗ Anh Tuấn, Phó Cục trưởng A05.

Hoặc vụ đào tiền ảo Sky Mining, các đối tượng đã lợi dụng vào sự cả tin và hám lời của một bộ phận người dân đã góp tiền cùng các đối tượng để mua máy đào tiền ảo với giá 5.000 USD/máy, sau đó thuê chúng vận hành máy để đào tiền ảo.

Sự xuất hiện của tiền ảo cho thấy trong môi trường mạng hiện nay có rất nhiều hình thức thanh toán, nhiều loại tài sản mới. Trên thực tế tài sản ảo đang được các tổ chức tội phạm sử dụng để thực hiện các hành vi phạm tội khác, như tài trợ khủng bố, sử dụng tiền ảo để mua bán ma túy, mua bán vũ khí, rửa tiền,…

“Chính vì vậy, không chỉ đảm bảo các giải pháp bảo đảm an ninh an toàn mạng, phục vụ tốt cho sự phát triển kinh tế của đất nước, đảm bảo tốt cho hoạt động tài chính ngân hàng và hoạt động của các cơ quan nhà nước, nhưng chúng ta cũng phải tìm ra giải pháp để nhân diện rõ hơn hành vi, phương thức hoạt động của những loại tội phạm này”.

Đại tá Đỗ Anh Tuấn cho biết, lĩnh vực ngân hàng trong giai đoạn vừa qua còn nổi lên một số đối tượng giả là nhân viên ngân hàng, nhân viên các cơ quan thực thi pháp luật gọi điện cho các cá nhân để đòi tiền, yêu cầu chuyển tiền vào một tài khoản,…

A05 vừa tiếp nhận thông tin một đối tượng gọi điện cho nạn nhân tự xưng là người của Bộ Công an đang thực hiện điều tra một vụ án ma túy. Đối tượng nói người này có liên quan đến một tổ chức tội phạm mua bán ma túy và yêu cầu nạn nhân chuyển 2,8 tỷ đồng vào tài khoản của chúng. Sau khi chuyển tiền vào tài khoản theo yêu cầu, các đối tượng nhanh chóng chuyển tiền sang một tài khoản khác để mua bán tiền ảo…

Thậm chí, rất nhiều nạn nhân không phải là những người kém hiểu biết, nhiều người hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng, làm việc cho các cơ quan nhà nước, có đầy đủ kiến thức để nhận diện tội phạm nhưng vẫn bị mắc lừa.