Độc đáo làng nghề tách ruột hến bên sông Trường Giang

Chỉ bé bằng đầu đũa, hến được dùng để chế biến nên nhiều món ăn dân dã ngon miệng. Tuy nhiên, ít ai biết quá trình tách ruột hến được thực hiện như thế nào.

Làng Tân Phú (xã Tam Phú, TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam) tọa lạc bên sông Trường Giang, nơi tập trung nghề cào hến và nhiều trại thu mua, chế biến hến.

Làng làm nghề khai thác và tách ruột hến gần 200 năm nay. Với hơn 300 hộ dân thì gần 150 hộ theo nghề cào hến, cung cấp cho các lò tách ruột khỏi vỏ. Lò hến dựng ven sông, nơi có bến đậu thuận lợi.

Bà Nguyễn Thị Xin cho hay, lò của bà mỗi ngày thu mua khoảng 5 tấn hến, hến được thu mua theo ang. Mỗi ang hến nặng khoảng 8kg, giá từ 40.000 đến 50.000 đồng.

“Hến sống trong bùn đất, chứa nhiều chất bẩn nên đầu tiên thợ phải rửa nước cho sạch rồi mới cho vào nồi nấu”, bà Xin chia sẻ.

Hến được cho vào nồi to chứa được hơn 100kg, sau đó nấu sôi khoảng 10 phút thì hai miếng vỏ mở ra. Để ruột tách ra khỏi vỏ thì phải đảo liên tục.

Sau khi luộc, người thợ đổ hến vào rổ, cho vào chậu nước đảo đi, đảo lại nhiều lần. Lúc này, ruột hến nổi lên trên và được lấy ra ngoài, còn vỏ nằm phía trong rổ.

Ruột hến mới tách vẫn chứa nhiều chất bẩn. Để loại bỏ, người thợ cho vào chậu nước muối đảo nhiều lần. Một tấn hến sau khi nấu cho khoảng 80kg ruột.

"10kg ruột hến trộn với 2kg muối, bảo quản được hến tươi, ngon. Không có muối, ruột hến sẽ bị ươn", bà Xin tiết lộ.

Cũng theo bà Xin, mỗi ngày lò của bà tách được từ 200 đến 500kg ruột hến, có 5-10 người làm việc. Loại nhỏ bán 60.000 đồng/kg, loại lớn giá 70.000 đồng/kg.

Vỏ hến sau khi tách sẽ được đổ ở góc trại rồi mang bán cho các cơ sở sản xuất vôi với giá 100.000 đồng/m3.

Người thợ tách ruột hến được trả công hơn 200.000 đồng/ngày. Hến của làng Tân Phú không chỉ bán tại địa phương mà còn đưa đi các nơi tiêu thụ mạnh như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, TP.HCM…

Do làm việc trong môi trường nóng nực nên người thợ phải đeo khẩu trang trùm kín mặt và mang bao tay. Nghề nấu hến làm quanh năm, trừ những ngày mưa lũ.