Động thái của Trung Quốc trước cuộc khủng hoảng Ukraine

Trung Quốc đã phát cảnh báo an ninh cấp độ cao tới toàn công dân nước này đang sinh sống ở Ukraine, đồng thời khuyến cáo công dân tích trữ sẵn thực phẩm cùng các mặt hàng thiết yếu hàng ngày, sau khi Nga tuyên bố điều động binh sĩ gìn giữ hòa bình tới hai khu vực ly khai ở miền đông Ukraine.

Theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), đại sứ quán Trung Quốc ở Ukraine đã phát cảnh báo trên vào sáng hôm nay (22/2), sau “những thay đổi lớn trong tình hình ở miền đông Ukraine”.

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ - Trung trong một cuộc gặp mặt. (Ảnh: Reuters)

“Đại sứ quán khuyến cáo các công dân và công ty Trung Quốc ở Ukraine về cảnh báo an toàn ở địa phương, và không di chuyển tới các khu vực bất ổn”, tuyên bố từ đại sứ quán Trung Quốc ở Ukraine cho hay. 

“Cần thận trọng hơn trước các mối đe dọa an toàn và tích trữ sẵn lương thực, nước uống, các mặt hàng thiết yếu hàng ngày khi cần”, đại sứ quán Trung Quốc nhấn mạnh công dân Trung Quốc ở Ukraine cần duy trì liên lạc với các tổ chức của Trung Quốc ở địa phương, các hiệp hội sinh viên và phòng thương mại trong trường hợp cần sự hỗ trợ.

Tuy nhiên, đại sứ quán Trung Quốc chưa yêu cầu công dân nước này rời khỏi Ukraine, dù hàng loạt phái đoàn ngoại giao gồm Mỹ, Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc đã đưa ra những hướng dẫn sơ tán cách đây hơn một tuần. Thậm chí, các nhà ngoại giao của Mỹ, Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc còn được di dời khỏi lãnh thổ Ukraine.

Động thái của đại sứ quán Trung Quốc ở Ukraine được đưa ra sau khi vào tối ngày 21/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức công nhận nền độc lập của “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” và “Cộng hòa Nhân dân Lugansk.

Trước đây, Donetsk và Lugansk là hai tỉnh thuộc vùng Donbass ở đông nam Ukraine, nơi có đông người Nga sinh sống, đã tuyên bố quyền tự trị sau khi tách khỏi Ukraine vào năm 2014. 

Sau tuyên bố công nhận nền độc lập của “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” và “Cộng hòa Nhân dân Lugansk”, ông Putin cho biết sẽ điều động binh sĩ và vũ khí tới hai vùng ly khai ở miền đông Ukraine, nơi đang xảy ra giao tranh leo thang trong những ngày gần đây giữa quân chính phủ Ukraine và các tay súng ly khai.

Theo CNN, một quan chức cấp cao Mỹ cho biết binh sĩ Nga có thể xuất hiện ở vùng Donbas của Ukraine sớm nhất là vào tối ngày 22/2 hoặc ngày 23/2. Hiện tại, Mỹ vẫn ghi nhận phía Nga có thêm những động thái bị nghi ngờ chuẩn bị cho một cuộc tấn công tiềm tàng như triển khai các tàu tấn công đổ bộ và trang bị vũ khí cho lực lượng không quân.

Về phần mình, Washington nhấn mạnh sẽ áp đặt thêm lệnh trừng phạt, nếu như binh sĩ Nga có mặt ở hai khu vực ly khai ở đông Ukraine.

Trước đó, phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich vào ngày 19/2, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố “vấn đề chủ quyền, nền độc lập và hợp nhất lãnh thổ của tất cả các quốc gia cần được bảo vệ” bao gồm Ukraine.

Cũng theo ông Vương, các nước liên quan tới cuộc khủng hoảng Ukraine cần quay trở lại thi hành những thỏa thuận Minsk từng được ký kết vào năm 2014 và 2015 nhằm chấm dứt tình hình xung đột ở miền đông Ukraine.

Theo đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV), Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tiến hành điện đàm với ông Vương vào hôm nay (22/2). Trong cuộc nói chuyện, ông Vương đã trao đổi quan điểm về tình hình Ukraine và vấn đề Triều Tiên với người đồng cấp Mỹ.

Trong khi đó, tại cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về tình hình Ukraine diễn ra ở New York vào đêm ngày 21/2, đại sứ Trung Quốc Zhang Jun đã né tránh thể hiện quan điểm rõ ràng về Nga và Ukraine, bất chấp sức ép từ Washington. Ông Zhang kêu gọi cần có một giải pháp giải quyết “tất cả mối quan ngại của các bên”, và các bên liên quan cần kiềm chế đồng thời tránh những hành động làm gia tăng căng thẳng.

“Trung Quốc đang theo dõi sát sao những diễn biến ở Ukraine. Trung Quốc hoan nghênh và khuyến khích tất cả những nỗ lực nhằm mang tới một giải pháp chính trị, kêu gọi các bên tiến hành đối thoại và tìm ra giải pháp phù hợp giải quyết mối quan ngại của mỗi bên dựa trên sự bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau”, ông Zhang nói thêm.

Giáo sư nghiên cứu các mối quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân Trung Quốc là ông Shi Yinhong nhận định, phản ứng của Bắc Kinh trước cuộc khủng hoảng Ukraine sẽ “ngày càng trừu tượng”, nhấn mạnh vào sự cần thiết của phương án giải quyết theo con đường hòa bình và bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của các bên.

Theo ông Shi, Trung Quốc sẽ hỗ trợ Nga vượt qua giai đoạn khó khăn do tác động từ các lệnh trừng phạt “chưa từng có” của phương Tây, trong trường hợp Moscow tấn công Ukraine.

“Trung Quốc sẽ không thách thức các lệnh trừng phạt mà phương Tây áp đặt với Nga, nhưng sẽ giúp đỡ gián tiếp cho đối tác chiến lược Moscow để giảm bớt khó khăn và hỗ trợ trong khả năng cho phép”, ông Shi nói thêm, thỏa thuận mới ký kết cung cấp 100 triệu tấn than giữa Nga – Trung là “tín hiệu” về sự hỗ trợ của Bắc Kinh. 

Phó Giáo sư Zhang Xin tại Đại học Sư phạm Hoa Đông ở thành phố Thượng Hải cho rằng, chính phủ Trung Quốc đang ở trong tình huống vô cùng khó khăn.

Theo ông Zhang, Bắc Kinh sẽ không đưa ra những đánh giá về các hành động của Nga, nhưng cũng không thể hiện sự ủng hộ đối với động thái của Moscow. Ngoài ra, Trung Quốc sẽ không công nhận nền độc lập của “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” và “Cộng hòa Nhân dân Lugansk” như trong sắc lệnh được Tổng thống Putin thông qua hôm 21/2.

Trực thăng Mỹ xuất hiện bí ẩn ở biên giới Ukraine sau khi Nga tuyên bố rút quân

Trực thăng Blackhawk của quân đội Mỹ xuất hiện bí ẩn ở biên giới Ba Lan - Ukraine trong đêm, sau khi Nga tuyên bố rút quân. 

Minh Thu (lược dịch)