Chuyện “ông Tây vớt rác”: Xử lý người phát ngôn quan liêu?

Sau khi “hình ảnh ông Tây vớt rác” gây rúng động dư luận và rúng động dư luận, ngay lập tức,  ông Nguyễn Đức Chung - Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đã đến thăm và trò chuyện cùng anh James Joseph Kendall (Quốc tịch Mỹ) – người sáng lập nhóm Vì Hà Nội sạch – Keep Ha Noi Clean.

Đây là hành động rất kịp thời của ông Nguyễn Đức Chung. Điều này càng cho thấy những phát biểu của quan chức phường Yên Hòa là “khó chấp nhận”.

PV Infonet đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Thế Truyền, để nhìn nhận rõ hơn về phát biểu của quan chức phường Yên Hòa.

Thưa luật sư, chuyện "ông Tây sang VN vớt rác" đã khiến dư luận không ngớt bàn tán về phát ngôn "vớt xác chưa xin phép" và việc Chủ tịch Hà Nội biểu dương. Là luật sư gắn bó nhiều với truyền thông, ông có bình luận gì về câu chuyện này?

Hình ảnh ông Chủ tịch TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung trực tiếp gắn logo của Thành phố lên ngực công dân Mỹ khi người này có những hành động thiết thực chung tay vì một Hà Nội xanh - sạch - đẹp đã cho chúng ta thấy một tâm thế khác của vị lãnh đạo thành phố, thể hiện rõ sự quyết tâm trong việc bảo vệ môi trường.

Thành phố hòa bình - Cần một cảnh quan môi trường xứng với tên gọi đó. Việc công nhận, biểu dương kịp thời là cần thiết, khuyến khích mọi người cùng chung tay vào cuộc làm sạch môi trường sống của mình, nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng. Tạo ra thói quen, văn hóa người Hà nội không xả rác bừa bãi.

Chuyện người nước ngoài quét dọn rác, vớt rác, hay tham gia các chương trình bảo vệ môi trường tại nước ta không hiếm, nhưng cái hiếm mà trong chuyện này mới thấy đó chính là cách ứng xử của chính quyền địa phương, mà cụ thể là những phát ngôn của ông Hoàng Trung Kiên, chủ tịch UBND phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy một cách quan liêu đã khiến dư luận xã hội không đồng tình.

Ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND Tp Hà Nội biểu dương "ông Tây vớt rác tại Hà Nội"

Theo ông, câu chuyện này khơi gọi cho chúng ta những thông điệp gì? Đánh thức sự xấu hổ của người Việt để bảo vệ môi trường chăng?

Chứng kiến hành động đẹp của nhóm bạn người nước ngoài, tôi tin chắc rằng mỗi người khi nhìn lại bản thân mình đều thấy xấu hổ. Đơn giản bởi họ có ý thức và trách nhiệm cao hơn chúng ta. Họ chỉ sống và làm việc tại Việt Nam trong một khoảng thời gian nhưng dám nghĩ, dám làm những việc mà chúng ta, những người gắn bó hàng ngày, hàng tháng, hàng năm lại không thể thực hiện được.

Đó là chưa kể việc không những không có những hành động bảo vệ môi trường, không hề hiếm bắt gặp những hành vi gây ô nhiễm, thậm chí hủy hoại môi trường. Hi vọng qua câu chuyện này, người Việt với lòng tự trọng của mình sẽ có những hành động tích cực trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường.

Trái với hành động tích cực là "biểu dương việc làm của ông Tây" thì ông chủ tịch phường Yên Hòa lại có những phát ngôn "khó hiểu" (dù đã sửa trên mạng nhưng vẫn khó hiểu), luật sư nghĩ sao?

Có thể nói, những phát ngôn của ông chủ tịch UBND phường Yên Hòa thể hiện rõ tư tưởng quan liêu, thành tích điển hình của một bộ phận quan chức, công chức trong bộ máy nhà nước hiện nay. Việc UBND phường có trách nhiệm quản lý hành chính trên địa bàn phường là điều không cần phải tranh cãi, nhưng đến mức dọn rác cũng phải đến xin phép thì quả thật là vô lý. Dám hỏi lại vị chủ tịch UBND phường, nếu như việc dọn vệ sinh này phải xin phép thì hàng ngày bộ phận tiếp nhận và xử lý thủ tục hành chính tại phường có đáp ứng nổi không? Và liệu ngay đến chính bản thân vị chủ tịch phường đã đi xin phép dọn vệ sinh hay chưa? Hay chủ tịch thì không phải xin phép?

Nhìn từ góc độ luật thì người nước ngoài đến vớt rác, dù là vớt rác rồi ghi hình có phải "xin phép, thông báo với chính quyền phường” không?

Khoản 1 Điều 4 Luật Bảo vệ môi trường có quy định rất rõ ràng: “Bảo vệ môi trường là trách nhiệm và nghĩa vụ của mọi cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân trên lãnh thổ Việt Nam”. Đã là trách nhiệm, là nghĩa vụ, tức là mỗi cá nhân, tổ chức đều phải nghiêm túc thực hiện, tại bất cứ đâu, bất cứ thời gian nào.

Việc bảo vệ môi trường là việc Đảng và Nhà nước ta luôn khuyến khích hàng ngày, hàng tuần, cho nên yêu cầu của vị chủ tịch UBND phường Yên Hòa là không hợp tình, hợp lý, không có căn cứ pháp luật.

Theo luật sư, bài học nào được rút ra trong cách ứng xử của 2 cấp chính quyền với một sự việc?

Qua sự việc trên, có thể thấy, cái “không chấp nhận được” của chính quyền cấp phường hóa ra lại là một hành động được tôn vinh ở cấp thành phố. Những phát ngôn của người đứng đầu một phường trung tâm tại thủ đô lại tỏ ra thiếu thận trọng, thể hiện tư duy quan liêu, cửa quyền. Đây là điều đáng tiếc và cần được rút kinh nghiệm một cách triệt để. Trong thời gian gần đây, nhiều phát ngôn, hành vi của một số lãnh đạo địa phương được công khai khiến dư luận xã hội hết sức bức xúc.

Thiết nghĩ, cần nâng cao năng lực của cán bộ cấp xã/phường trong sự phát triển chung của toàn xã hội, thay đổi tư duy một cách triệt để chứ không phải hô khẩu hiệu, những hành động thiết thực có lợi cho dân, cho xã hội, cho địa bàn mình thì cần phải được tạo điều kiện giúp đỡ, phải có sự ghi nhận, biểu dương chứ không phải theo cách “phải thông báo” hay phủ nhận công sức của cá nhân, tổ chức bằng việc khẳng định đã được dọn dẹp trước đó. Cũng cần có những biện pháp kiểm điểm cũng như xử lý kỷ luật đối với các cá nhân có những phát ngôn, hành vi “bừa bãi” kiểu này để xây dựng niềm tin và góc nhìn thiện cảm của người dân đối với các cơ quan quyền lực nhà nước.

Xin cảm ơn ông!