Chính phủ Bashar al-Assad sắp sụp đổ?

Trong lần xuất hiện công khai hiếm hoi hôm 5/5 tại một trường học ở Damascus, ông Assad thúc giục người dân Syria ủng hộ và động viên tinh thần cho quân đội sau những thất bại vừa qua Ông cho rằng thắng hay thua là chuyện bình thường trong một cuộc chiến kéo dài. Ông nhắc nhở người dân Syria rằng, ông vẫn là nhà lãnh đạo của đất nước dù phía chính phủ vừa mất thêm nhiều phần lãnh thổ quan trọng.

Bloomberg cho rằng, những tuyên bố trên của ông là nhằm thuyết phục người dân Syria và thế giới rằng những thất bại gần đây không có nghĩa chính phủ của ông đang bị suy giảm mặc dù đó là những chiến thắng lớn nhất của quân nổi dậy trong vòng 2 năm qua.

Tổng thống Syria Bashar al-Assad xuất hiện tại một trường học ở Damascus hôm 6/5/2015.

Ông Kamran Bokhari, một cố vấn về các vấn đề Trung Đông và Nam Á tại công ty tư vấn  Stratfor ở Texas, cho hay: "Họ cần khẳng định mọi việc đều tốt. Nếu tinh thần đi xuống thì sẽ bị thất bại hơn nữa”. Tuy vậy, ông cho rằng vẫn còn quá sớm để nói rằng chính phủ Syria đang bị suy giảm.

Hồi tháng 3/2015, thành phố phía tây bắc Idlib đã bị quân nổi dậy chiếm giữ. Đây là thành phố thứ hai chính phủ để mất sau Raqqah, thành phố bị tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) chiếm giữ hồi năm 2013. Tháng 4/2015, thành viên của IS cũng tràn ngập thị trấn tây bắc Jisr Shughour, nơi có tuyến đường nối thành phố duyên hải Latakia với Aleppo, thành phố lớn thứ 2 của Syria.

Trên mặt trận phía nam, các nhóm phiến quân cũng đang thắng thế khi chiếm giữ được thị trấn  Busra al-Sham và Nassib gần biên giới Jordan.

Ông Assad trấn an: "Không có gì phải lo lắng. Chúng ta cần cảnh báo mọi người rằng mất tinh thần sẽ dẫn đến thất bại".

IS chiếm giữ một căn cứ không quân ở Syria.

Cho đến nay, cuộc xung đột Syria đã kéo dài hơn 4 năm, giết chết hơn 220.000 người, làm bị thương ít nhất 1 triệu người và khiến 10 triệu người mất nhà cửa. Hiện chính phủ vẫn đang nắm quyền kiểm soát các khu vực đông dân cư từ  phía nam Damascus qua Hama đến bờ biển Địa Trung Hải. Các nhóm phiến quân bao gồm cả IS đang kiểm soát hầu hết các khu vực nông thôn.

Nền kinh tế nước này đang bị kiệt quệ nghiêm trọng do cuộc xung đột. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Syria Adib Mayaleh cho hay, Iran đang cân nhắc hỗ trợ 1 tỷ USD cho chính phủ Syria.

Theo Bloomberg, không chỉ kiệt quệ về tài chính, chính phủ của ông Assad còn phải nhờ lực lượng Hezbollah do Iran hậu thuẫn của Li-băng để chiến đấu với quân nổi dậy. Hezbollah hiện đang tham gia chiến đấu tại khu vực biên giới phía đông của Syria với Li-băng.

Các thành viên của một nhóm quân nổi dậy đang tập luyện ở một vùng nông thôn Syria.

Yezid Sayigh, giáo sư cao cấp tại Trung tâm Trung Đông Carnegie ở Beirut, Li-băng nhận định, những thất bại mới nhất cho thấy chính phủ đang cạn kiệt nguồn lực để chống quân nổi dậy.

Ông nói: "Chính phủ dường như không có đủ binh sĩ để vừa giữ và chiếm lại các vùng lãnh thổ”.

Ông Sayigh cho biết thêm, các chiến thắng gần đây của phiến quân cũng là một dấu hiệu cho thấy mối quan hệ tốt đẹp hơn giữa các bên hỗ trợ cho phiến quân Syria như  Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Xê-út và Qatar, cũng như giữa các phe phái nổi loạn cực đoan của Syria.

Theo ông, một yếu tố khác nữa có thể ảnh hưởng đến chính phủ Syria là kết quả thỏa thuận hạt nhân Iran, dự kiến sẽ được định đoạt vào ngày 30/6 tới.

Ông Sayigh cho rằng, Iran có thể sẽ gây áp lực đối với chính phủ Syria để đổi lại một số lợi ích trong khu vực.

Ông Anthony Skinner, trưởng nhóm phân tích về Trung Đông và Bắc Phi tại Công ty tư vấn chiến lược Verisk Maplecroft có trụ sở tại Anh cho rằng, Tehran có thể sẽ ép chính phủ của ông Assad phải có chính sách ôn hòa hơn hoặc yêu cầu ông từ chức bằng cách dùng các gói hỗ trợ để trao đổi.

Nội dung được thực hiện qua thảm khảo nguồn tin từ Bloomberg News. Bloomberg News cùng tờ BusinessWeek là hai chuyên trang về kinh tế, phân tích tài chính và cung cấp dữ liệu cho các đối tác doanh nghiệp của Tập đoàn truyền thông Bloomberg.