Quảng Ninh: Phát triển du lịch gắn với bảo tồn

Có thể thấy, cho dù nỗ lực bảo tồn hiệu quả đến đâu nhưng một khi hoạt động du lịch còn kém về chất lượng và tính chuyên nghiệp, thiếu trách nhiệm với Di sản thì Vịnh Hạ Long không thể phát huy được giá trị vốn có của mình.

Đồng thời, việc bảo tồn di sản nếu không được thực hiện đến nơi đến chốn thì những thách thức tiềm ẩn sẽ trở thành nguy cơ nhanh chóng làm suy thoái, mai một và lãng phí giá trị của Vịnh Hạ Long. 

Trong nhiều năm qua, việc kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và phát triển giá trị đích thực của Vịnh Hạ Long đã được tỉnh Quảng Ninh triển khai có hiệu quả.

Điển hình, Quảng Ninh đã khai thác có hiệu quả giá trị cảnh quan thiên nhiên của Di sản Vịnh Hạ Long nhằm phục vụ du lịch; đẩy mạnh hoạt động du lịch, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ; mở rộng và bổ sung các tuyến, điểm du lịch trên Vịnh; đầu tư nhiều dự án tôn tạo, bảo tồn di sản phục vụ khách tham quan như: các công trình đường đi lại, bến cập tàu Thiên Cung – Đầu Gỗ; điểm nghỉ đêm trên vịnh với số vốn hàng trăm tỷ đồng.

Ngoài ra, bên cạnh các loại cây hoa cảnh quan thông thường, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã từng bước nghiên cứu, nhân giống, trồng bảo tồn một số loại cây đặc trưng, có vẻ đẹp cũng như có giá trị về mặt khoa học của Vịnh Hạ Long, nhằm giới thiệu tới du khách, để du khách có thể tiếp cận một cách gần hơn, như cây bông mộc, lan hài vệ nữ hoa vàng, cây cọ Hạ Long…

Cụ thể, cây bông mộc - loài thực vật đặc hữu của Việt Nam, chỉ phân bố trên rất ít vùng núi đá vôi trong cả nước, trong đó có Vịnh Hạ Long, cũng là loài thực vật nằm trong Danh lục đỏ của IUCN (năm 2007), cho đến nay đã được đơn vị nhân giống và trồng với số lượng lớn nhất, lên tới hơn một nghìn cây.

Quảng Ninh: Phát triển du lịch gắn với bảo tồn

Loài cây này sở hữu cái tên mộc mạc nhưng lại có hoa, quả đẹp với hạt được bọc ở trong bao hoa, tạo thành những quả bóng hoa màu hồng đậm hoặc màu đỏ trông rất đẹp mắt. Giữa mênh mông sóng nước, đá núi của Hạ Long, vào mùa hoa bông mộc kết thành từng mảng trên những ngọn núi nhưng với du khách vẫn khó có thể quan sát rõ được.

Chính vì vậy, những điểm nhân giống cây bông mộc được đơn vị lựa chọn, đầu tư để vừa đảm bảo phù hợp với điều kiện sống của cây, vừa có thể giới thiệu cho du khách một loài thực vật đẹp của Vịnh Hạ Long trong quá trình tham quan di sản, như ven chân núi hòn Núi Lướt, hòn Hang Sò thuộc khu vực Ba Hang, khu vực Thiên Cung, Đầu Gỗ, hòn Vụng Ong, hòn Vạn Bội, đảo Ti tốp, động Sửng Sốt, động Mê Cung, động Tiên Ông, khu vực hang Cỏ, Vông Viêng, Bãi Đông... Nhiều điểm, bông mộc được trồng tập trung trên diện tích lớn, như tại hòn Núi Lướt với 800m2.

Bên cạnh đó, lan hài vệ nữ hoa vàng sở hữu vẻ đẹp độc đáo cũng là một trong số những loài thực vật có giá trị về nguồn gen quý tại Vịnh Hạ Long. Vì vậy, những năm qua, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã lập sơ đồ, khoanh vùng bảo tồn tại chỗ các điểm có phân bố loài lan này trên các đảo của Vịnh Hạ Long.

Sau này, đơn vị cũng dự kiến nhiều giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị loài lan này gắn với các điểm du lịch trên Vịnh, như tại khu vực làng chài Cống Đầm, bến cập tàu trên đường xuống của hang Sửng Sốt, nơi có thảm thực vật tự nhiên có dáng và hoa đẹp sẵn có tại những khu vực này…

Việc kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản Vịnh Hạ Long đã mang lại nhiều khởi sắc cho ngành du lịch Quảng Ninh những năm gần đây. Khách du lịch tới Hạ Long ngày càng tăng, doanh thu từ ngành du lịch đóng góp không nhỏ trong quá trình phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên, nhìn tổng thể thì việc "kết hợp hài hòa" giữa bảo tồn và phát triển vẫn là thách thức lớn lao được đặt ra đối với tỉnh Quảng Ninh, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, tích cực từ phía chính quyền, doanh nghiệp, người dân và du khách để đảm bảo cho Vịnh Hạ Long có một tương lai phát triển bền vững; giá trị của Vịnh Hạ Long được bảo vệ; hiệu quả đầu tư và phát triển được nâng cao.

Hoàng Thanh