Chuyển giao KHKT ứng dụng công nghệ trồng cây chanh leo giúp xóa đói giảm nghèo

Hiệu quả từ một Nghị quyết

Chanh leo bắt đầu bén duyên với vùng đất miền núi cao huyện Quế Phong (Nghệ An) từ năm 2010, bắt nguồn từ chương trình 30a của Chính Phủ. Lúc đầu chỉ là diện tích nhỏ 25 ha được trồng rải rác và manh mún tại xã Tri Lễ, chưa có chính sách hỗ trợ của tỉnh, chưa có chính sách thu mua của doanh nghiệp và chưa có Trung tâm sản xuất giống (giống đang được nhập khẩu từ Đài Loan). Tuy nhiên, chanh leo không phụ lòng người dân nơi đây, sau thời gian ngắn trồng thử nghiệm đã mang lại hiệu quả, năng suất cao, quả thơm ngon, có vị đặc trưng của vùng miền núi cao Quế Phong.

Cây chanh leo giúp xóa đói giảm nghèo cho người dân biên giới Nghệ An

Sau khi Nghị quyết số 08-NQ/HU ngày 20/8/2013 của BTV Huyện ủy Quế Phong về phát triển cây chanh leo giai đoạn 2013- 2020 ra đời và được phổ biến rộng rãi từ các cấp ủy, chính quyền đến tận người dân thì vùng nguyên liệu chanh leo trên địa bàn huyện có bước phát triển mới, diện tích trồng mới chanh leo từ năm 2013 đến năm 2020 tăng nhanh.

Xác định chanh leo là cây trồng mũi nhọn đặc thù, mang lại nguồn thu nhập chủ yếu giúp nhân dân xóa đói giảm nghèo, từ đó có sự đầu tư thích đáng về công sức và nguồn vốn, đưa cây chanh leo trở thành cây trồng chính cho thu nhập cao.

Thực hiện chuyển giao khoa học kỹ thuật, ứng dụng vào phát triển cây chanh leo, Sở KH&CN Nghệ An đã thường xuyên cử cán bộ kỹ thuật của huyện phối hợp cùng với cán bộ kỹ thuật của Công ty CP chanh leo Nafoods, các khuyến nông viên bám sát cơ sở, theo dõi giám sát chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện. Tính đến tháng 4/2020, đã tổ chức được 46 lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật cho 2.035 lượt người tham gia.

Bên cạnh đó, tổ chức lồng ghép các chương trình; thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn, trợ giá giống cây chanh leo; xây dựng các mô hình trình diễn cho nhân dân học tập nhằm phát triển bền vững diện tích trồng chanh leo.

Từ 45ha cây chanh leo vào năm 2013, đến nay trên địa bàn huyện Quế Phong đã trồng mới, mở rộng diện tích lên đến gần 200ha, trải đều trên địa bàn các xã Tri Lễ, Nậm Nhóng và Nậm Giải…, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Nâng cao thu nhập, giúp xóa đói giảm nghèo

Qua 7 năm phát triển giống chanh leo trên địa bàn đã mang lại cho nhân dân cách suy nghĩ và cách làm ăn mới trong quá trình thương mại hoá nông nghiệp, từng bước chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đưa được một số giống cây mới vào phát triển trên địa bàn, đưa sản phẩm nông nghiệp tạo thành hàng hoá theo nhu cầu thị trường, thay đổi dần tập quán phát triển nông nghiệp nhỏ lẻ, tự cung tự cấp trong nhân dân, phát triển sản xuất nông nghiệp theo mô hình đại điền tạo thành hàng hoá gắn với tiêu thụ sản phẩm.

Đến nay, toàn huyện miền núi Quế Phong đã có gần 200ha diện tích cây chanh leo.

Bên cạnh thu nhập của các hộ trực tiếp trồng chanh leo thì việc thu hút các nhà đầu tư trồng chanh leo trên địa bàn cũng đã tạo ra việc làm và thu nhập đáng kể cho người dân sở tại.

Công ty  cổ phần chanh leo Nafoods hoạt động đã thu hút khoảng 150 lao động thường xuyên tại địa phương; trung bình mỗi công nhân làm cho Công ty được trả 5-6 triệu đồng/ tháng. Ước tính trung bình mỗi hộ trồng chanh leo thu nhập bình quân khoảng 52 triệu đồng/ năm, đặc biệt những hộ cho thu nhập 100 triệu đồng/ năm.

Việc phát triển vùng nguyên liệu chanh leo đã làm thay đổi đáng kể đời sống của người dân trên địa bàn, nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo và đã tạo nên thương hiệu Chanh leo Quế Phong.

Việc phát triển vùng nguyên liệu trồng chanh leo đã đóng góp đáng kể vào công cuộc xóa đói giảm nghèo trên địa bàn các xã trong vùng quy hoạch. Cụ thể, xã Tri Lễ tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 57,73% năm 2013 xuống 48,67% năm 2019; xã Nậm Giải giảm từ 70,04% năm 2013 xuống 40,34% năm 2019; xã Nậm Nhóng giảm từ 80,38% năm 2013 xuống 47,32% năm 2019.

Bên cạnh đó các giải pháp về giống, kỹ thuật, bảo vệ thực vật, cơ chế chính sách được quan tâm thực hiện kịp thời. Từ nguồn giống phải nhập khẩu từ Đài Loan thì từ năm 2014 cây giống đã được sản xuất tại chỗ; công tác hướng dẫn kỹ thuật và bảo vệ thực vật được thực hiện thường xuyên, kịp thời, được người dân đồng tỉnh ủng hộ.

Năm 2018, Bộ Khoa học Công nghệ đã hỗ trợ kinh phí để Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ KH&CN Nghệ An triển khai dự án "Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận cho sản phẩm Chanh leo Quế Phong, tỉnh Nghệ An" . Dự án triển khai đã xây dựng cơ sở pháp lý, khoa học và triển khai bước đầu hoạt động kiểm soát nguồn gốc và chất lượng sản phẩm chanh leo của huyện Quế Phong; góp phần bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận "Quế Phong" dùng cho sản phẩm chanh leo của huyện Quế Phong.

Đây là một sự hỗ trợ lớn từ ngành khoa học giúp cho việc chanh leo Quế Phong được phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, có truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, tạo uy tín trên thị trường trong nước và Quốc tế.

Ông Bùi Văn Hiền – Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong (Nghệ An) cho biết, chúng tôi xác định phát triển trồng chanh leo nguyên liệu là cây trồng mũi nhọn đặc thù trên địa bàn nhằm phát triển kinh tế theo hướng bền vững,

“Trong thời gian tới, Huyện sẽ tăng cường tuyên truyền, phổ biển để phát triển vùng nguyên liệu chanh leo; tiếp tục xây dựng và ban hành các chính sách hỗ trợ khác như phân bón, vật tư làm giàn để hỗ trợ người dân. Đồng thời, phối hợp các ngành, địa phương hướng dẫn triển khai các chính sách hỗ trợ, khuyến khích và mở rộng vùng trồng trên diện tích đất mới; tạo điều kiện để các thành phần kinh tế khác đổi mới công nghệ, thiết bị sản xuất, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học, kỹ thuật nhằm tăng năng suất, chất lượng”, ông Hiền cho hay.

Bảo Trâm