Gazprom lách luật, Ba Lan “hết cửa” phá Dòng chảy phương Bắc 2

Gazprom lách luật, Ba Lan “hết cửa” phá Dòng chảy phương Bắc 2

Công ty Nord Stream 2 AG (công ty con của Tập đoàn Gazprom) và các công ty châu Âu khác như Engie, OMV, Royal Dutch Shell, Uniper và Wintershall mới đây đã ký kết hiệp định về cung cấp tài chính cho dự án khí đốt “Dòng chảy phương Bắc 2”, qua đó chấm dứt các nỗ lực của Ba Lan trong việc phản đối dự án này.

Theo thông báo của Gazprom, mỗi công ty sẽ đóng góp phần của mình vào dự án có trị giá khoảng 950 triệu USD này.

Trong khi đó, hãng Shell bổ sung thêm rằng mỗi một công ty “sẽ đưa ra phương án cung cấp tín dụng dài hạn với trị giá 285 triệu USD và sau đó các bên sẽ lựa chọn phương án thực hiện”. Việc lựa chọn khoản tín dụng trị giá 665 triệu USD sẽ phụ thuộc vào các quyết định sau này của Nord Stream 2 AG trong việc cung cấp tài chính cho dự án.

Trước đó, việc cung cấp tài chính cho dự án này dự định được thực hiện thông qua Nord Stream 2 AG cũ (công ty liên doanh gồm đại diện của Gazprom cùng với Engie, OMV, Royal Dutch Shell, Uniper và Wintershall. Tuy nhiên, trong năm 2016, cơ quan chống độc quyền của Ba Lan đã từ chối ủng hộ việc thành lập công ty liên doanh này vì cho rằng đây sẽ là mối đe dọa đối với khả năng cạnh tranh của phía Ba Lan, đồng thời yêu cầu phía Gazprom phải đưa ra những chi tiết cụ thể của dự án và các đòi hỏi khác.

Đề án thành lập công ty liên doanh Nord Stream 2 AG sau đó đã được gửi cho cơ quan chống độc quyền của Ba Lan và cả phía Đức. Đức không tìm thấy bất cứ vi phạm nào trong đề án này và đã nhanh chóng đồng ý, trong khi phía Ba Lan vẫn trì hoãn đưa ra ý kiến của mình.

Đối với Warsaw, cái chính là không đưa ra quyết định công bằng mà cố gắng kéo dài càng lâu càng tốt để phá vỡ các thời hạn bắt đầu xây dựng dự án khí đốt “Dòng chảy phương Bắc 2”. Trên thực tế, việc bắt đầu cung cấp tài chính cho dự án này hoàn toàn nằm trong thẩm quyền của Ba Lan.

Tuy nhiên, Gazprom và các đối tác phương Tây đã đi nước cờ cao tay hơn: họ từ chối hành động theo các luật lệ của Ba Lan khi quyết định rút khỏi công ty liên doanh Nord Stream 2 AG và biến công ty này hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của Gazprom. Sau đó, các công ty này đã xây dựng sơ đồ mới trong việc cung cấp tài chính cho dự án mà không cần thiết phải xin ý kiến từ phía Ba Lan.

Cách thức cung cấp tài chính cho dự án này được xác định như sau: thay vì công ty Nord Stream 2 AG đứng ra cung cấp tài chính, công ty Nord Stream 2 AG mới (thuộc toàn quyền sở hữu của Gazprom) sẽ đứng ra ký kết với 5 đối tác châu Âu hiệp định về cung cấp tài chính cho dự án.

Tại sao Gazprom và các đối tác phương Tây ban đầu quyết định lựa chọn phương án thành lập công ty liên doanh Nord Stream 2 AG, sau đó lại lựa chọn cách thức ký kết hiệp định chung để tài trợ cho dự án? Xét trên quan điểm của Gazprom thì lựa chọn phương án công ty liên doanh sẽ đem lại nhiều thuận lợi hơn so với ký kết hợp đồng với 5 đối tác châu Âu.

“Sơ đồ mới cho phép cung cấp tài chính cho dự án nhưng sẽ hạn chế được trách nhiệm và mức độ tham gia của các công ty. Nói cách khác, Gazprom hiện ở tình trạng không được bảo vệ nhiều nhất. Đối với phía Nga, rủi ro liên quan đến các áp lực hành chính của EU đang gia tăng và hiện Gazprom sẽ phải tự mình giải quyết các vấn đề nảy sinh”- Luật sư Taras Hizniak thuộc công ty luật BMS Law Firrm nhấn mạnh.

Tập đoàn khí đốt Nga, Gazprom

Ngoài ra, khi các đối tác phương Tây chỉ cung cấp tài chính cho dự án chứ không phải nắm cổ phần của dự án, họ hoàn toàn có thể dễ dàng từ bỏ dự án. Tuy nhiên, Gazprom vẫn lựa chọn phương án này để tránh được các rắc rối đến từ Ba Lan và việc nhận được tài chính để bắt đầu triển khai thực hiện dự án sẽ đúng theo kế hoạch đặt ra.

Điều thuận lợi nữa khi thực hiện phương án cung cấp tài chính mới là các nhà đầu tư nước ngoài sẽ có ít cơ sở để gây ảnh hưởng đến các giai đoạn thực tế trong khi triển khai thực hiện dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”.

Ngoài ra, phần đường ống chạy dưới biển của dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”, về nguyên tắc, sẽ không gặp vấn đề gì từ phía Ủy ban châu Âu. Cơ quan này hồi tháng 3/2017 đã thừa nhận rằng họ không có bất cứ cơ sở pháp lý nào để cản trở việc thực hiện dự án này.

Phần đường ống chạy trên đất liền mới là tâm điểm chú ý và với việc ký hiệp định cung cấp tài chính cho dự án với 5 đối tác châu Âu đã được thực hiện, Gazprom đã sẵn sàng giải quyết những tranh cãi liên quan đến phần đường ống chạy trên đất liền của dự án “Dòng chảy phương Bắc 2” để nhanh chóng đưa dự án này vào hoạt động.

Bản thân Giám đốc điều hành của Wintershall là Mario Meren cho biết, với việc ký kết hiệp định trên, Ba Lan đã “hết cửa” trong việc ngăn cản triển khai thực hiện dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”.