Giải Nobel: Châu Á đang lên ngôi

Ngài Alec Jeffreys, người đã phát triển kỹ thuật về công nghệ nhận dạng DNA. Ảnh the Guardian

David Pendlebury, một chuyên gia phân tích của hãng Thompson Reuters, người đã dự đoán chính xác 10 người đoạt giải Nobel kể từ năm 2002, tin rằng các nước Châu Á, cụ thể là Trung Quốc sẽ sớm thống lĩnh vị trí dẫn đầu ở giải thưởng danh giá nhất của các nhà khoa học này.

"Vào đầu thế kỷ 20, Anh, Đức, Pháp đã thống trị về khoa học. Mỹ bắt đầu dẫn đầu thế giới kể từ sau thế chiến thứ 2. Còn bây giờ thì tôi tin rằng chúng ta sẽ chuẩn bị thấy các giải Nobel bắt đầu được chuyển qua tay các nhà khoa học ở Châu Á", Pendlebury phát biểu trước thềm lễ công bố giải năm nay.

Giải về Dược sẽ được công bố hôm nay (3/10), Vật lý vào thứ Ba (4/10) và Hóa học vào thứ Tư (5/10). Giải Nobel về Hòa bình sẽ được công bố vào thứ 5 (6/10), giải Kinh tế vào thứ 2 tuần sau (10/10) và Văn học vào cuối tháng 10. Tối đa là 3 nhà khoa học được đồng đứng tên một giải thưởng với trị giá khoảng 1,5 triệu đô.

Tờ the Guardian của Anh cho biết, trong vòng 10 năm qua, 31 trong tổng số 76 cá nhân nhận giải Nobel là người Mỹ. Trong số 21 người nhận giải Kinh tế, 16 là người Mỹ. Ngoài ra, Vương quốc Anh, một đất nước cũng khá nổi danh với giải Nobel, đã từng nhận được 8 giải về Sinh lý học, một giải Vật lý và một giải về Kinh tế. Những số liệu tổng thể này thể hiện được bức tranh khá là toàn cảnh. Tuy nhiên, có rất nhiều nhà khoa học có hai quốc tịch và thường được cả hai nước tuyên bố.

Theo Pendlebury, những con số này cũng thể hiện những tín hiệu khá rõ ràng về sự vượt bậc của Mỹ so với thế giới và xu hướng năm nay cũng có vẻ nghiêng theo chiều hướng này. Ông đã chỉ ra một số nhóm các nhà khoa học Mỹ có thể sẽ nhận được giải thưởng năm nay, gồm Robert Langer và Joseph Vacanti, cả hai đều ở Boston (Mỹ) nghiên cứu cho công trình máy sản xuất giấy ăn; Sajeev John (Toronto, Canada) và Eli Yablonovitch (Berkeley, California) cho công trình nghiên cứu về lượng tử ánh sáng; và Allen Bard (Austin Texas) cho công trình kính hiển vi quét điện.

Nước Mỹ hiện tại đang thống trị trong các lĩnh vực giải thưởng Nobel. Tuy nhiên, đầu tư của Mỹ vào khoa học vật lý hiện giờ không còn mạnh như những ngành sinh học và dược nữa. Vì thế, tôi nghĩ ở thập kỷ tới chúng ta sẽ thấy xuất hiện nhiều giải Nobel từ Châu Á hơn, Pendlebury nhận định.

Cá nhân Pendlebury, ông thừa nhận mình đặt hy vọng vào một số nhân vật. Ông Alec Jeffreys, nhà di truyền học của trường Đại học Leicester của Anh. Ông là người đã phát triển kỹ thuật công nghệ nhận diện bằng DNA năm 1984, đã làm thay đổi cả ngành khoa học pháp y. Giải Nobel thường được trao cho những công trình nghiên cứu có tính lý thuyết. Tuy nhiên, có nhiều giải cũng đã được trao cho những công trình mang tính ứng dụng như sợi quang và tôi rất mừng nếu như Jeffreys được vinh danh cho một khám phá có tầm ảnh hưởng sâu sắc đến xã hội.

Pendlebury cũng ca ngợi sự nghiệp của Jacques Miller, nhà nghiên cứu 80 tuổi người Pháp gốc Úc, người đã phát hiện ra vai trò chủ chốt của tuyến ức trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Đây là một khám phá mang ý nghĩa vô cùng to lớn trong y học.

"Đó là một khám phá vô cùng quan trọng, mặc dù Miller tìm ra từ 50 năm trước nhưng ông hiện nay vẫn tiếp tục nghiên cứu và sẽ thật tuyệt nếu ông có thể nhận được giải Nobel".

"Tất nhiên, nửa thế kỷ dường như là sự chờ đợi rất lâu để được ghi nhận công trình nghiên cứu của mình nhưng đó vẫn chưa phải là kỷ lục. Một nhà khoa học người Mỹ Peyton Rous đã phải đợi đến năm 1966 để được trao giải cho nghiên cứu dẫn đến phát hiện về các loại vi rút gây ra khối u, mặc dù ông đã tiến hành nghiên cứu này từ năm 1911. Vì vậy, tôi vẫn hy vọng Jacques sẽ là nhận được giải", Pendlebury nói.

Hoa Tạ