Dầu ăn tự ép từ hạt lạc của người xứ Quảng có gì độc đáo

Đậu phộng (lạc) sau khi phơi khô, người dân xứ Quảng mang đến cơ sở ép lấy dầu để sử dụng cả năm hoặc đem bán.

Quảng Nam có khoảng 10.000ha trồng đậu phộng với năng suất 22.000 tấn. Đậu phộng là một trong những cây trồng truyền thống, có diện tích đứng thứ ba sau cây lúa và ngô.

Đậu phộng trồng hơn 3 tháng sẽ hu hoạch, một năm trồng hai vụ. Cây được canh tác ở vùng đất pha cát, gò đồi cao. Sau thu hoạch, lạc được người dân đưa về rửa sạch, phơi khô, loại bỏ những hạt hư hỏng rồi đưa đến cơ sở ép dầu.

Bước đầu tiên, người thợ cho đậu phộng vào xay nghiền thành bột rồi mới cho vào một nồi lớn để hấp 30 phút.

Chủ cơ sở ép dầu, anh Châu Văn Cư (xã Tam Thăng, TP Tam Kỳ) chia sẻ, mỗi ngày cơ sở nhận ép 2,5 tấn đậu phộng khô của người dân và cho khoảng 700 lít dầu.

Ngoài vợ con thì anh thuê thêm hai nhân công làm từ 3h đến 17h. Mùa ép dầu kéo dài gần hai tháng, tiền công thu về 7.000 đồng/lít dầu.

Cũng theo anh Cư, công đoạn đưa bột đậu chín ra khỏi nồi hấp là vất vả nhất, bởi phải tiếp xúc với hơi nóng bốc lên. Bột chín được lấy ra, người thợ bọc trong tấm vỏ bao bì rồi ép chặt bằng tay trong khuôn tre tròn trước khi chuyển vào máy ép.

Trước đây, công đoạn ép làm bằng thủ công, dùng sức lực quay. Những năm trở lại đây, người dân dùng điện nên công việc đỡ vất vả hơn, công suất tăng lên.

Mỗi lần máy ép được tối đa 40 bánh đậu phộng hấp, lực đẩy mạnh khiến dầu chảy ra. Sau khi bốc hết hơi nóng, dầu được đổ qua lọc cặn cho vào can đựng. Bà Nguyễn Thị Lan (xã Tam Thăng) cho biết, gia đình bà trồng hai sào đậu phộng, sau khi phơi khô được khoảng 400kg.

Số dầu thu về 120 lít nhưng gia đình sử dụng 80 lít trong năm, còn lại bán với giá 120.000 đồng/lít. Dầu để quanh năm không hư hỏng. "Tại địa phương, chúng tôi sử dụng dầu để nấu ăn, không mua dầu công nghiệp ngoài thị trường dùng dù giá rẻ hơn nhiều”, bà Lan nói.