Đà Nẵng: “Chôm” ảnh từ báo mạng, bị tòa buộc bồi thường 14 triệu đồng

Sáng 12/5, TAND quận Hải Châu (Đà Nẵng) đã đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án dân sự và tuyên buộc Công ty TNHH MTV Tư vấn giải pháp CNTT Toàn Cầu Xanh (24 Lê Đình Dương, quận Hải Châu, Đà Nẵng) phải bồi thường 14 triệu đồng cho anh Mạc Bảo Khánh (sinh năm 1992, trú tại 562 Ông Ích Khiêm, quận Hải Châu, Đà Nẵng) vì đã “vi phạm quyền tác giả đối với tác phẩm nhiếp ảnh”.

Theo đó, ngày 20/7/2014, anh Mạc Bảo Khánh phát hiện Công ty Toàn Cầu Xanh sử dụng bức ảnh “Đà Nẵng hướng đến tương lai” có chữ ký chìm của anh rồi tự ý đổi tên là “Đà Nẵng và những cây cầu” để đăng trên trang http://m.wifi.danang.gov.vn với mục đích thương mại nhằm quảng bá cho dự án “Cổng Wifi TP Đà Nẵng) do UBND TP Đà Nẵng làm chủ đầu tư còn Công ty Toàn Cầu Xanh là nhà thầu.

Sau nhiều lần tự thương thảo với nhau bất thành, anh Khánh quyết định khởi kiện ra TAND quận Hải Châu. Qua hai lần hòa giải không thành, ngày 9/3/2015, TAND quận Hải Châu quyết định thành lập Hội đồng định giá bức ảnh kể trên với sự tham gia của đại diện 5 cơ quan gồm Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh TP Đà Nẵng, Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng, Sở VH-TT-DL, Sở KH-CN và Phòng Tài chính UBND quận Hải Châu. Ngày 17/3/2015, Hội đồng đã họp và xác định bức ảnh của anh Khánh trị giá 20 triệu đồng.

Tại phiên tòa, theo ủy quyền của nguyên đơn, ông Mạc Thanh Sơn (chú ruột của ông Khánh, sinh năm 1961, trú tại 486 Ông Ích Khiêm, quận Hải Châu) cho hay, anh Khánh hiện là sinh viên Học viện Quan hệ quốc tế, có niềm đam mê nghệ thuật nhiếp ảnh và đã chụp bức ảnh “Đà Nẵng hướng đến tương lai” vào chiều ngày 3/5/2013.

Thẩm phán Nguyễn Hoàng Vũ đưa bức ảnh ra trước phiên tòa sơ thẩm sáng 12/5 (Ảnh: HC)

Đại diện cho Công ty Toàn Cầu Xanh theo ủy quyền, bà Nguyễn Thị Yến Vy thống nhất với giá trị của bức ảnh theo Hội đồng định giá là 20 triệu đồng. Đồng thời thừa nhận Công ty đã sử dụng bức ảnh của anh Mạc Bảo Khánh mà chưa có sự đồng ý của tác giả. Tuy nhiên bà Yến Vy cho rằng Công ty của mình chỉ lấy bức ảnh sau khi đã được đăng tải trên báo điện tử VnExpress và vẫn giữ nguyên chữ ký điện tử của tác giả trên bức ảnh.

Ông Mạc Thanh Sơn khẳng định, bức ảnh này được đăng trên VnExpress chỉ với tư cách là một ảnh báo chí. Tác giả của nó chưa hề nhượng quyền thương mại bất cứ lần nào, cho bất cứ một nơi nào, nên quyền sở hữu vẫn thuộc về tác giả và tác giả tùy ý quyết định việc sử dụng.

Do đó, ông yêu cầu Công ty Toàn Cầu Xanh bồi thường thiệt hại 90% giá trị của bức ảnh và các chi phí vô hình với tổng giá trị bồi thường là 20 triệu đồng (trong các lần thương thảo và hòa giải trước đó, phía nguyên đơn từng đưa ra yêu cầu bồi thường với các mức 20, 25 rồi 30 triệu đồng) do hành vi xâm phạm quyền sở hữu tác phẩm.

Theo bà Yến Vy, hiện Công ty Toàn Cầu Xanh đã gỡ bức ảnh trên khỏi bản demo (chạy thử) giao diện website phiên bản mobile của Cổng Wifi TP Đà Nẵng. Trong khi đó, bức ảnh đã được VnExpress trả nhuận ảnh 200.000 đồng và tiếp tục sử dụng cho tới nay. Vì vậy, Công ty Toàn Cầu Xanh chỉ chấp nhận chi trả nhuận bút (thù lao) cho tác giả theo mức VnExpress đã chi trả, cho thời gian 10 ngày sử dụng, tổng cộng là 2 triệu đồng.

Hai bên nguyên đơn (ông Mạc Thanh Sơn) và bị đơn (bà Nguyễn Thị Yến Vy) tranh luận tại phiên tòa (Ảnh: HC)

Căn cứ vào các chứng cứ thu thập được cùng ý kiến của các bên liên quan, chủ tọa phiên tòa, thẩm phán Nguyễn Hoàng Vũ nêu rõ, Hội đồng xét xử có đủ cơ sở khẳng định anh Mạc Bảo Khánh là chủ sở hữu hợp pháp của bức ảnh “Đà Nẵng hướng đến tương lai”, và Công ty Toàn Cầu Xanh đã sử dụng trái phép bức ảnh này cho mục đích thương mại mà không có sự thỏa thuận, thương lượng và đồng ý của tác giả.

“Một tác phẩm không thể tự nhiên mà ra đời. Đó là kết quả của sự đầu tư chất xám, vật chất lẫn tinh thần. Do đó cần phải có sự tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu chính đáng. Việc Công ty Toàn Cầu Xanh sử dụng trái phép bức ảnh của ông Mạc Bảo Khánh là vi phạm quyền sở hữu của tác giả đã được quy định tại khoản 1, Điều 6, Luật Sở hữu trí tuệ, xâm phạm trực tiếp đến quyền lợi vật chất của tác giả về mặt thương mại” – Thẩm phán Nguyễn Hoàng Vũ nói.

Tuy nhiên theo ông, việc bên nguyên đơn cho rằng Công ty Toàn Cầu Xanh đăng tải trái phép bức ảnh của mình “làm mất giá trị thương mại, không còn giá trị chuyển nhượng, thiệt hại đến 90% giá trị bức ảnh” là quá cao so với thực tế. Do vậy, Hội đồng xét xử chỉ chấp nhận mức thiệt hại là 70% so với trị giá 20 triệu đồng mà Hội đồng định giá đã kết luận.

Thẩm phán Nguyễn Hoàng Vũ tuyên đọc quyết định của Hội đồng xét xử buộc Công ty Toàn Cầu Xanh phải bồi thường cho anh Mạc Bảo Khánh 14 triệu đồng (Ảnh: HC)

Từ đó, Hội đồng xét xử tuyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của anh Mạc Bảo Khánh, buộc Công ty Toàn Cầu Xanh phải bồi thường cho anh 14 triệu đồng do vi phạm quyền sở hữu tác phẩm, song bác bỏ yêu cầu bồi thường 2 triệu đồng “chi phí vô hình” vì không có căn cứ. Ngoài ra, Công ty Toàn Cầu Xanh còn bị buộc phải chi trả 2,5 triệu đồng chi phí định giá bức ảnh “Đà Nẵng hướng đến tương lai”.

Trao đổi với PV Infonet sau phiên tòa, bà Nguyễn Thị Yến Vy, đại diện Công ty Toàn Cầu Xanh cho rằng “kết quả xét xử như trên là bình thường, vì trong quá trình thương thảo trước khi ra tòa, đã có lúc bên em đồng ý với mức 18 triệu đồng nhưng bên họ cứ đòi 25 – 30 triệu”. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Mỹ Dũng (hội viên Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam) cũng cho rằng, tòa xử như vậy là “đẹp”, có căn cứ của Hội đồng định giá và phù hợp thực tế nên cả hai bên cần chấp nhận, không nên tiếp tục kéo dài vụ kiện gây tốn kém thời gian, tiền bạc không cần thiết.

“Điều lớn nhất qua phiên tòa này không phải là mười mấy triệu đồng mà là sự tôn trọng bản quyền. Nếu tòa chỉ tuyên buộc Công ty Toàn Cầu Xanh bồi thường vài triệu thì bữa sau có thể họ lại bỏ ra 5 – 10 triệu để tiếp tục xâm phạm. Đó là điều hết sức tối kỵ. Vì vậy, anh em nhiếp ảnh có mặt ở đây là để ủng hộ việc bảo vệ bản quyền, để trong tương lai không còn chuyện xâm phạm quyền sở hữu tác phẩm như thế này nữa!” – Nghệ sĩ nhiếp ảnh Mỹ Dũng nói.