Đài Loan vẫn ‘xuống tay’ dù Philippines đã xin lỗi

Người dân Đài Loan biểu tình, đốt cờ Philippines để phản đối vụ nổ súng bắn chết một ngư dân.

Vụ một ngư dân 65 tuổi của Đài Loan bị trúng đạn của lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines và tử vong đang gây ra một cuộc khủng hoảng ngoại giao khá nghiêm trọng đồng thời đẩy tình hình căng thẳng ở khu vực Biển Đông lên cao.

Trong thông cáo của mình, Đài Loan đã cho biết Philippines đã chính thức đưa ra lời xin lỗi cho sự cố này nhưng Tổng thống Mã Anh Cửu cho rằng lời xin lỗi đó là “không thỏa đáng”. Đài Loan yêu cầu chính phủ Philippines phải đưa ra lời xin lỗi chính thức và đền bù thiệt hại, trừng phạt thủ phạm vụ nổ súng và khởi động các cuộc đàm phán về nghề cá với Đài Bắc.

"Tổng thống Mã Anh Cửu đã bày tỏ sự thất vọng sâu sắc vì sự thiếu thành khẩn thực lòng và sự thay đổi thái độ của Philippines", người phát ngôn Lee Chia-fei của Đài Loan nói trong một cuộc họp báo đồng thời cho biết thêm rằng Tổng thống Mã có thể sẽ triệu hồi phái bộ ngoại giao của họ ở Manila về nước.

Antonio Basilio, đại sứ Philippines người đã đưa ra lời xin lỗi chính thức sau cuộc gặp với Ngoại David Lin hôm 14/5 cũng đã bị phía Đài Loan yêu cầu trở về Manila để “giúp giải quyết vấn đề một cách đúng đắn” nhất, “Nếu chính phủ Philippines không thể thỏa mãn 4 yêu cầu của chúng tôi trước 6h00 chiều nay (15/5), chúng tôi sẽ chính thức khởi động đợt trừng phạt thứ hai”, người phát ngôn Lee Chia-fei nói.

Đại sứ Philippines Basilio cho biết, Manila sẽ cử một phái đoàn đặc biệt do ông Amadeo Perez - Chủ tịch Văn phòng Văn hóa và Kinh tế Manila dẫn đầu tới Đài Loan để "gửi lời chia buồn sâu sắc và xin lỗi của nhân dân Philippines tới gia đình người bị thiệt mạng và người dân Đài Loan".

Tuy nhiên, Thủ tướng Đài Loan Jiang Yi-huah tuyên bố, Đài Loan không thể chấp nhận  một “lời xin lỗi của nhân dân Philippines” mà không phải là "lời xin lỗi của chính phủ Philippines" và Lực lượng bảo vệ bờ biển – cơ quan chịu trách nhiệm chính cho vụ nổ súng hôm 9/5 vừa qua.

"Những nhân viên thuộc chính phủ Philippines đã giết hại người dân và gây hư hại cho tài sản của Đài Loan nên chính phủ Philippines không thể trốn tránh trách nhiệm này”, ông Jiang Yi-huah nói.

Ông Jiang cho biết, “đợt trừng phạt thứ 2” sẽ bao gồm cả “cảnh báo đỏ” về du lịch tới Philippines, đề nghị người dân Đài Loan hủy các chuyến du lịch tới Philippines, phong tỏa sự trao đổi quan chức cấp cao giữa 2 bên.

Vụ nổ súng gây chết một ngư dân đã khiến dư luận Đài Loan khá giận dữ, đẩy tình trạng căng thẳng trong khu vực, đặc biệt là giữa những bên có tranh chấp lãnh hải ở Biển Đông lên cao.

Đài Loan còn tuyên bố sẽ tiến hành một cuộc tập trận hải quân ở vùng biển gần Philippines để phản đối hành động gây ra cái chết của ngư dân.

Hiện có khoảng 87.000 lao động Philippines đang làm việc ở Đài Loan. Cơ quan quản lý lao động Đài Bắc cho biết, mỗi tháng họ nhận được trung bình khoảng 2.000 đơn xin làm việc mới của lao động đến từ Philippines.

Hồi năm 2011, Đài Loan cũng đã từng tạm thời mở rộng thời gian giám sát đối với lao động Philippines và đe dọa sẽ đóng băng việc tuyển dụng trong vụ căng thẳng ngoại giao.