Đảng cực hữu sẽ nắm quyền chi phối chính trường Đức?

Các cuộc bầu cử vào nghị viện 3 bang (Baden - Württemberg, Rhineland - Palatinate và Saxony - Anhalt) được tổ chức ngày 13/3 vừa qua ở Đức đã ghi nhận chiến thắng bất ngờ của đảng cực hữu “Sự thay thế cho nước Đức” (AfD), đảng theo đuổi đường lối cứng rắn chống nhập cư. Liệu chiến thắng này sẽ giúp AfD giành thế chi phối trên chính trường Đức?

Bí mật của thành công

AfD là một đảng trẻ được thành lập vào tháng 2/2013. Trong cuộc bầu cử vào Quốc hội Đức tháng 9/2013, AfD không thể có ghế trong Quốc hội khi chỉ giành được 4,7% số phiếu bầu.

Sau thất bại này, AfD đã tiến hành cải tổ và thay đổi chiến lược khi tập trung mạnh vào các cuộc bầu cử khu vực.

Chính sách nhập cư “cửa mở” của Thủ tướng Đức A.Merkel khiến uy tín của liên minh cầm quyền Đức bị ảnh hưởng không nhỏ, đồng thời làm gia tăng ảnh hưởng cho các lực lượng cực hữu.

Trong năm 2014, trong cuộc bầu cử vào nghị viện Saxony, AfD đã giành được 9,7% số phiếu bầu, từ 10-12% số phiếu bầu vào nghị viện Thuringia và Brandenburg. Cũng trong năm 2014, AfD đã có được 7 ghế trong Nghị viện châu Âu.

Để đạt được thành công này, AfD đã áp dụng các chính sách được lòng cử tri Đức như đưa Đức rút khỏi khu vực sử dụng đồng Euro (Eurozone), từ chối trợ giúp cho Hy Lạp và các quốc gia châu Âu khác đang “chìm” trong cảnh nợ nần.

Yếu tố khác giúp AfD thành công là do Chính phủ Đức không chú ý đến AfD khi AfD kêu gọi quay trở lại với chủ nghĩa Mark. Nguyên nhân là do Đức là quốc gia xuất khẩu và chỉ có thể có lợi khi vẫn đang ở trong Eurozone và EU.

Chính vì vậy, Thủ tướng Đức A.Merkel và các chính trị gia khác tin tưởng rằng với các chính sách kể trên, AfD sẽ nhanh chóng “rớt khỏi vũ đài chính trị”. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy tính toán trên của bà Merkel là sai lầm vì cánh hữu đã thực sự “tìm thấy” được “mảnh đất màu mỡ” trên chính trường Đức.

Trước khi cuộc khủng hoảng nhập cư nổ ra, AfD đã thực hiện  cuộc cách mạng để “thanh lọc” lực lượng của mình. Chủ tịch, người sáng lập đảng AfD là Bernd Lukke với quan điểm quá “ôn hòa” của mình (kêu gọi đối xử ôn hòa với người Hồi giáo nói riêng và người nhập cư nói chung) đã không nhận được sự ủng hộ trong nội bộ đảng.

AfD tiến hành bầu Chủ tịch mới và Frauke Petry, người chỉ trích mạnh mẽ chính sách nhập cư của Chính phủ Đức đã được bầu. Chính sách mà Petry theo đuổi sau này đã đem đến những thành công ngoài sức tưởng tượng cho AfD.

Khẩu hiệu giúp AfD giành được chiến thắng trong cuộc bầu cử nghị viện 3 bang ngày 13/3 vừa qua chủ yếu mang tính chất chống nhập cư: “Vì đất nước, vì những giá trị dân chủ của chúng ta”, “Hãy dũng cảm nói sự thật”, “Hãy cứu lấy nền văn hóa Đức”.

Chính những khẩu hiệu này đã giúp AfD nhận được sự ủng hộ của cả các cử tri mà trước đó hầu như không đi bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử. Kết quả tại Rhineland – Palatinate, AfD giành được 12% phiếu bầu, tại Baden – Württemberg là 15% và ở Saxony – Anhalt là 24%.

“Thành công của AfD là do họ đã rất tài tình trong việc tận dụng nỗi sợ hãi của cử tri Đức khi tuyên truyền: người nhập sư sẽ chiếm mất các công ăn việc làm, sẽ thực hiện các vụ tấn công khủng bố và sẽ hãm hiếp phụ nữ.

Giọng điệu của AfD là rất sâu sắc và có sức nặng, đánh trúng tâm lý cử tri Đức”- chuyên gia phân tích Aleksandr Kokeev của Nga nhận định.

Với những chính sách khéo léo của mình, trong vòng 3 năm qua AfD đã đạt được những kết quả tưởng như là không thể: Theo các số liệu khác nhau, mức độ cử tri trên toàn lãnh thổ Đức ủng hộ AfD đã đạt từ 11-12,5%.

Hơn nữa, số lượng thành viên của AfD cũng gia tăng một cách nhanh chóng khi lên đến gần 20 nghìn đảng viên trên toàn quốc và có cơ quan đại diện tại tất cả 16 khu vực liên bang của Đức.

Thủ tướng Đức Angela Merkel.

Nhà Hóa học chống lại nhà Vật lý?

Theo nhìn nhận của giới phân tích, thành công của AfD có phần đóng góp không nhỏ của Chủ tịch mới Frauke Petry.

“Trong cuộc cạnh tranh vì tương lai nước Đức, Petry có thể được coi là đối thủ hoàn toàn ngang sức của bà Merkel. Tuy nhiên, người phụ nữ 40 tuổi này tràn đầy quyết tâm - điều hoàn toàn trái ngược với bà Merkel. Bà ấy là hiện thân của lực lượng mới trên vũ đài chính trị nước Đức”- The New York Times mô tả bà Petry.

Trong khi đó, các phương tiện truyền thông phương Tây cũng đưa ra một số nét giống nhau giữa bà Merkel với Petry. Cả hai đều xuất thân từ Cộng hòa Dân chủ Đức, đều có học hàm khoa học. Bà Merkel có học hàm khoa học trong lĩnh vực Vật lý và bà Petry trong lĩnh vực Hóa học.

Sự đam mê khoa học tự nhiên của bà Petry được bộc lộ từ khi còn nhỏ nên sau khi tốt nghiệp trung học đã lựa chọn trở thành nhà Hóa học. Sau khi tốt nghiệp đại học và bảo vệ luận văn, Petry tham gia kinh doanh và mở công ty PURinvent ở Leipzig chuyên sản xuất các sản phẩm chống thấm từ Polyurethane.

Mặc dù công việc kinh doanh rất thuận lợi nhưng đến năm 2013, bà Petry tạm dừng việc kinh doanh và cùng giáo sư kinh tế Bernd Lukke và nhà báo Konrad Adam thành lập đảng AfD.

Mặc dù đến với chính trị chưa lâu nhưng Petry đã vài lần vướng vào các vụ bê bối. Trước khi tổ chức bầu cử, Petry đã tuyên bố rằng ủng hộ việc Đức rút khỏi Schengen, kiểm soát toàn bộ khu vực biên giới của nước Đức.

Petry còn gây sốc hơn khi khẳng định rằng các nhân viên bảo vệ biên giới phải được quyền bắn vào người nhập cư nếu như vẫn cố xâm nhập trái phép biên giới nước Đức.

Những tuyên bố này khiến khá nhiều người Đức phản đối. Sau đó, Petry đã cố gắng đổ lỗi cho giới truyền thông khi cho rằng truyền thông đã xuyên tạc lời nói của bà.

Năm 2015, bà Petry cũng đã từng “đụng độ” với báo giới khi đời sống cá nhân bị phơi bày. Khi đó, truyền thông cho rằng bà mẹ 4 con bỏ chồng mình để chạy theo nhân tình là cộng sự trong AfD.

Người chồng bị phụ bạc trước đó chưa từng tham gia chính trị nhưng sau nỗi đau này đã tham gia vào đảng Liên minh Dân chủ-Thiên chúa giáo, đối thủ chính của AfD.

Chủ tịch AfD - Frauke Petry

Bài học cho bà Merkel

Sau khi kết quả bầu cử vào ba nghị viện khu vực kể trên được công bố, bà Merkel khẳng định rằng sẽ không từ bỏ chính sách đã lựa chọn. “Vấn đề đối với người nhập cư hiện vẫn chưa thực sự được giải quyết.

Điều đó có tác động lớn đến kết quả bầu cử nhưng tôi tin tưởng rằng chúng ta cần đến các giải pháp của châu Âu và cần phải có thời gian. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng hiện số người nhập cư đã giảm xuống”- Thủ tướng Đức phát biểu.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng thành công của AfD là “niềm đau” không nhỏ cho bà Merkel. Hiện bà Merkel sẽ phải nỗ lực nhiều hơn nữa để khẳng định với cộng sự trong đảng của mình về tính đúng đắn của con đường đã lựa chọn đối với vấn đề nhập cư.

“Chính phủ liên minh của bà Merkel đang phải giải quyết nhiều vấn đề. Vấn đề chính là sự chia rẽ trong nội bộ liên minh cầm quyền giữa Liên minh Dân chủ-Thiên chúa giáo và Liên minh Xã hội-Thiên chúa giáo.

Hiện vẫn chưa rõ liên minh này cuối cùng có thống nhất được với nhau hay không hay những mâu thuẫn sẽ ngày càng căng thẳng hơn. Dù sao thì sự ủng hộ ngày càng tăng của cử tri sẽ thực sự đe dọa liên minh cầm quyền ở Đức” – Kokeev nhận định.

Theo Kokeev, khả năng AfD có củng cố được vị thế của mình trên chính trường Đức và trở thành lực lượng chính trị ổn định hay không phụ thuộc trước hết vào việc liệu Chính phủ hiện nay ở Đức có giải quyết được cuộc khủng hoảng nhập cư hay không.

“Một mặt, các biện pháp hạn chế dòng người nhập cư, tăng cường quá trình trục xuất những người không nhận được quy chế tị nạn và kiểm soát biên giới đang được tăng cường.

Ngoài ra, Đức cũng đang thúc đẩy các cuộc đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ. Mặt khác, dòng người nhập cư vẫn đang tràn vào Đức. Nếu như cử tri Đức tin tưởng vào tính đúng đắn trong hoạt động của Chính phủ, quan tâm đến các chỉ số kinh tế đã được cải thiện và tình trạng thất nghiệp đang ở mức thấp thì AfD sẽ không thể củng cố vị thế vì cương lĩnh hoạt động AfD không có gì đặc biệt.

AfD chỉ lợi dụng những vấn đề do dòng người nhập cư tạo ra để vận động sự ủng hộ của cử tri”- Kokeev kết luận.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin Lenta, trang chuyên đưa tin về tình hình kinh tế, chính trị, quân sự và các thông tin liên quan đến tình hình các nước trong không gian hậu Xô Viết.